Summa Theologiae |
Summa Theologiae |
Summa Theologiae – Prima Secundae |
Summa Theologiae – Prima Secundae |
Quaestio 102De causis caeremonialium praeceptorum |
Quaestio 102 |
Deinde considerandum est de causis caeremonialium praeceptorum. Et circa hoc quaeruntur sex.
|
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Articulus 1Utrum caeremonialia praecepta habeant causam |
Artikel 1 |
Ad primum sic proceditur. Videtur quod caeremonialia praecepta non habeant causam. Quia super illud Ephes. II, legem mandatorum decretis evacuans, dicit Glossa, idest, evacuans legem veterem quantum ad carnales observantias, decretis, idest praeceptis evangelicis, quae ex ratione sunt. Sed si observantiae veteris legis ex ratione erant, frustra evacuarentur per rationabilia decreta novae legis. Non ergo caeremoniales observantiae veteris legis habebant aliquam rationem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, vetus lex successit legi naturae. Sed in lege naturae fuit aliquod praeceptum quod nullam rationem habebat nisi ut hominis obedientia probaretur; sicut Augustinus dicit, VIII super Gen. ad Litt., de prohibitione ligni vitae. Ergo etiam in veteri lege aliqua praecepta danda erant in quibus hominis obedientia probaretur, quae de se nullam rationem haberent. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, opera hominis dicuntur moralia secundum quod sunt a ratione. Si igitur caeremonialium praeceptorum sit aliqua ratio, non different a moralibus praeceptis. Videtur ergo quod caeremonialia praecepta non habeant aliquam causam, ratio enim praecepti ex aliqua causa sumitur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed contra est quod dicitur in Psalmo XVIII, praeceptum domini lucidum, illuminans oculos. Sed caeremonialia sunt praecepta Dei. Ergo sunt lucida. Quod non esset nisi haberent rationabilem causam. Ergo praecepta caeremonialia habent rationabilem causam. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Respondeo dicendum quod, cum sapientis sit ordinare, secundum philosophum, in I Metaphys., ea quae ex divina sapientia procedunt, oportet esse ordinata, ut apostolus dicit, ad Rom. XIII. Ad hoc autem quod aliqua sint ordinata, duo requiruntur. Primo quidem, quod aliqua ordinentur ad debitum finem, qui est principium totius ordinis in rebus agendis, ea enim quae casu eveniunt praeter intentionem finis, vel quae non serio fiunt sed ludo, dicimus esse inordinata. Secundo oportet quod id quod est ad finem, sit proportionatum fini. Et ex hoc sequitur quod ratio eorum quae sunt ad finem, sumitur ex fine, sicut ratio dispositionis serrae sumitur ex sectione, quae est finis eius, ut dicitur in II Physic. Manifestum est autem quod praecepta caeremonialia, sicut et omnia alia praecepta legis, sunt ex divina sapientia instituta, unde dicitur Deut. IV, haec est sapientia vestra et intellectus coram populis. Unde necesse est dicere quod praecepta caeremonialia sint ordinata ad aliquem finem, ex quo eorum rationabiles causae assignari possunt. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad primum ergo dicendum quod observantiae veteris legis possunt dici sine ratione quantum ad hoc, quod ipsa facta in sui natura rationem non habebant, puta quod vestis non conficeretur ex lana et lino. Poterant tamen habere rationem ex ordine ad aliud, inquantum scilicet vel aliquid per hoc figurabatur, vel aliquid excludebatur. Sed decreta novae legis, quae praecipue consistunt in fide et dilectione Dei, ex ipsa natura actus rationabilia sunt. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad secundum dicendum quod prohibitio ligni scientiae boni et mali non fuit propter hoc quod illud lignum esset naturaliter malum, sed tamen ipsa prohibitio habuit aliquam rationem ex ordine ad aliud, inquantum scilicet per hoc aliquid figurabatur. Et sic etiam caeremonialia praecepta veteris legis habent rationem in ordine ad aliud. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad tertium dicendum quod praecepta moralia secundum suam naturam habent rationabiles causas, sicut, non occides, non furtum facies. Sed praecepta caeremonialia habent rationabiles causas ex ordine ad aliud, ut dictum est. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Articulus 2Utrum praecepta caeremonialia habeant causam litteralem, sed figuralem tantum |
Artikel 2 |
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod praecepta caeremonialia non habeant causam litteralem, sed figuralem tantum. Inter praecepta enim caeremonialia praecipua erant circumcisio, et immolatio agni paschalis. Sed utrumque istorum non habebat nisi causam figuralem, quia utrumque istorum datum est in signum. Dicitur enim Gen. XVII, circumcidetis carnem praeputii vestri, ut sit in signum foederis inter me et vos. Et de celebratione phase dicitur Exod. XIII, erit quasi signum in manu tua, et quasi monumentum ante oculos tuos. Ergo multo magis alia caeremonialia non habent nisi causam figuralem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, effectus proportionatur suae causae. Sed omnia caeremonialia sunt figuralia, ut supra dictum est. Ergo non habent nisi causam figuralem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, illud quod de se est indifferens utrum sic vel non sic fiat, non videtur habere aliquam litteralem causam. Sed quaedam sunt in praeceptis caeremonialibus quae non videntur differre utrum sic vel sic fiant, sicut est de numero animalium offerendorum, et aliis huiusmodi particularibus circumstantiis. Ergo praecepta veteris legis non habent rationem litteralem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed contra, sicut praecepta caeremonialia figurabant Christum, ita etiam historiae veteris testamenti, dicitur enim I ad Cor. X, quod omnia in figuram contingebant illis. Sed in historiis veteris testamenti, praeter intellectum mysticum seu figuralem, est etiam intellectus litteralis. Ergo etiam praecepta caeremonialia, praeter causas figurales, habebant etiam causas litterales. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, ratio eorum quae sunt ad finem, oportet quod a fine sumatur. Finis autem praeceptorum caeremonialium est duplex, ordinabatur enim ad cultum Dei pro tempore illo, et ad figurandum Christum; sicut etiam verba prophetarum sic respiciebant praesens tempus, quod etiam in figuram futuri dicebantur, ut Hieronymus dicit, super Osee. Sic igitur rationes praeceptorum caeremonialium veteris legis dupliciter accipi possunt. Uno modo, ex ratione cultus divini qui erat pro tempore illo observandus. Et rationes istae sunt litterales, sive pertineant ad vitandum idololatriae cultum; sive ad rememoranda aliqua Dei beneficia; sive ad insinuandam excellentiam divinam; vel etiam ad designandam dispositionem mentis quae tunc requirebatur in colentibus Deum. Alio modo possunt eorum rationes assignari secundum quod ordinantur ad figurandum Christum. Et sic habent rationes figurales et mysticas, sive accipiantur ex ipso Christo et Ecclesia, quod pertinet ad allegoriam; sive ad mores populi Christiani, quod pertinet ad moralitatem; sive ad statum futurae gloriae, prout in eam introducimur per Christum, quod pertinet ad anagogiam. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad primum ergo dicendum quod, sicut intellectus metaphoricae locutionis in Scripturis est litteralis, quia verba ad hoc proferuntur ut hoc significent; ita etiam significationes caeremoniarum legis quae sunt commemorativae beneficiorum Dei propter quae instituta sunt, vel aliorum huiusmodi quae ad illum statum pertinebant, non transcendunt ordinem litteralium causarum. Unde quod assignetur causa celebrationis phase quia est signum liberationis ex Aegypto, et quod circumcisio est signum pacti quod Deus habuit cum Abraham, pertinet ad causam litteralem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad secundum dicendum quod ratio illa procederet, si caeremonialia praecepta essent data solum ad figurandum futurum, non autem ad praesentialiter Deum colendum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad tertium dicendum quod, sicut in legibus humanis dictum est quod in universali habent rationem, non autem quantum ad particulares conditiones, sed haec sunt ex arbitrio instituentium; ita etiam multae particulares determinationes in caeremoniis veteris legis non habent aliquam causam litteralem, sed solam figuralem; in communi vero habent etiam causam litteralem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Articulus 3Utrum possit conveniens ratio assignari caeremoniarum quae ad sacrificia pertinent |
Artikel 3 |
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod non possit conveniens ratio assignari caeremoniarum quae ad sacrificia pertinent. Ea enim quae in sacrificium offerebantur, sunt illa quae sunt necessaria ad sustentandam humanam vitam, sicut animalia quaedam, et panes quidam. Sed tali sustentamento Deus non indiget; secundum illud Psalmi XLIX, numquid manducabo carnes taurorum, aut sanguinem hircorum potabo? Ergo inconvenienter huiusmodi sacrificia Deo offerebantur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, in sacrificium divinum non offerebantur nisi de tribus generibus animalium quadrupedum, scilicet de genere bovum, ovium et caprarum; et de avibus, communiter quidem turtur et columba; specialiter autem in emundatione leprosi fiebat sacrificium de passeribus. Multa autem alia animalia sunt eis nobiliora. Cum igitur omne quod est optimum Deo sit exhibendum, videtur quod non solum de istis rebus fuerint Deo sacrificia offerenda. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, sicut homo a Deo habet dominium volatilium et bestiarum, ita etiam piscium. Inconvenienter igitur pisces a divino sacrificio excludebantur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, indifferenter offerri mandantur turtures et columbae. Sicut igitur mandantur offerri pulli columbarum, ita etiam pulli turturum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, Deus est auctor vitae non solum hominum, sed etiam animalium; ut patet per id quod dicitur Gen. I. Mors autem opponitur vitae. Non ergo debuerunt Deo offerri animalia occisa, sed magis animalia viventia. Praecipue quia etiam apostolus monet, Rom. XII, ut exhibeamus nostra corpora hostiam viventem, sanctam, Deo placentem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, si animalia Deo in sacrificium non offerebantur nisi occisa, nulla videtur esse differentia qualiter occidantur. Inconvenienter igitur determinatur modus immolationis, praecipue in avibus, ut patet Levit. I. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, omnis defectus animalis via est ad corruptionem et mortem. Si igitur animalia occisa Deo offerebantur, inconveniens fuit prohibere oblationem animalis imperfecti, puta claudi aut caeci, aut aliter maculosi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, illi qui offerunt hostias Deo, debent de his participare; secundum illud apostoli, I Cor. X, nonne qui edunt hostias, participes sunt altaris? Inconvenienter igitur quaedam partes hostiarum offerentibus subtrahebantur, scilicet sanguis et adeps, et pectusculum et armus dexter. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, sicut holocausta offerebantur in honorem Dei, ita etiam hostiae pacificae et hostiae pro peccato. Sed nullum animal feminini sexus offerebatur Deo in holocaustum, fiebant tamen holocausta tam de quadrupedibus quam de avibus. Ergo inconvenienter in hostiis pacificis et pro peccato offerebantur animalia feminini sexus; et tamen in hostiis pacificis non offerebantur aves. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, omnes hostiae pacificae unius generis esse videntur. Non ergo debuit poni ista differentia, quod quorundam pacificorum carnes non possent vesci in crastino, quorundam autem possent, ut mandatur Levit. VII. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, omnia peccata in hoc conveniunt quod a Deo avertunt. Ergo pro omnibus peccatis, in Dei reconciliationem, unum genus sacrificii debuit offerri. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, omnia animalia quae offerebantur in sacrificium, uno modo offerebantur, scilicet occisa. Non videtur ergo conveniens quod de terrae nascentibus diversimode fiebat oblatio, nunc enim offerebantur spicae, nunc simila, nunc panis, quandoque quidem coctus in clibano, quandoque in sartagine, quandoque in craticula. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, omnia quae in usum nostrum veniunt, a Deo recognoscere debemus. Inconvenienter ergo praeter animalia, solum haec Deo offerebantur, panis, vinum, oleum, thus et sal. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, sacrificia corporalia exprimunt interius sacrificium cordis, quo homo spiritum suum offert Deo. Sed in interiori sacrificio plus est de dulcedine, quam repraesentat mel, quam de mordacitate, quam repraesentat sal, dicitur enim Eccli. XXIV, spiritus meus super mel dulcis. Ergo inconvenienter prohibebatur in sacrificio apponi mel et fermentum, quod etiam facit panem sapidum; et praecipiebatur ibi apponi sal, quod est mordicativum, et thus, quod habet saporem amarum. Videtur ergo quod ea quae pertinent ad caeremonias sacrificiorum, non habeant rationabilem causam. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed contra est quod dicitur Levit. I, oblata omnia adolebit sacerdos super altare in holocaustum et odorem suavissimum domino. Sed sicut dicitur Sap. VII, neminem diligit Deus nisi qui cum sapientia inhabitat, ex quo potest accipi quod quidquid est Deo acceptum, est cum sapientia. Ergo illae caeremoniae sacrificiorum cum sapientia erant, velut habentes rationabiles causas. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, caeremoniae veteris legis duplicem causam habebant, unam scilicet litteralem, secundum quod ordinabantur ad cultum Dei; aliam vero figuralem, sive mysticam, secundum quod ordinabantur ad figurandum Christum. Et ex utraque parte potest convenienter assignari causa caeremoniarum quae ad sacrificia pertinebant. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Secundum enim quod sacrificia ordinabantur ad cultum Dei, causa sacrificiorum dupliciter accipi potest. Uno modo, secundum quod per sacrificia repraesentabatur ordinatio mentis in Deum, ad quam excitabatur sacrificium offerens. Ad rectam autem ordinationem mentis in Deum pertinet quod omnia quae homo habet, recognoscat a Deo tanquam a primo principio, et ordinet in Deum tanquam in ultimum finem. Et hoc repraesentabatur in oblationibus et sacrificiis, secundum quod homo ex rebus suis, quasi in recognitionem quod haberet ea a Deo, in honorem Dei ea offerebat; secundum quod dixit David, I Paral. XXIX, tua sunt omnia; et quae de manu tua accepimus, dedimus tibi. Et ideo in oblatione sacrificiorum protestabatur homo quod Deus esset primum principium creationis rerum et ultimus finis, ad quem essent omnia referenda. Et quia pertinet ad rectam ordinationem mentis in Deum ut mens humana non recognoscat alium primum auctorem rerum nisi solum Deum, neque in aliquo alio finem suum constituat; propter hoc prohibebatur in lege offerre sacrificium alicui alteri nisi Deo, secundum illud Exod. XXII, qui immolat diis, occidetur, praeter domino soli. Et ideo de causa caeremoniarum circa sacrificia potest assignari ratio alio modo, ex hoc quod per huiusmodi homines retrahebantur a sacrificiis idolorum. Unde etiam praecepta de sacrificiis non fuerunt data populo Iudaeorum nisi postquam declinavit ad idololatriam, adorando vitulum conflatilem, quasi huiusmodi sacrificia sint instituta ut populus ad sacrificandum promptus, huiusmodi sacrificia magis Deo quam idolis offerret. Unde dicitur Ierem. VII, non sum locutus cum patribus vestris, et non praecepi eis, in die qua eduxi eos de terra Aegypti, de verbo holocautomatum et victimarum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Inter omnia autem dona quae Deus humano generi iam per peccatum lapso dedit, praecipuum est quod dedit filium suum, unde dicitur Ioan. III, sic Deus dilexit mundum ut filium suum unigenitum daret, ut omnis qui credit in ipsum non pereat, sed habeat vitam aeternam. Et ideo potissimum sacrificium est quo ipse Christus seipsum obtulit Deo in odorem suavitatis, ut dicitur ad Ephes. V. Et propter hoc omnia alia sacrificia offerebantur in veteri lege ut hoc unum singulare et praecipuum sacrificium figuraretur, tanquam perfectum per imperfecta. Unde apostolus dicit, ad Heb. X, quod sacerdos veteris legis easdem saepe offerebat hostias, quae nunquam possunt auferre peccata, Christus autem pro peccatis obtulit unam in sempiternum. Et quia ex figurato sumitur ratio figurae, ideo rationes sacrificiorum figuralium veteris legis sunt sumendae ex vero sacrificio Christi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad primum ergo dicendum quod Deus non volebat huiusmodi sacrificia sibi offerri propter ipsas res quae offerebantur, quasi eis indigeret, unde dicitur Isaiae I, holocausta arietum, et adipem pinguium, et sanguinem vitulorum et hircorum et agnorum, nolui. Sed volebat ea sibi offerri, ut supra dictum est, tum ad excludendam idololatriam; tum ad significandum debitum ordinem mentis humanae in Deum; tum etiam ad figurandum mysterium redemptionis humanae factae per Christum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad secundum dicendum quod quantum ad omnia praedicta, conveniens ratio fuit quare ista animalia offerebantur Deo in sacrificium, et non alia. Primo quidem, ad excludendum idololatriam. Quia omnia alia animalia offerebant idololatrae diis suis, vel eis ad maleficia utebantur, ista autem animalia apud Aegyptios, cum quibus conversati erant, abominabilia erant ad occidendum, unde ea non offerebant in sacrificium diis suis; unde dicitur Exod. VIII, abominationes Aegyptiorum immolabimus domino Deo nostro. Oves enim colebant; hircos venerabantur, quia in eorum figura Daemones apparebant; bobus autem utebantur ad agriculturam, quam inter res sacras habebant. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Secundo, hoc conveniens erat ad praedictam ordinationem mentis in Deum. Et hoc dupliciter. Primo quidem, quia huiusmodi animalia maxime sunt per quae sustentatur humana vita, et cum hoc mundissima sunt, et mundissimum habent nutrimentum. Alia vero animalia vel sunt silvestria, et non sunt communiter hominum usui deputata, vel, si sunt domestica, immundum habent nutrimentum, ut porcus et gallina; solum autem id quod est purum, Deo est attribuendum. Huiusmodi autem aves specialiter offerebantur, quia habentur in copia in terra promissionis. Secundo, quia per immolationem huiusmodi animalium puritas mentis designatur. Quia, ut dicitur in Glossa Levit. I, vitulum offerimus, cum carnis superbiam vincimus; agnum, cum irrationales motus corrigimus; haedum, cum lasciviam superamus; turturem, dum castitatem servamus; panes azymos, cum in azymis sinceritatis epulamur. In columba vero manifestum est quod significatur caritas et simplicitas mentis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Tertio vero, conveniens fuit haec animalia offerri in figuram Christi. Quia, ut in eadem Glossa dicitur, Christus in vitulo offertur, propter virtutem crucis; in agno, propter innocentiam; in ariete, propter principatum; in hirco, propter similitudinem carnis peccati. In turture et columba duarum naturarum coniunctio monstrabatur, vel in turture castitas, in columba caritas significatur. In similagine aspersio credentium per aquam Baptismi figurabatur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad tertium dicendum quod pisces, quia in aquis vivunt, magis sunt alieni ab homine quam alia animalia, quae vivunt in aere, sicut et homo. Et iterum pisces, ex aqua extracti, statim moriuntur, unde non poterant in templo offerri, sicut alia animalia. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quartum dicendum quod in turturibus meliores sunt maiores quam pulli; in columbis autem e converso. Et ideo, ut Rabbi Moyses dicit, mandantur offerri turtures et pulli columbarum, quia omne quod est optimum, Deo est attribuendum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quintum dicendum quod animalia in sacrificium oblata occidebantur, quia veniunt in usum hominis occisa, secundum quod a Deo dantur homini ad esum. Et ideo etiam igni cremabantur, quia per ignem decocta fiunt apta humano usui. Similiter etiam per occisionem animalium significatur destructio peccatorum. Et quod homines erant digni occisione pro peccatis suis, ac si illa animalia loco eorum occiderentur, ad significandum expiationem peccatorum. Per occisionem etiam huiusmodi animalium significabatur occisio Christi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad sextum dicendum quod specialis modus occidendi animalia immolata determinabatur in lege ad excludendum alios modos, quibus idololatrae animalia idolis immolabant. Vel etiam, ut Rabbi Moyses dicit, lex elegit genus occisionis quo animalia minus affligebantur occisa. Per quod excludebatur etiam immisericordia offerentium, et deterioratio animalium occisorum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad septimum dicendum quod, quia animalia maculosa solent haberi contemptui etiam apud homines, ideo prohibitum est ne Deo in sacrificium offerrentur, propter quod etiam prohibitum erat ne mercedem prostibuli, aut pretium canis, in domum Dei offerrent. Et eadem etiam ratione non offerebant animalia ante septimum diem, quia talia animalia erant quasi abortiva, nondum plene consistentia, propter teneritudinem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad octavum dicendum quod triplex erat sacrificiorum genus. Quoddam erat quod totum comburebatur, et hoc dicebatur holocaustum, quasi totum incensum. Huiusmodi enim sacrificium offerebatur Deo specialiter ad reverentiam maiestatis ipsius, et amorem bonitatis eius, et conveniebat perfectionis statui in impletione consiliorum. Et ideo totum comburebatur, ut sicut totum animal, resolutum in vaporem, sursum ascendebat, ita etiam significaretur totum hominem, et omnia quae ipsius sunt, Dei dominio esse subiecta, et ei esse offerenda. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Aliud autem erat sacrificium pro peccato, quod offerebatur Deo ex necessitate remissionis peccati, et conveniebat statui poenitentium in satisfactione peccatorum. Quod dividebatur in duas partes, nam una pars eius comburebatur, alia vero cedebat in usum sacerdotum; ad significandum quod expiatio peccatorum fit a Deo per ministerium sacerdotum. Nisi quando offerebatur sacrificium pro peccato totius populi, vel specialiter pro peccato sacerdotis, tunc enim totum comburebatur. Non enim debebant in usum sacerdotum venire ea quae pro peccato eorum offerebantur, ut nihil peccati in eis remaneret. Et quia hoc non esset satisfactio pro peccato, si enim cederet in usum eorum pro quorum peccatis offerebatur, idem esse videretur ac si non offerrent. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Tertium vero sacrificium vocabatur hostia pacifica, quae offerebatur Deo vel pro gratiarum actione, vel pro salute et prosperitate offerentium, ex debito beneficii vel accepti vel accipiendi, et convenit statui proficientium in impletione mandatorum. Et ista dividebantur in tres partes, nam una pars incendebatur ad honorem Dei, alia pars cedebat in usum sacerdotum, tertia vero pars in usum offerentium; ad significandum quod salus hominis procedit a Deo, dirigentibus ministris Dei, et cooperantibus ipsis hominibus qui salvantur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Hoc autem generaliter observabatur, quod sanguis et adeps non veniebant neque in usum sacerdotum, neque in usum offerentium, sed sanguis effundebatur ad crepidinem altaris, in honorem Dei; adeps vero adurebatur in igne. Cuius ratio una quidem fuit ad excludendam idololatriam. Idololatrae enim bibebant de sanguine victimarum, et comedebant adipes; secundum illud Deut. XXXII, de quorum victimis comedebant adipes, et bibebant vinum libaminum. Secunda ratio est ad informationem humanae vitae. Prohibebatur enim eis usus sanguinis, ad hoc quod horrerent humani sanguinis effusionem, unde dicitur Gen. IX, carnem cum sanguine non comedetis, sanguinem enim animarum vestrarum requiram. Esus vero adipum prohibebatur eis ad vitandam lasciviam, unde dicitur Ezech. XXXIV, quod crassum erat, occidebatis. Tertia ratio est propter reverentiam divinam. Quia sanguis est maxime necessarius ad vitam, ratione cuius dicitur anima esse in sanguine, adeps autem abundantiam nutrimenti demonstrat. Et ideo ut ostenderetur quod a Deo nobis est et vita et omnis bonorum sufficientia, ad honorem Dei effundebatur sanguis, et adurebatur adeps. Quarta ratio est quia per hoc figurabatur effusio sanguinis Christi, et pinguedo caritatis eius, per quam se obtulit Deo pro nobis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
De hostiis autem pacificis in usum sacerdotis cedebat pectusculum et armus dexter, ad excludendum quandam divinationis speciem quae vocatur spatulamantia, quia scilicet in spatulis animalium immolatorum divinabant, et similiter in osse pectoris. Et ideo ista offerentibus subtrahebantur. Per hoc etiam significabatur quod sacerdoti erat necessaria sapientia cordis ad instruendum populum, quod significabatur per pectus, quod est tegumentum cordis; et etiam fortitudo ad sustentandum defectus, quae significatur per armum dextrum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad nonum dicendum quod, quia holocaustum erat perfectissimum inter sacrificia, ideo non offerebatur in holocaustum nisi masculus, nam femina est animal imperfectum. Oblatio autem turturum et columbarum erat propter paupertatem offerentium, qui maiora animalia offerre non poterant. Et quia hostiae pacificae gratis offerebantur, et nullus eas offerre cogebatur nisi spontaneus; ideo huiusmodi aves non offerebantur inter hostias pacificas, sed inter holocausta et hostias pro peccato, quas quandoque oportebat offerre. Aves etiam huiusmodi, propter altitudinem volatus, congruunt perfectioni holocaustorum, et etiam hostiis pro peccato, quia habent gemitum pro cantu. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad decimum dicendum quod inter omnia sacrificia holocaustum erat praecipuum, quia totum comburebatur in honorem Dei, et nihil ex eo comedebatur. Secundum vero locum in sanctitate tenebat hostia pro peccato, quae comedebatur solum in atrio a sacerdotibus, et in ipsa die sacrificii. Tertium vero gradum tenebant hostiae pacificae pro gratiarum actione, quae comedebantur ipso die, sed ubique in Ierusalem. Quartum vero locum tenebant hostiae pacificae ex voto, quarum carnes poterant etiam in crastino comedi. Et est ratio huius ordinis quia maxime obligatur homo Deo propter eius maiestatem, secundo, propter offensam commissam; tertio, propter beneficia iam suscepta; quarto, propter beneficia sperata. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad undecimum dicendum quod peccata aggravantur ex statu peccantis, ut supra dictum est. Et ideo alia hostia mandatur offerri pro peccato sacerdotis et principis, vel alterius privatae personae. Est autem attendendum, ut Rabbi Moyses dicit, quod quanto gravius erat peccatum, tanto vilior species animalis offerebatur pro eo. Unde capra, quod est vilissimum animal, offerebatur pro idololatria, quod est gravissimum peccatum; pro ignorantia vero sacerdotis offerebatur vitulus; pro negligentia autem principis, hircus. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad duodecimum dicendum quod lex in sacrificiis providere voluit paupertati offerentium, ut qui non posset habere animal quadrupes, saltem offerret avem; quam qui habere non posset, saltem offerret panem; et si hunc habere non posset, saltem offerret farinam vel spicas. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Causa vero figuralis est quia panis significat Christum, qui est panis vivus, ut dicitur Ioan. VI. Qui quidem erat sicut in spica, pro statu legis naturae, in fide patrum; erat autem sicut simila in doctrina legis prophetarum; erat autem sicut panis formatus post humanitatem assumptam; coctus igne, idest formatus spiritu sancto in clibano uteri virginalis; qui etiam fuit coctus in sartagine, per labores quos in mundo sustinebat; in cruce vero quasi in craticula adustus. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad decimumtertium dicendum quod ea quae in usum hominis veniunt de terrae nascentibus, vel sunt in cibum, et de eis offerebatur panis. Vel sunt in potum, et de his offerebatur vinum. Vel sunt in condimentum, et de his offerebatur oleum et sal. Vel sunt in medicamentum, et de his offerebatur thus, quod est aromaticum et consolidativum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Per panem autem figuratur caro Christi; per vinum autem sanguis eius, per quem redempti sumus; oleum figurat gratiam Christi; sal scientiam; thus orationem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad decimumquartum dicendum quod mel non offerebatur in sacrificiis Dei, tum quia consueverat offerri in sacrificiis idolorum. Tum etiam ad excludendam omnem carnalem dulcedinem et voluptatem ab his qui Deo sacrificare intendunt. Fermentum vero non offerebatur, ad excludendam corruptionem. Et forte etiam in sacrificiis idolorum solitum erat offerri. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sal autem offerebatur, quia impedit corruptionem putredinis, sacrificia autem Dei debent esse incorrupta. Et etiam quia in sale significatur discretio sapientiae; vel etiam mortificatio carnis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Thus autem offerebatur ad designandam devotionem mentis, quae est necessaria offerentibus; et etiam ad designandum odorem bonae famae, nam thus et pingue est, et odoriferum. Et quia sacrificium zelotypiae non procedebat ex devotione, sed magis ex suspicione, ideo in eo non offerebatur thus. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Articulus 4Utrum caeremoniarum veteris legis quae ad sacra pertinent sufficiens ratio assignari possit |
Artikel 4 |
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod caeremoniarum veteris legis quae ad sacra pertinent sufficiens ratio assignari non possit. Dicit enim Paulus, Act. XVII, Deus, qui fecit mundum et omnia quae in eo sunt, hic, caeli et terrae cum sit dominus, non in manufactis templis habitat. Inconvenienter igitur ad cultum Dei tabernaculum, vel templum, in lege veteri est institutum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, status veteris legis non fuit immutatus nisi per Christum. Sed tabernaculum designabat statum veteris legis. Non ergo debuit mutari per aedificationem alicuius templi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, divina lex praecipue etiam debet homines inducere ad divinum cultum. Sed ad augmentum divini cultus pertinet quod fiant multa altaria et multa templa, sicut patet in nova lege. Ergo videtur quod etiam in veteri lege non debuit esse solum unum templum aut unum tabernaculum sed multa. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, tabernaculum, seu templum, ad cultum Dei ordinabatur. Sed in Deo praecipue oportet venerari unitatem et simplicitatem. Non videtur igitur fuisse conveniens ut tabernaculum, seu templum, per quaedam vela distingueretur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, virtus primi moventis, qui est Deus, primo apparet in parte orientis, a qua parte incipit primus motus. Sed tabernaculum fuit institutum ad Dei adorationem. Ergo debebat esse dispositum magis versus orientem quam versus occidentem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, Exod. XX, dominus praecepit ut non facerent sculptile, neque aliquam similitudinem. Inconvenienter igitur in tabernaculo, vel in templo, fuerunt sculptae imagines Cherubim. Similiter etiam et arca, et propitiatorium, et candelabrum, et mensa, et duplex altare, sine rationabili causa ibi fuisse videntur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, dominus praecepit, Exod. XX, altare de terra facietis mihi. Et iterum, non ascendes ad altare meum per gradus. Inconvenienter igitur mandatur postmodum altare fieri de lignis auro vel aere contextis; et tantae altitudinis ut ad illud nisi per gradus ascendi non posset. Dicitur enim Exod. XXVII, facies et altare de lignis setim, quod habebit quinque cubitos in longitudine, et totidem in latitudine, et tres cubitos in altitudine; et operies illud aere. Et Exod. XXX dicitur, facies altare ad adolendum thymiamata, de lignis setim, vestiesque illud auro purissimo. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, in operibus Dei nihil debet esse superfluum, quia nec in operibus naturae aliquid superfluum invenitur. Sed uni tabernaculo, vel domui, sufficit unum operimentum. Inconvenienter igitur tabernaculo fuerunt apposita multa tegumenta, scilicet cortinae, saga cilicina, pelles arietum rubricatae, et pelles hyacintinae. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, consecratio exterior interiorem sanctitatem significat, cuius subiectum est anima. Inconvenienter igitur tabernaculum et eius vasa consecrabantur, cum essent quaedam corpora inanimata. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, in Psalmo XXXIII dicitur, benedicam dominum in omni tempore, semper laus eius in ore meo. Sed solemnitates instituuntur ad laudandum Deum. Non ergo fuit conveniens ut aliqui certi dies statuerentur ad solemnitates peragendas. Sic igitur videtur quod caeremoniae sacrorum convenientes causas non haberent. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed contra est quod apostolus dicit, ad Heb. VIII, quod illi qui offerunt secundum legem munera, exemplari et umbrae deserviunt caelestium, sicut responsum est Moysi, cum consummaret tabernaculum, vide, inquit, omnia facito secundum exemplar quod tibi in monte monstratum est. Sed valde rationabile est quod imaginem caelestium repraesentat. Ergo caeremoniae sacrorum rationabilem causam habebant. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Respondeo dicendum quod totus exterior cultus Dei ad hoc praecipue ordinatur ut homines Deum in reverentia habeant. Habet autem hoc humanus affectus, ut ea quae communia sunt, et non distincta ab aliis, minus revereatur; ea vero quae habent aliquam excellentiae discretionem ab aliis, magis admiretur et revereatur. Et inde etiam hominum consuetudo inolevit ut reges et principes, quos oportet in reverentia haberi a subditis, et pretiosioribus vestibus ornentur, et etiam ampliores et pulchriores habitationes possideant. Et propter hoc oportuit ut aliqua specialia tempora, et speciale habitaculum, et specialia vasa, et speciales ministri ad cultum Dei ordinarentur, ut per hoc animi hominum ad maiorem Dei reverentiam adducerentur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Similiter etiam status veteris legis, sicut dictum est, institutus erat ad figurandum mysterium Christi. Oportet autem esse aliquid determinatum id per quod aliud figurari debet, ut scilicet eius aliquam similitudinem repraesentet. Et ideo etiam oportuit aliqua specialia observari in his quae pertinent ad cultum Dei. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad primum ergo dicendum quod cultus Dei duo respicit, scilicet Deum, qui colitur; et homines colentes. Ipse igitur Deus, qui colitur, nullo corporali loco clauditur, unde propter ipsum non oportuit tabernaculum fieri, aut templum. Sed homines ipsum colentes corporales sunt, et propter eos oportuit speciale tabernaculum, vel templum, institui ad cultum Dei, propter duo. Primo quidem, ut ad huiusmodi locum convenientes cum hac cogitatione quod deputaretur ad colendum Deum, cum maiori reverentia accederent. Secundo, ut per dispositionem talis templi, vel tabernaculi, significarentur aliqua pertinentia ad excellentiam divinitatis vel humanitatis Christi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Et hoc est quod Salomon dicit, III Reg. VIII, si caelum et caeli caelorum te capere non possunt, quanto magis domus haec, quam aedificavi tibi? Et postea subdit, sint oculi tui aperti super domum hanc, de qua dixisti, erit nomen meum ibi; ut exaudias deprecationem servi tui et populi tui Israel. Ex quo patet quod domus sanctuarii non est instituta ad hoc quod Deum capiat, quasi localiter inhabitantem; sed ad hoc quod nomen Dei habitet ibi, idest ut notitia Dei ibi manifestetur per aliqua quae ibi fiebant vel dicebantur; et quod, propter reverentiam loci, orationes fierent ibi magis exaudibiles ex devotione orantium. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad secundum dicendum quod status veteris legis non fuit immutatus ante Christum quantum ad impletionem legis, quae facta est solum per Christum, est tamen immutatus quantum ad conditionem populi qui erat sub lege. Nam primo populus fuit in deserto, non habens certam mansionem; postmodum autem habuerunt varia bella cum finitimis gentibus; ultimo autem, tempore David et Salomonis, populus ille habuit quietissimum statum. Et tunc primo aedificatum fuit templum, in loco quem designaverat Abraham, ex divina demonstratione, ad immolandum. Dicitur enim Gen. XXII, quod dominus mandavit Abrahae ut offerret filium suum in holocaustum super unum montium quem monstravero tibi. Et postea dicit quod appellavit nomen illius loci, dominus videt, quasi secundum Dei praevisionem esset locus ille electus ad cultum divinum. Propter quod dicitur Deut. XII, ad locum quem elegerit dominus Deus vester, venietis, et offeretis holocausta et victimas vestras. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Locus autem ille designari non debuit per aedificationem templi ante tempus praedictum, propter tres rationes, quas Rabbi Moyses assignat. Prima est ne gentes appropriarent sibi locum illum. Secunda est ne gentes ipsum destruerent. Tertia vero ratio est ne quaelibet tribus vellet habere locum illum in sorte sua, et propter hoc orirentur lites et iurgia. Et ideo non fuit aedificatum templum donec haberent regem, per quem posset huiusmodi iurgium compesci. Antea vero ad cultum Dei erat ordinatum tabernaculum portatile per diversa loca, quasi nondum existente determinato loco divini cultus. Et haec est ratio litteralis diversitatis tabernaculi et templi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ratio autem figuralis esse potest quia per haec duo significatur duplex status. Per tabernaculum enim, quod est mutabile, significatur status praesentis vitae mutabilis. Per templum vero, quod erat fixum et stans, significatur status futurae vitae, quae omnino invariabilis est. Et propter hoc in aedificatione templi dicitur quod non est auditus sonitus mallei vel securis, ad significandum quod omnis perturbationis tumultus longe erit a statu futuro. Vel per tabernaculum significatur status veteris legis, per templum autem a Salomone constructum, status novae legis. Unde ad constructionem tabernaculi soli Iudaei sunt operati, ad aedificationem vero templi cooperati sunt etiam gentiles, scilicet Tyrii et Sidonii. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad tertium dicendum quod ratio unitatis templi, vel tabernaculi, potest esse et litteralis, et figuralis. Litteralis quidem est ratio ad exclusionem idololatriae. Quia gentiles diversis diis diversa templa constituebant, et ideo, ut firmaretur in animis hominum fides unitatis divinae, voluit Deus ut in uno loco tantum sibi sacrificium offerretur. Et iterum ut per hoc ostenderet quod corporalis cultus non propter se erat ei acceptus. Et ideo compescebantur ne passim et ubique sacrificia offerrent. Sed cultus novae legis, in cuius sacrificio spiritualis gratia continetur, est secundum se Deo acceptus. Et ideo multiplicatio altarium et templorum acceptatur in nova lege. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Quantum vero ad ea quae pertinebant ad spiritualem cultum Dei, qui consistit in doctrina legis et prophetarum, erant etiam in veteri lege diversa loca deputata in quibus conveniebant ad laudem Dei, quae dicebantur synagogae, sicut et nunc dicuntur Ecclesiae, in quibus populus Christianus ad laudem Dei congregatur. Et sic Ecclesia nostra succedit in locum et templi et synagogae, quia ipsum sacrificium Ecclesiae spirituale est; unde non distinguitur apud nos locus sacrificii a loco doctrinae. Ratio autem figuralis esse potest quia per hoc significatur unitas Ecclesiae, vel militantis vel triumphantis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quartum dicendum quod, sicut in unitate templi, vel tabernaculi, repraesentabatur unitas Dei, vel unitas Ecclesiae; ita etiam in distinctione tabernaculi, vel templi, repraesentabatur distinctio eorum quae Deo sunt subiecta, ex quibus in Dei venerationem consurgimus. Distinguebatur autem tabernaculum in duas partes, in unam quae vocabatur sancta sanctorum, quae erat Occidentalis; et aliam quae vocabatur sancta, quae erat ad orientem. Et iterum ante tabernaculum erat atrium. Haec igitur distinctio duplicem habet rationem. Unam quidem, secundum quod tabernaculum ordinatur ad cultum Dei. Sic enim diversae partes mundi in distinctione tabernaculi figurantur. Nam pars illa quae sancta sanctorum dicitur, figurabat saeculum altius, quod est spiritualium substantiarum, pars vero illa quae dicitur sancta, exprimebat mundum corporalem. Et ideo sancta a sanctis sanctorum distinguebantur quodam velo, quod quatuor coloribus erat distinctum, per quos quatuor elementa designantur, scilicet bysso, per quod designatur terra, quia byssus, idest linum, de terra nascitur; purpura, per quam significatur aqua, fiebat enim purpureus color ex quibusdam conchis quae inveniuntur in mari; hyacintho, per quem significatur aer, quia habet aereum colorem; et cocco bis tincto, per quem designatur ignis. Et hoc ideo quia materia quatuor elementorum est impedimentum per quod velantur nobis incorporales substantiae. Et ideo in interius tabernaculum, idest in sancta sanctorum, solus summus sacerdos, et semel in anno, introibat, ut designaretur quod haec est finalis perfectio hominis, ut ad illud saeculum introducatur. In tabernaculum vero exterius, idest in sancta, introibant sacerdotes quotidie, non autem populus, qui solum ad atrium accedebat, quia ipsa corpora populus percipere potest; ad interiores autem eorum rationes soli sapientes per considerationem attingere possunt. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Secundum vero rationem figuralem, per exterius tabernaculum, quod dicitur sancta, significatur status veteris legis, ut apostolus dicit, ad Heb. IX, quia ad illud tabernaculum semper introibant sacerdotes sacrificiorum officia consummantes. Per interius vero tabernaculum, quod dicitur sancta sanctorum, significatur vel caelestis gloria, vel etiam status spiritualis novae legis, qui est quaedam inchoatio futurae gloriae. In quem statum nos Christus introduxit, quod figurabatur per hoc quod summus sacerdos, semel in anno, solus in sancta sanctorum intrabat. Velum autem figurabat spiritualium occultationem sacrificiorum in veteribus sacrificiis. Quod velum quatuor coloribus erat ornatum, bysso quidem, ad designandam carnis puritatem; purpura autem, ad figurandum passiones quas sancti sustinuerunt pro Deo; cocco bis tincto, ad significandum caritatem geminam Dei et proximi; hyacintho autem significabatur caelestis meditatio. Ad statum autem veteris legis aliter se habebat populus, et aliter sacerdotes. Nam populus ipsa corporalia sacrificia considerabat, quae in atrio offerebantur. Sacerdotes vero rationem sacrificiorum considerabant, habentes fidem magis explicitam de mysteriis Christi. Et ideo intrabant in exterius tabernaculum. Quod etiam quodam velo distinguebatur ab atrio, quia quaedam erant velata populo circa mysterium Christi, quae sacerdotibus erant nota. Non tamen erant eis plene revelata, sicut postea in novo testamento, ut habetur Ephes. III. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quintum dicendum quod adoratio ad occidentem fuit introducta in lege ad excludendam idololatriam, nam omnes gentiles, in reverentiam solis, adorabant ad orientem; unde dicitur Ezech. VIII, quod quidam habebant dorsa contra templum domini et facies ad orientem, et adorabant ad ortum solis. Unde ad hoc excludendum, tabernaculum habebat sancta sanctorum ad occidentem, ut versus occidentem adorarent. Ratio etiam figuralis esse potest quia totus status prioris tabernaculi ordinabatur ad figurandum mortem Christi, quae significatur per occasum; secundum illud Psalmi LXVII, qui ascendit super occasum, dominus nomen illi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad sextum dicendum quod eorum quae in tabernaculo continebantur, ratio reddi potest et litteralis et figuralis. Litteralis quidem, per relationem ad cultum divinum. Et quia dictum est quod per tabernaculum interius, quod dicebatur sancta sanctorum, significabatur saeculum altius spiritualium substantiarum, ideo in illo tabernaculo tria continebantur. Scilicet arca testamenti, in qua erat urna aurea habens manna, et virga Aaron quae fronduerat, et tabulae in quibus erant scripta decem praecepta legis. Haec autem arca sita erat inter duos Cherubim, qui se mutuis vultibus respiciebant. Et super arcam erat quaedam tabula, quae dicebatur propitiatorium, super alas Cherubim, quasi ab ipsis Cherubim portaretur, ac si imaginaretur quod illa tabula esset sedes Dei. Unde et propitiatorium dicebatur, quasi exinde populo propitiaretur, ad preces summi sacerdotis. Et ideo quasi portabatur a Cherubim, quasi Deo obsequentibus, arca vero testamenti erat quasi scabellum sedentis supra propitiatorium. Per haec autem tria designantur tria quae sunt in illo altiori saeculo. Scilicet Deus, qui super omnia est, et incomprehensibilis omni creaturae. Et propter hoc nulla similitudo eius ponebatur, ad repraesentandam eius invisibilitatem. Sed ponebatur quaedam figura sedis eius, quia scilicet creatura comprehensibilis est, quae est subiecta Deo, sicut sedes sedenti. Sunt etiam in illo altiori saeculo spirituales substantiae, quae Angeli dicuntur. Et hi significantur per duos Cherubim; mutuo se respicientes, ad designandam concordiam eorum ad invicem, secundum illud Iob XXV, qui facit concordiam in sublimibus. Et propter hoc etiam non fuit unus tantum Cherubim, ut designaretur multitudo caelestium spirituum, et excluderetur cultus eorum ab his quibus praeceptum erat ut solum unum Deum colerent. Sunt etiam in illo intelligibili saeculo rationes omnium eorum quae in hoc saeculo perficiuntur quodammodo clausae, sicut rationes effectuum clauduntur in suis causis, et rationes artificiatorum in artifice. Et hoc significabatur per arcam, in qua repraesentabantur, per tria ibi contenta, tria quae sunt potissima in rebus humanis, scilicet sapientia, quae repraesentabatur per tabulas testamenti; potestas regiminis, quae repraesentabatur per virgam Aaron; vita, quae repraesentabatur per manna, quod fuit sustentamentum vitae. Vel per haec tria significabantur tria Dei attributa, scilicet sapientia, in tabulis; potentia, in virga; bonitas, in manna, tum propter dulcedinem, tum quia ex Dei misericordia est populo datum, et ideo in memoriam divinae misericordiae conservabatur. Et haec tria etiam figurata sunt in visione Isaiae. Vidit enim dominum sedentem super solium excelsum et elevatum; et Seraphim assistentes; et domum impleri a gloria Dei. Unde et Seraphim dicebant, plena est omnis terra gloria eius. Et sic similitudines Seraphim non ponebantur ad cultum, quod prohibebatur primo legis praecepto, sed in signum ministerii, ut dictum est. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
In exteriori vero tabernaculo, quod significat praesens saeculum, continebantur etiam tria, scilicet altare thymiamatis, quod erat directe contra arcam; mensa propositionis, super quam duodecim panes apponebantur, erat posita ex parte aquilonari; candelabrum vero ex parte Australi. Quae tria videntur respondere tribus quae erant in arca clausa, sed magis manifeste eadem repraesentabant, oportet enim rationes rerum ad manifestiorem demonstrationem perduci quam sint in mente divina et Angelorum, ad hoc quod homines sapientes eas cognoscere possint qui significantur per sacerdotes ingredientes tabernaculum. In candelabro igitur designabatur, sicut in signo sensibili, sapientia quae intelligibilibus verbis exprimebatur in tabulis. Per altare vero thymiamatis significabatur officium sacerdotum, quorum erat populum ad Deum reducere, et hoc etiam significabatur per virgam. Nam in illo altari incedebatur thymiama boni odoris, per quod significabatur sanctitas populi acceptabilis Deo, dicitur enim Apoc. VIII, quod per fumum aromatum significantur iustificationes sanctorum. Convenienter autem sacerdotalis dignitas in arca significabatur per virgam, in exteriori vero tabernaculo per altare thymiamatis, quia sacerdos mediator est inter Deum et populum, regens populum per potestatem divinam, quam virga significat; et fructum sui regiminis, scilicet sanctitatem populi, Deo offert, quasi in altari thymiamatis. Per mensam autem significatur nutrimentum vitae, sicut et per manna. Sed hoc est communius et grossius nutrimentum, illud autem suavius et subtilius. Convenienter autem candelabrum ponebatur ex parte Australi, mensa autem ex parte aquilonari, quia Australis pars est dextera pars mundi, aquilonaris autem sinistra, ut dicitur in II de caelo et mundo; sapientia autem pertinet ad dextram, sicut et cetera spiritualia bona; temporale autem nutrimentum ad sinistram, secundum illud Prov. III, in sinistra illius divitiae et gloria. Potestas autem sacerdotalis media est inter temporalia et spiritualem sapientiam, quia per eam et spiritualis sapientia et temporalia dispensantur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Potest autem et horum alia ratio assignari magis litteralis. In arca enim continebantur tabulae legis, ad tollendam legis oblivionem, unde dicitur Exod. XXIV, dabo tibi duas tabulas lapideas et legem ac mandata quae scripsi, ut doceas filios Israel. Virga vero Aaron ponebatur ibi ad comprimendam dissensionem populi de sacerdotio Aaron, unde dicitur Num. XVII, refer virgam Aaron in tabernaculum testimonii, ut servetur in signum rebellium filiorum Israel. Manna autem conservabatur in arca, ad commemorandum beneficium quod dominus praestitit filiis Israel in deserto, unde dicitur Exod. XVI, imple gomor ex eo, et custodiatur in futuras retro generationes, ut noverint panes de quibus alui vos in solitudine. Candelabrum vero erat institutum ad honorificentiam tabernaculi, pertinet enim ad magnificentiam domus quod sit bene luminosa. Habebat autem candelabrum septem calamos, ut Iosephus dicit, ad significandum septem planetas, quibus totus mundus illuminatur. Et ideo ponebatur candelabrum ex parte Australi, quia ex illa parte est nobis planetarum cursus. Altare vero thymiamatis erat institutum ut iugiter in tabernaculo esset fumus boni odoris, tum propter venerationem tabernaculi; tum etiam in remedium fetoris quem oportebat accidere ex effusione sanguinis et occisione animalium. Ea enim quae sunt fetida, despiciuntur quasi vilia, quae vero sunt boni odoris, homines magis appretiant. Mensa autem apponebatur ad significandum quod sacerdotes templo servientes, in templo victum habere debebant, unde duodecim panes superpositos mensae, in memoriam duodecim tribuum, solis sacerdotibus edere licitum erat, ut habetur Matth. XII. Mensa autem non ponebatur directe in medio ante propitiatorium, ad excludendum ritum idololatriae, nam gentiles in sacris lunae proponebant mensam coram idolo lunae; unde dicitur Ierem. VII, mulieres conspergunt adipem ut faciant placentas reginae caeli. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
In atrio vero extra tabernaculum continebatur altare holocaustorum, in quo offerebantur Deo sacrificia de his quae erant a populo possessa. Et ideo in atrio poterat esse populus, qui huiusmodi Deo offerebat per manus sacerdotum. Sed ad altare interius, in quo ipsa devotio et sanctitas populi Deo offerebatur, non poterant accedere nisi sacerdotes, quorum erat Deo offerre populum. Est autem hoc altare extra tabernaculum in atrio constitutum, ad removendum cultum idololatriae, nam gentiles infra templa altaria constituebant ad immolandum idolis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis vero ratio omnium horum assignari potest ex relatione tabernaculi ad Christum, qui figurabatur. Est autem considerandum quod ad designandum imperfectionem legalium figurarum, diversae figurae fuerunt institutae in templo ad significandum Christum. Ipse enim significatur per propitiatorium, quia ipse est propitiatio pro peccatis nostris, ut dicitur I Ioan. II. Et convenienter hoc propitiatorium a Cherubim portatur, quia de eo scriptum est, adorent eum omnes Angeli Dei, ut habetur Heb. I. Ipse etiam significatur per arcam, quia sicut arca erat constructa de lignis setim, ita corpus Christi de membris purissimis constabat. Erat autem deaurata, quia Christus fuit plenus sapientia et caritate, quae per aurum significantur. Intra arcam autem erat urna aurea, idest sancta anima; habens manna, idest omnem plenitudinem divinitatis. Erat etiam in arca virga, idest potestas sacerdotalis, quia ipse est factus sacerdos in aeternum. Erant etiam ibi tabulae testamenti, ad designandum quod ipse Christus est legis dator. Ipse etiam Christus significatur per candelabrum, quia ipse dicit, ego sum lux mundi, per septem lucernas, septem dona spiritus sancti. Ipse est spiritualis cibus, secundum illud Ioan. VI, ego sum panis vivus, duodecim autem panes significant duodecim apostolos, vel doctrinam eorum. Sive per candelabrum et mensam potest significari doctrina et fides Ecclesiae, quae etiam illuminat et spiritualiter reficit. Ipse etiam Christus significatur per duplex altare holocaustorum et thymiamatis. Quia per ipsum oportet nos Deo offerre omnia virtutum opera, sive illa quibus carnem affligimus, quae offeruntur quasi in altari holocaustorum; sive illa quae, maiore mentis perfectione, per spiritualia perfectorum desideria, Deo offeruntur in Christo, quasi in altari thymiamatis, secundum illud ad Heb. ult., per ipsum ergo offeramus hostiam laudis semper Deo. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad septimum dicendum quod dominus praecepit altare construi ad sacrificia et munera offerenda, in honorem Dei et sustentationem ministrorum qui tabernaculo deserviebant. De constructione autem altaris datur a domino duplex praeceptum. Unum quidem in principio legis, Exod. XX, ubi dominus mandavit quod facerent altare de terra, vel saltem de lapidibus non sectis; et iterum quod non facerent altare excelsum, ad quod oporteret per gradus ascendere. Et hoc, ad detestandum idololatriae cultum, gentiles enim idolis construebant altaria ornata et sublimia, in quibus credebant aliquid sanctitatis et numinis esse. Propter quod etiam dominus mandavit, Deut. XVI, non plantabis lucum, et omnem arborem, iuxta altare domini Dei tui, idololatrae enim consueverunt sub arboribus sacrificare, propter amoenitatem et umbrositatem. Quorum etiam praeceptorum ratio figuralis fuit. Quia in Christo, qui est nostrum altare, debemus confiteri veram carnis naturam, quantum ad humanitatem, quod est altare de terra facere, et quantum ad divinitatem, debemus in eo confiteri patris aequalitatem, quod est non ascendere per gradus ad altare. Nec etiam iuxta Christum debemus admittere doctrinam gentilium, ad lasciviam provocantem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed facto tabernaculo ad honorem Dei, non erant timendae huiusmodi occasiones idololatriae. Et ideo dominus mandavit quod fieret altare holocaustorum de aere, quod esset omni populo conspicuum; et altare thymiamatis de auro, quod soli sacerdotes videbant. Nec erat tanta pretiositas aeris ut per hoc populus ad aliquam idololatriam provocaretur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed quia Exod. XX ponitur pro ratione huius praecepti, non ascendes per gradus ad altare meum, id quod subditur, ne reveletur turpitudo tua; considerandum est quod hoc etiam fuit institutum ad excludendam idololatriam, nam in sacris Priapi sua pudenda gentiles populo denudabant. Postmodum autem indictus est sacerdotibus feminalium usus ad tegimen pudendorum. Et ideo sine periculo institui potuit tanta altaris altitudo ut per aliquos gradus ligneos, non stantes sed portatiles, in hora sacrificii, sacerdotes ad altare ascenderent sacrificia offerentes. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad octavum dicendum quod corpus tabernaculi constabat ex quibusdam tabulis in longitudinem erectis, quae quidem interius tegebantur quibusdam cortinis ex quatuor coloribus variatis, scilicet de bysso retorta, et hyacintho, ac purpura, coccoque bis tincto. Sed huiusmodi cortinae tegebant solum latera tabernaculi, in tecto autem tabernaculi erat operimentum unum de pellibus hyacinthinis; et super hoc aliud de pellibus arietum rubricatis; et desuper tertium de quibusdam sagis cilicinis, quae non tantum operiebant tectum tabernaculi, sed etiam descendebant usque terram, et tegebant tabulas tabernaculi exterius. Horum autem operimentorum ratio litteralis in communi erat ornatus et protectio tabernaculi, ut in reverentia haberetur. In speciali vero, secundum quosdam, per cortinas designabatur caelum sydereum, quod est diversis stellis variatum; per saga, aquae quae sunt supra firmamentum; per pelles rubricatas, caelum Empyreum, in quo sunt Angeli; per pelles hyacinthinas, caelum sanctae Trinitatis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem ratio horum est quia per tabulas ex quibus construebatur tabernaculum, significantur Christi fideles, ex quibus construitur Ecclesia. Tegebantur autem interius tabulae cortinis quadricoloribus, quia fideles interius ornantur quatuor virtutibus; nam in bysso retorta, ut Glossa dicit, significatur caro castitate renitens; in hyacintho, mens superna cupiens; in purpura, caro passionibus subiacens; in cocco bis tincto, mens inter passiones Dei et proximi dilectione praefulgens. Per operimenta vero tecti designantur praelati et doctores, in quibus debet renitere caelestis conversatio, quod significatur per pelles hyacinthinas; promptitudo ad martyrium, quod significant pelles rubricatae; austeritas vitae et tolerantia adversorum, quae significantur per saga cilicina, quae erant exposita ventis et pluviis, ut Glossa dicit. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad nonum dicendum quod sanctificatio tabernaculi et vasorum eius habebat causam litteralem ut in maiori reverentia haberetur, quasi per huiusmodi consecrationem divino cultui deputatum. Figuralis autem ratio est quia per huiusmodi sanctificationem significatur spiritualis sanctificatio viventis tabernaculi, scilicet fidelium, ex quibus constituitur Ecclesia Christi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad decimum dicendum quod in veteri lege erant septem solemnitates temporales, et una continua, ut potest colligi Num. XXVIII et XXIX. Erat enim quasi continuum festum, quia quotidie mane et vespere immolabatur agnus. Et per illud continuum festum iugis sacrificii repraesentabatur perpetuitas divinae beatitudinis. Festorum autem temporalium primum erat quod iterabatur qualibet septimana. Et haec erat solemnitas sabbati, quod celebrabatur in memoriam creationis rerum, ut supra dictum est. Alia autem solemnitas iterabatur quolibet mense, scilicet festum Neomeniae, quod celebrabatur ad commemorandum opus divinae gubernationis. Nam haec inferiora praecipue variantur secundum motum lunae, et ideo celebrabatur hoc festum in novitate lunae. Non autem in eius plenitudine, ad evitandum idololatrarum cultum, qui in tali tempore lunae sacrificabant. Haec autem duo beneficia sunt communia toti humano generi, et ideo frequentius iterabantur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Alia vero quinque festa celebrabantur semel in anno, et recolebantur in eis beneficia specialiter illi populo exhibita. Celebrabatur enim festum phase primo mense, ad commemorandum beneficium liberationis ex Aegypto. Celebrabatur autem festum Pentecostes post quinquaginta dies, ad recolendum beneficium legis datae. Alia vero tria festa celebrabantur in mense septimo, qui quasi totus apud eos erat solemnis, sicut et septimus dies. In prima enim die mensis septimi erat festum tubarum, in memoriam liberationis Isaac, quando Abraham invenit arietem haerentem cornibus, quem repraesentabant per cornua quibus buccinabant. Erat autem festum tubarum quasi quaedam invitatio ut praepararent se ad sequens festum, quod celebrabatur decimo die. Et hoc erat festum expiationis, in memoriam illius beneficii quo Deus propitiatus est peccato populi de adoratione vituli, ad preces Moysi. Post hoc autem celebrabatur festum Scenopegiae, idest tabernaculorum, septem diebus, ad commemorandum beneficium divinae protectionis et deductionis per desertum, ubi in tabernaculis habitaverunt. Unde in hoc festo debebant habere fructum arboris pulcherrimae, idest citrum, et lignum densarum frondium, idest myrtum, quae sunt odorifera; et spatulas palmarum, et salices de torrente, quae diu retinent suum virorem; et haec inveniuntur in terra promissionis; ad significandum quod per aridam terram deserti eos duxerat Deus ad terram deliciosam. Octavo autem die celebrabatur aliud festum, scilicet coetus atque collectae, in quo colligebantur a populo ea quae erant necessaria ad expensas cultus divini. Et significabatur adunatio populi et pax praestita in terra promissionis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem ratio horum festorum est quia per iuge sacrificium agni figuratur perpetuitas Christi, qui est agnus Dei; secundum illud Heb. ult., Iesus Christus heri et hodie, ipse et in saecula. Per sabbatum autem significatur spiritualis requies nobis data per Christum, ut habetur ad Heb. IV. Per Neomeniam autem, quae est incoeptio novae lunae, significatur illuminatio primitivae Ecclesiae per Christum, eo praedicante et miracula faciente. Per festum autem Pentecostes significatur descensus spiritus sancti in apostolos. Per festum autem tubarum significatur praedicatio apostolorum. Per festum autem expiationis significatur emundatio a peccatis populi Christiani. Per festum autem tabernaculorum, peregrinatio eorum in hoc mundo, in quo ambulant in virtutibus proficiendo. Per festum autem coetus atque collectae significatur congregatio fidelium in regno caelorum, et ideo istud festum dicebatur sanctissimum esse. Et haec tria festa erant continua ad invicem, quia oportet expiatos a vitiis proficere in virtute, quousque perveniant ad Dei visionem, ut dicitur in Psalmo LXXXIII. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Articulus 5Utrum sacramentorum veteris legis conveniens causa esse possit |
Artikel 5 |
Ad quintum sic proceditur. Videtur quod sacramentorum veteris legis conveniens causa esse non possit. Ea enim quae ad cultum divinum fiunt, non debent esse similia his quae idololatrae observabant, dicitur enim Deut. XII, non facies similiter domino Deo tuo, omnes enim abominationes quas aversatur dominus, fecerunt diis suis. Sed cultores idolorum in eorum cultu se incidebant usque ad effusionem sanguinis, dicitur enim III Reg. XVIII, quod incidebant se, iuxta ritum suum, cultris et lanceolis, donec perfunderentur sanguine. Propter quod dominus mandavit, Deut. XIV, non vos incidetis, nec facietis calvitium super mortuo. Inconvenienter igitur circumcisio erat instituta in lege. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, ea quae in cultum divinum fiunt, debent honestatem et gravitatem habere; secundum illud Psalmi XXXIV, in populo gravi laudabo te. Sed ad levitatem quandam pertinere videtur ut homines festinanter comedant. Inconvenienter igitur praeceptum est, Exod. XII, ut comederent festinanter agnum paschalem. Et alia etiam circa eius comestionem sunt instituta, quae videntur omnino irrationabilia esse. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, sacramenta veteris legis figurae fuerunt sacramentorum novae legis. Sed per agnum paschalem significatur sacramentum Eucharistiae; secundum illud I ad Cor. V, Pascha nostrum immolatus est Christus. Ergo etiam debuerunt esse aliqua sacramenta in lege quae praefigurarent alia sacramenta novae legis, sicut confirmationem et extremam unctionem et matrimonium, et alia sacramenta. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, purificatio non potest convenienter fieri nisi ab aliquibus immunditiis. Sed quantum ad Deum, nullum corporale reputatur immundum, quia omne corpus creatura Dei est; et omnis creatura Dei bona, et nihil reiiciendum quod cum gratiarum actione percipitur, ut dicitur I ad Tim. IV. Inconvenienter igitur purificabantur propter contactum hominis mortui, vel alicuius huiusmodi corporalis infectionis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, Eccli. XXXIV dicitur, ab immundo quid mundabitur? Sed cinis vitulae rufae quae comburebatur, immundus erat, quia immundum reddebat, dicitur enim Num. XIX, quod sacerdos qui immolabat eam, commaculatus erat usque ad vesperum; similiter et ille qui eam comburebat; et etiam ille qui eius cineres colligebat. Ergo inconvenienter praeceptum ibi fuit ut per huiusmodi cinerem aspersum immundi purificarentur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, peccata non sunt aliquid corporale, quod possit deferri de loco ad locum, neque etiam per aliquid immundum potest homo a peccato mundari. Inconvenienter igitur ad expiationem peccatorum populi, sacerdos super unum hircorum confitebatur peccata filiorum Israel, ut portaret ea in desertum, per alium autem, quo utebantur ad purificationes, simul cum vitulo comburentes extra castra, immundi reddebantur, ita quod oportebat eos lavare vestimenta et carnem aqua. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, illud quod iam est mundatum, non oportet iterum mundari. Inconvenienter igitur, mundata lepra hominis, vel etiam domus, alia purificatio adhibebatur; ut habetur Levit. XIV. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, spiritualis immunditia non potest per corporalem aquam, vel pilorum rasuram, emundari. Irrationabile igitur videtur quod dominus praecepit Exod. XXX, ut fieret labium aeneum cum basi sua ad lavandum manus et pedes sacerdotum qui ingressuri erant tabernaculum; et quod praecipitur Num. VIII, quod Levitae abstergerentur aqua lustrationis, et raderent omnes pilos carnis suae. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, quod maius est, non potest sanctificari per illud quod minus est. Inconvenienter igitur per quandam unctionem corporalem, et corporalia sacrificia, et oblationes corporales, fiebat in lege consecratio maiorum et minorum sacerdotum, ut habetur Levit. VIII; et Levitarum, ut habetur Num. VIII. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, sicut dicitur I Reg. XVI, homines vident ea quae parent, Deus autem intuetur cor. Sed ea quae exterius parent in homine, est corporalis dispositio, et etiam indumenta. Inconvenienter igitur sacerdotibus maioribus et minoribus quaedam specialia vestimenta deputabantur, de quibus habetur Exod. XXVIII. Et sine ratione videtur quod prohiberetur aliquis a sacerdotio propter corporales defectus, secundum quod dicitur Levit. XXI, homo de semine tuo per familias qui habuerit maculam, non offeret panes Deo suo, si caecus fuerit, vel claudus, et cetera. Sic igitur videtur quod sacramenta veteris legis irrationabilia fuerint. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed contra est quod dicitur Levit. XX, ego sum dominus, qui sanctifico vos. Sed a Deo nihil sine ratione fit, dicitur enim in Psalmo CIII, omnia in sapientia fecisti. Ergo in sacramentis veteris legis, quae ordinabantur ad hominum sanctificationem, nihil erat sine rationabili causa. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, sacramenta proprie dicuntur illa quae adhibebantur Dei cultoribus ad quandam consecrationem, per quam scilicet deputabantur quodammodo ad cultum Dei. Cultus autem Dei generali quidem modo pertinebat ad totum populum; sed speciali modo pertinebat ad sacerdotes et Levitas, qui erant ministri cultus divini. Et ideo in istis sacramentis veteris legis quaedam pertinebant communiter ad totum populum; quaedam autem specialiter ad ministros. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Et circa utrosque tria erant necessaria. Quorum primum est institutio in statu colendi Deum. Et haec quidem institutio communiter quantum ad omnes, fiebat per circumcisionem, sine qua nullus admittebatur ad aliquid legalium, quantum vero ad sacerdotes, per sacerdotum consecrationem. Secundo requirebatur usus eorum quae pertinent ad divinum cultum. Et sic quantum ad populum, erat esus paschalis convivii, ad quem nullus incircumcisus admittebatur, ut patet Exod. XII, et quantum ad sacerdotes, oblatio victimarum, et esus panum propositionis et aliorum quae erant sacerdotum usibus deputata. Tertio requirebatur remotio eorum per quae aliqui impediebantur a cultu divino, scilicet immunditiarum. Et sic quantum ad populum, erant institutae quaedam purificationes a quibusdam exterioribus immunditiis, et etiam expiationes a peccatis, quantum vero ad sacerdotes et Levitas, erat instituta ablutio manuum et pedum, et rasio pilorum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Et haec omnia habebant rationabiles causas et litterales, secundum quod ordinabantur ad cultum Dei pro tempore illo; et figurales, secundum quod ordinabantur ad figurandum Christum; ut patebit per singula. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad primum ergo dicendum quod litteralis ratio circumcisionis principalis quidem fuit ad protestationem fidei unius Dei. Et quia Abraham fuit primus qui se ab infidelibus separavit, exiens de domo sua et de cognatione sua, ideo ipse primus circumcisionem accepit. Et hanc causam assignat apostolus, ad Rom. IV, signum accepit circumcisionis, signaculum iustitiae fidei quae est in praeputio, quia scilicet in hoc legitur Abrahae fides reputata ad iustitiam, quod contra spem in spem credidit, scilicet contra spem naturae in spem gratiae, ut fieret pater multarum gentium, cum ipse esset senex, et uxor sua esset anus et sterilis. Et ut haec protestatio, et imitatio fidei Abrahae, firmaretur in cordibus Iudaeorum, acceperunt signum in carne sua, cuius oblivisci non possent, unde dicitur Gen. XVII, erit pactum meum in carne vestra in foedus aeternum. Ideo autem fiebat octava die, quia antea puer est valde tenellus, et posset ex hoc graviter laedi, et reputatur adhuc quasi quiddam non solidatum, unde etiam nec animalia offerebantur ante octavum diem. Ideo vero non magis tardabatur, ne propter dolorem aliqui signum circumcisionis refugerent, et ne parentes etiam, quorum amor increscit ad filios post frequentem conversationem et eorum augmentum, eos circumcisioni subtraherent. Secunda ratio esse potuit ad debilitationem concupiscentiae in membro illo. Tertia ratio, in sugillationem sacrorum Veneris et Priapi, in quibus illa pars corporis honorabatur. Dominus autem non prohibuit nisi incisionem quae in cultum idolorum fiebat, cui non erat similis praedicta circumcisio. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis vero ratio circumcisionis erat quia figurabatur ablatio corruptionis fienda per Christum, quae perfecte complebitur in octava aetate, quae est aetas resurgentium. Et quia omnis corruptio culpae et poenae provenit in nos per carnalem originem ex peccato primi parentis, ideo talis circumcisio fiebat in membro generationis. Unde apostolus dicit, ad Colos. II, circumcisi estis in Christo circumcisione non manu facta in expoliatione corporis carnis, sed in circumcisione domini nostri Iesu Christi. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad secundum dicendum quod litteralis ratio paschalis convivii fuit in commemorationem beneficii quo Deus eduxit eos de Aegypto. Unde per huiusmodi convivii celebrationem profitebantur se ad illum populum pertinere quem Deus sibi assumpserat ex Aegypto. Quando enim sunt ex Aegypto liberati, praeceptum est eis ut sanguine agni linirent superliminaria domorum, quasi protestantes se recedere a ritibus Aegyptiorum, qui arietem colebant. Unde et liberati sunt per sanguinis agni aspersionem vel linitionem in postibus domorum, a periculo exterminii quod imminebat Aegyptiis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
In illo autem exitu eorum de Aegypto duo fuerunt, scilicet festinantia ad egrediendum, impellebant enim eos Aegyptii ut exirent velociter, ut habetur Exod. XII; imminebatque periculum ei qui non festinaret exire cum multitudine, ne remanens occideretur ab Aegyptiis. Festinantia autem designabatur dupliciter. Uno quidem modo per ea quae comedebant. Praeceptum enim erat eis quod comederent panes azymos, in huius signum, quod non poterant fermentari, cogentibus exire Aegyptiis; et quod comederent assum igni, sic enim velocius praeparabatur; et quod os non comminuerent ex eo, quia in festinantia non vacat ossa frangere. Alio modo, quantum ad modum comedendi. Dicitur enim, renes vestros accingetis, calceamenta habebitis in pedibus, tenentes baculos in manibus, et comedetis festinanter, quod manifeste designat homines existentes in promptu itineris. Ad idem etiam pertinet quod eis praecipitur, in una domo comedetis, neque feretis de carnibus eius foras, quia scilicet, propter festinantiam, non vacabat invicem mittere exennia. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Amaritudo autem quam passi fuerant in Aegypto, significabatur per lactucas agrestes. Figuralis autem ratio patet. Quia per immolationem agni paschalis significabatur immolatio Christi; secundum illud I ad Cor. V, Pascha nostrum immolatus est Christus. Sanguis vero agni liberans ab exterminatore, linitis superliminaribus domorum, significat fidem passionis Christi in corde et ore fidelium, per quam liberamur a peccato et a morte; secundum illud I Petr. I, redempti estis pretioso sanguine agni immaculati. Comedebantur autem carnes illae, ad significandum esum corporis Christi in sacramento. Erant autem assae igni, ad significandum passionem, vel caritatem Christi. Comedebantur autem cum azymis panibus, ad significandam puram conversationem fidelium sumentium corpus Christi, secundum illud I ad Cor. V, epulemur in azymis sinceritatis et veritatis. Lactucae autem agrestes addebantur, in signum poenitentiae peccatorum, quae necessaria est sumentibus corpus Christi. Renes autem accingendi sunt cingulo castitatis. Calceamenta autem pedum sunt exempla mortuorum patrum. Baculi autem habendi in manibus, significant pastoralem custodiam. Praecipitur autem quod in una domo agnus paschalis comedatur, idest in Ecclesia Catholicorum, non in conventiculis haereticorum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad tertium dicendum quod quaedam sacramenta novae legis habuerunt in veteri lege sacramenta figuralia sibi correspondentia. Nam circumcisioni respondet Baptismus, qui est fidei sacramentum, unde dicitur ad Col. II, circumcisi estis in circumcisione domini nostri Iesu Christi, consepulti ei in Baptismo. Convivio vero agni paschalis respondet in nova lege sacramentum Eucharistiae. Omnibus autem purificationibus veteris legis respondet in nova lege sacramentum poenitentiae. Consecrationi autem pontificum et sacerdotum respondet sacramentum ordinis. Sacramento autem confirmationis, quod est sacramentum plenitudinis gratiae, non potest respondere in veteri lege aliquod sacramentum, quia nondum advenerat tempus plenitudinis, eo quod neminem ad perfectum adduxit lex. Similiter autem et sacramento extremae unctionis, quod est quaedam immediata praeparatio ad introitum gloriae, cuius aditus nondum patebat in veteri lege, pretio nondum soluto. Matrimonium autem fuit quidem in veteri lege prout erat in officium naturae; non autem prout est sacramentum coniunctionis Christi et Ecclesiae, quae nondum erat facta. Unde et in veteri lege dabatur libellus repudii, quod est contra sacramenti rationem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quartum dicendum quod, sicut dictum est, purificationes veteris legis ordinabantur ad removendum impedimenta cultus divini. Qui quidem est duplex, scilicet spiritualis, qui consistit in devotione mentis ad Deum; et corporalis, qui consistit in sacrificiis et oblationibus et aliis huiusmodi. A cultu autem spirituali impediuntur homines per peccata, quibus homines pollui dicebantur, sicut per idololatriam et homicidium, per adulteria et incestus. Et ab istis pollutionibus purificabantur homines per aliqua sacrificia vel communiter oblata pro tota multitudine, vel etiam pro peccatis singulorum. Non quod sacrificia illa carnalia haberent ex seipsis virtutem expiandi peccatum, sed quia significabant expiationem peccatorum futuram per Christum, cuius participes erant etiam antiqui, protestantes fidem redemptoris in figuris sacrificiorum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
A cultu vero exteriori impediebantur homines per quasdam immunditias corporales, quae quidem primo considerabantur in hominibus; consequenter etiam in aliis animalibus, et in vestimentis et domibus et vasis. In hominibus quidem immunditia reputabatur partim quidem ex ipsis hominibus; partim autem ex contactu rerum immundarum. Ex ipsis autem hominibus immundum reputabatur omne illud quod corruptionem aliquam iam habebat, vel erat corruptioni expositum. Et ideo, quia mors est corruptio quaedam, cadaver hominis reputabatur immundum. Similiter etiam, quia lepra ex corruptione humorum contingit, qui etiam exterius erumpunt et alios inficiunt, leprosi etiam reputabantur immundi. Similiter etiam mulieres patientes sanguinis fluxum, sive per infirmitatem, sive etiam per naturam vel temporibus menstruis vel etiam tempore conceptionis. Et eadem ratione viri reputabantur immundi fluxum seminis patientes, vel per infirmitatem, vel per pollutionem nocturnam, vel etiam per coitum. Nam omnis humiditas praedictis modis ab homine egrediens, quandam immundam infectionem habet. Inerat etiam hominibus immunditia quaedam ex contactu quarumcumque rerum immundarum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Istarum autem immunditiarum ratio erat et litteralis, et figuralis. Litteralis quidem, propter reverentiam eorum quae ad divinum cultum pertinent. Tum quia homines pretiosas res contingere non solent cum fuerint immundi. Tum etiam ut ex raro accessu ad sacra, ea magis venerarentur. Cum enim omnes huiusmodi immunditias raro aliquis cavere possit, contingebat quod raro poterant homines accedere ad attingendum ea quae pertinebant ad divinum cultum, et sic quando accedebant, cum maiori reverentia et humilitate mentis accedebant. Erat autem in quibusdam horum ratio litteralis ut homines non reformidarent accedere ad divinum cultum, quasi refugientes consortium leprosorum et similium infirmorum, quorum morbus abominabilis erat et contagiosus. In quibusdam etiam ratio erat ad vitandum idololatriae cultum, quia gentiles in ritu suorum sacrificiorum utebantur quandoque humano sanguine et semine. Omnes autem huiusmodi immunditiae corporales purificabantur vel per solam aspersionem aquae, vel quae maiores erant, per aliquod sacrificium ad expiandum peccatum, ex quo tales infirmitates contingebant. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ratio autem figuralis harum immunditiarum fuit quia per huiusmodi exteriores immunditias figurabantur diversa peccata. Nam immunditia cadaveris cuiuscumque significat immunditiam peccati, quod est mors animae. Immunditia autem leprae significat immunditiam haereticae doctrinae, tum quia haeretica doctrina contagiosa est, sicut et lepra; tum etiam quia nulla falsa doctrina est quae vera falsis non admisceat, sicut etiam in superficie corporis leprosi apparet quaedam distinctio quarundam macularum ab alia carne integra. Per immunditiam vero mulieris sanguinifluae, designatur immunditia idololatriae, propter immolatitium cruorem. Per immunditiam vero viri seminiflui, designatur immunditia vanae locutionis, eo quod semen est verbum Dei. Per immunditiam vero coitus, et mulieris parientis, designatur immunditia peccati originalis. Per immunditiam vero mulieris menstruatae, designatur immunditia mentis per voluptates emollitae. Universaliter vero per immunditiam contactus rei immundae designatur immunditia consensus in peccatum alterius; secundum illud II ad Cor. VI, exite de medio eorum et separamini, et immundum ne tetigeritis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Huiusmodi autem immunditia contactus derivabatur etiam ad res inanimatas, quidquid enim quocumque modo tangebat immundus, immundum erat. In quo lex attenuavit superstitionem gentilium, qui non solum per contactum immundi dicebant immunditiam contrahi, sed etiam per collocutionem aut per aspectum, ut Rabbi Moyses dicit de muliere menstruata. Per hoc autem mystice significabatur id quod dicitur Sap. XIV, similiter odio sunt Deo impius et impietas eius. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Erat autem et immunditia quaedam ipsarum rerum inanimatarum secundum se, sicut erat immunditia leprae in domo et in vestimentis. Sicut enim morbus leprae accidit in hominibus ex humore corrupto putrefaciente carnem et corrumpente, ita etiam propter aliquam corruptionem et excessum humiditatis vel siccitatis, fit quandoque aliqua corrosio in lapidibus domus, vel etiam in vestimento. Et ideo hanc corruptionem vocabat lex lepram, ex qua domus vel vestis immunda iudicaretur. Tum quia omnis corruptio ad immunditiam pertinebat, ut dictum est. Tum etiam quia contra huiusmodi corruptionem gentiles deos Penates colebant, et ideo lex praecepit huiusmodi domus, in quibus fuerit talis corruptio perseverans, destrui, et vestes comburi, ad tollendam idololatriae occasionem. Erat etiam et quaedam immunditia vasorum, de qua dicitur Num. XIX, vas quod non habuerit cooperculum et ligaturam desuper, immundum erit. Cuius immunditiae causa est quia in talia vasa de facili poterat aliquid immundum cadere, unde poterant immundari. Erat etiam hoc praeceptum ad declinandam idololatriam, credebant enim idololatrae quod, si mures aut lacertae, vel aliquid huiusmodi, quae immolabant idolis, cito caderent in vasa vel in aquas, quod essent diis gratiosa. Adhuc etiam aliquae mulierculae vasa dimittunt discooperta in obsequium nocturnorum numinum, quae ianas vocant. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Harum autem immunditiarum ratio est figuralis quia per lepram domus significatur immunditia congregationis haereticorum. Per lepram vero in veste linea significatur perversitas morum ex amaritudine mentis. Per lepram vero vestis laneae significatur perversitas adulatorum. Per lepram in stamine significantur vitia animae, per lepram vero in subtegmine significantur peccata carnalia, sicut enim stamen est in subtegmine, ita anima in corpore. Per vas autem quod non habet operculum nec ligaturam, significatur homo qui non habet aliquod velamen taciturnitatis, et qui non constringitur aliqua censura disciplinae. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quintum dicendum quod, sicut dictum est, duplex erat immunditia in lege. Una quidem per aliquam corruptionem mentis vel corporis, et haec immunditia maior erat. Alia vero erat immunditia ex solo contactu rei immundae, et haec minor erat, et faciliori ritu expiabatur. Nam immunditia prima expiabatur sacrificio pro peccato, quia omnis corruptio ex peccato procedit et peccatum significat, sed secunda immunditia expiabatur per solam aspersionem aquae cuiusdam, de qua quidem aqua expiationis habetur Num. XIX. Mandatur enim ibi a domino quod accipiant vaccam rufam, in memoriam peccati quod commiserunt in adoratione vituli. Et dicitur vacca magis quam vitulus, quia sic dominus synagogam vocare consuevit; secundum illud Osee IV, sicut vacca lasciviens declinavit Israel. Et hoc forte ideo quia vaccas in morem Aegyptii, coluerunt; secundum illud Osee X, vaccas Bethaven coluerunt. Et in detestationem peccati idololatriae, immolabatur extra castra. Et ubicumque sacrificium fiebat pro expiatione multitudinis peccatorum, cremabatur extra castra totum. Et ut significaretur per hoc sacrificium emundari populus ab universitate peccatorum, intingebat sacerdos digitum in sanguine eius, et aspergebat contra fores sanctuarii septem vicibus, quia septenarius universitatem significat. Et ipsa etiam aspersio sanguinis pertinebat ad detestationem idololatriae, in qua sanguis immolatitius non effundebatur, sed congregabatur, et circa ipsum homines comedebant in honorem idolorum. Comburebatur autem in igne. Vel quia Deus Moysi in igne apparuit, et in igne data est lex. Vel quia per hoc significabatur quod idololatria totaliter erat extirpanda, et omne quod ad idololatriam pertinebat, sicut vacca cremabatur, tam pelle et carnibus, quam sanguine et fimo, flammae traditis. Adiungebatur etiam in combustione lignum cedrinum, hyssopus, coccusque bis tinctus, ad significandum quod, sicut ligna cedrina non de facili putrescunt, et coccus bis tinctus non amittit colorem, et hyssopus retinet odorem etiam postquam fuerit desiccatus; ita etiam hoc sacrificium erat in conservationem ipsius populi, et honestatis et devotionis ipsius. Unde dicitur de cineribus vaccae, ut sint multitudini filiorum Israel in custodiam. Vel, secundum Iosephum, quatuor elementa significata sunt, igni enim apponebatur cedrus, significans terram, propter sui terrestreitatem; hyssopus, significans aerem, propter odorem; coccus, significans aquam, eadem ratione qua et purpura, propter tincturas, quae ex aquis sumuntur, ut per hoc exprimeretur quod illud sacrificium offerebatur creatori quatuor elementorum. Et quia huiusmodi sacrificium offerebatur pro peccato idololatriae, in eius detestationem et comburens, et cineres colligens, et ille qui aspergit aquas in quibus cinis ponebatur, immundi reputabantur, ut per hoc ostenderetur quod quidquid quocumque modo ad idololatriam pertinet, quasi immundum est abiiciendum. Ab hac autem immunditia purificabantur per solam ablutionem vestimentorum, nec indigebant aqua aspergi propter huiusmodi immunditiam, quia sic esset processus in infinitum. Ille enim qui aspergebat aquam, immundus fiebat, et sic si ipse seipsum aspergeret, immundus remaneret; si autem alius eum aspergeret, ille immundus esset; et similiter ille qui illum aspergeret, et sic in infinitum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem ratio huius sacrificii est quia per vaccam rufam significatur Christus secundum infirmitatem assumptam, quam femininus sexus designat. Sanguinem passionis eius designat vaccae color. Erat autem vacca rufa aetatis integrae, quia omnis operatio Christi est perfecta. In qua nulla erat macula, nec portavit iugum, quia non portavit iugum peccati. Praecipitur autem adduci ad Moysen, quia imputabant ei transgressionem Mosaicae legis in violatione sabbati. Praecipitur etiam tradi Eleazaro sacerdoti, quia Christus occidendus in manus sacerdotum traditus est. Immolatur autem extra castra, quia extra portam Christus passus est. Intingit autem sacerdos digitum in sanguine eius, quia per discretionem, quam digitus significat, mysterium passionis Christi est considerandum et imitandum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Aspergitur autem contra tabernaculum, per quod synagoga designatur, vel ad condemnationem Iudaeorum non credentium; vel ad purificationem credentium. Et hoc septem vicibus, vel propter septem dona spiritus sancti; vel propter septem dies, in quibus omne tempus intelligitur. Sunt autem omnia quae ad Christi incarnationem pertinent, igne cremanda, idest spiritualiter intelligenda, nam per pellem et carnem exterior Christi operatio significatur; per sanguinem, subtilis et interna virtus exteriora vivificans; per fimum, lassitudo, sitis, et omnia huiusmodi ad infirmitatem pertinentia. Adduntur autem tria, cedrus, quod significat altitudinem spei, vel contemplationis; hyssopus, quod significat humilitatem, vel fidem; coccus bis tinctus, quod significat geminam caritatem; per haec enim debemus Christo passo adhaerere. Iste autem cinis combustionis colligitur a viro mundo, quia reliquiae passionis pervenerunt ad gentiles, qui non fuerunt culpabiles in Christi morte. Apponuntur autem cineres in aqua ad expiandum, quia ex passione Christi Baptismus sortitur virtutem emundandi peccata. Sacerdos autem qui immolabat et comburebat vaccam, et ille qui comburebat, et qui colligebat cineres, immundus erat, et etiam qui aspergebat aquam, vel quia Iudaei facti sunt immundi ex occisione Christi, per quam nostra peccata expiantur; et hoc usque ad vesperum, idest usque ad finem mundi, quando reliquiae Israel convertentur. Vel quia illi qui tractant sancta intendentes ad emundationem aliorum, ipsi etiam aliquas immunditias contrahunt, ut Gregorius dicit, in pastorali; et hoc usque ad vesperum, idest usque ad finem praesentis vitae. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad sextum dicendum quod, sicut dictum est, immunditia quae ex corruptione proveniebat vel mentis vel corporis, expiabatur per sacrificia pro peccato. Offerebantur autem specialia sacrificia pro peccatis singulorum, sed quia aliqui negligentes erant circa expiationem huiusmodi peccatorum et immunditiarum; vel etiam propter ignorantiam ab expiatione huiusmodi desistebant; institutum fuit ut semel in anno, decima die septimi mensis, fieret sacrificium expiationis pro toto populo. Et quia, sicut apostolus dicit, ad Heb. VII, lex constituit homines sacerdotes infirmitatem habentes, oportebat quod sacerdos prius offerret pro seipso vitulum pro peccato, in commemorationem peccati quod Aaron fecerat in conflatione vituli aurei; et arietem in holocaustum, per quod significabatur quod sacerdotis praelatio, quam aries designat, qui est dux gregis, erat ordinanda ad honorem Dei. Deinde autem offerebat pro populo duos hircos. Quorum unus immolabatur, ad expiandum peccatum multitudinis. Hircus enim animal fetidum est, et de pilis eius fiunt vestimenta pungentia, ut per hoc significaretur fetor et immunditia et aculei peccatorum. Huius autem hirci immolati sanguis inferebatur, simul etiam cum sanguine vituli, in sancta sanctorum, et aspergebatur ex eo totum sanctuarium, ad significandum quod tabernaculum emundabatur ab immunditiis filiorum Israel. Corpus vero hirci et vituli quae immolata sunt pro peccato, oportebat comburi, ad ostendendum consumptionem peccatorum. Non autem in altari, quia ibi non comburebantur totaliter nisi holocausta. Unde mandatum erat ut comburerentur extra castra, in detestationem peccati, hoc enim fiebat quandocumque immolabatur sacrificium pro aliquo gravi peccato, vel pro multitudine peccatorum. Alter vero hircus emittebatur in desertum, non quidem ut offerretur Daemonibus, quos colebant gentiles in desertis, quia eis nihil licebat immolari; sed ad designandum effectum illius sacrificii immolati. Et ideo sacerdos imponebat manum super caput eius, confitens peccata filiorum Israel, ac si ille hircus deportaret ea in desertum, ubi a bestiis comederetur, quasi portans poenam pro peccatis populi. Dicebatur autem portare peccata populi, vel quia in eius emissione significabatur remissio peccatorum populi, vel quia colligabatur super caput eius aliqua schedula ubi erant scripta peccata. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ratio autem figuralis horum erat quia Christus significatur et per vitulum, propter virtutem; et per arietem, quia ipse est dux fidelium; et per hircum, propter similitudinem carnis peccati. Et ipse Christus est immolatus pro peccatis et sacerdotum et populi, quia per eius passionem et maiores et minores a peccato mundantur. Sanguis autem vituli et hirci infertur in sancta per pontificem, quia per sanguinem passionis Christi patet nobis introitus in regnum caelorum. Comburuntur autem eorum corpora extra castra, quia extra portam Christus passus est, ut apostolus dicit, ad Heb. ult. Per hircum autem qui emittebatur, potest significari vel ipsa divinitas Christi, quae in solitudinem abiit, homine Christo patiente, non quidem locum mutans, sed virtutem cohibens, vel significatur concupiscentia mala, quam debemus a nobis abiicere, virtuosos autem motus domino immolare. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
De immunditia vero eorum qui huiusmodi sacrificia comburebant, eadem ratio est quae in sacrificio vitulae rufae dicta est. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad septimum dicendum quod per ritum legis leprosus non emundabatur a macula leprae, sed emundatus ostendebatur. Et hoc significatur Lev. XIV, cum dicitur de sacerdote, cum invenerit lepram esse emundatam, praecipiet ei qui purificatur. Iam ergo lepra mundata erat, sed purificari dicebatur, inquantum iudicio sacerdotis restituebatur consortio hominum et cultui divino. Contingebat tamen quandoque ut divino miraculo per ritum legis corporalis mundaretur lepra, quando sacerdos decipiebatur in iudicio. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Huiusmodi autem purificatio leprosi dupliciter fiebat, nam primo, iudicabatur esse mundus; secundo autem, restituebatur tanquam mundus consortio hominum et cultui divino, scilicet post septem dies. In prima autem purificatione offerebat pro se leprosus mundandus duos passeres vivos, et lignum cedrinum, et vermiculum, et hyssopum; hoc modo ut filo coccineo ligarentur passer et hyssopus simul cum ligno cedrino, ita scilicet quod lignum cedrinum esset quasi manubrium aspersorii. Hyssopus vero et passer erant id quod de aspersorio tingebatur in sanguine alterius passeris immolati in aquis vivis. Haec autem quatuor offerebat contra quatuor defectus leprae, nam contra putredinem, offerebatur cedrus, quae est arbor imputribilis; contra fetorem, hyssopus, quae est herba odorifera; contra insensibilitatem, passer vivus; contra turpitudinem coloris, vermiculus, qui habet vivum colorem. Passer vero vivus avolare dimittebatur in agrum, quia leprosus restituebatur pristinae libertati. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
In octavo vero die admittebatur ad cultum divinum, et restituebatur consortio hominum. Primo tamen rasis pilis totius corporis et vestimentis, eo quod lepra pilos corrodit, et vestimenta inquinat et fetida reddit. Et postmodum sacrificium offerebatur pro delicto eius, quia lepra plerumque inducitur pro peccato. De sanguine autem sacrificii tingebatur extremum auriculae eius qui erat mundandus, et pollices manus dextrae et pedis, quia in istis partibus primum lepra dignoscitur et sentitur. Adhibebantur etiam huic ritui tres liquores, scilicet sanguis, contra sanguinis corruptionem; oleum, ad designandam sanationem morbi; aqua viva, ad emundandum spurcitiem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem ratio erat quia per duos passeres significantur divinitas et humanitas Christi. Quorum unus, scilicet humanitas, immolatur in vase fictili super aquas viventes, quia per passionem Christi aquae Baptismi consecrantur. Alius autem, scilicet impassibilis divinitas, vivus remanebat, quia divinitas mori non potest. Unde et avolabat, quia passione astringi non poterat. Hic autem passer vivus, simul cum ligno cedrino et cocco, vel vermiculo, et hyssopo, idest fide, spe et caritate, ut supra dictum est, mittitur in aquam ad aspergendum, quia in fide Dei et hominis baptizamur. Lavat autem homo, per aquam Baptismi vel lacrymarum, vestimenta sua, idest opera, et omnes pilos, idest cogitationes. Tingitur autem extremum auriculae dextrae eius qui mundatur, de sanguine et de oleo, ut eius auditum muniat contra corrumpentia verba, pollices autem manus dextrae et pedis tinguntur, ut sit eius actio sancta. Alia vero quae ad hanc purificationem pertinent, vel etiam aliarum immunditiarum, non habent aliquid speciale praeter alia sacrificia pro peccatis vel pro delictis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad octavum et nonum dicendum quod, sicut populus instituebatur ad cultum Dei per circumcisionem, ita ministri per aliquam specialem purificationem vel consecrationem, unde et separari ab aliis praecipiuntur, quasi specialiter ad ministerium cultus divini prae aliis deputati. Et totum quod circa eos fiebat in eorum consecratione vel institutione ad hoc pertinebat ut ostenderetur eos habere quandam praerogativam puritatis et virtutis et dignitatis. Et ideo in institutione ministrorum tria fiebant, primo enim, purificabantur; secundo, ornabantur et consecrabantur; tertio, applicabantur ad usum ministerii. Purificabantur quidem communiter omnes per ablutionem aquae, et per quaedam sacrificia; specialiter autem Levitae radebant omnes pilos carnis suae; ut habetur Lev. VIII. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Consecratio vero circa pontifices et sacerdotes hoc ordine fiebat. Primo enim, postquam abluti erant, induebantur quibusdam vestimentis specialibus pertinentibus ad designandum dignitatem ipsorum. Specialiter autem pontifex oleo unctionis in capite ungebatur, ut designaretur quod ab ipso diffundebatur potestas consecrandi ad alios, sicut oleum a capite derivatur ad inferiora; ut habetur in Psalmo CXXXII, sicut unguentum in capite, quod descendit in barbam, barbam Aaron. Levitae vero non habebant aliam consecrationem, nisi quod offerebantur domino a filiis Israel per manus pontificis, qui orabat pro eis. Minorum vero sacerdotum solae manus consecrabantur, quae erant applicandae ad sacrificia. Et de sanguine animalis immolatitii tingebatur extremum auriculae dextrae ipsorum, et pollices pedis ac manus dextrae, ut scilicet essent obedientes legi Dei in oblatione sacrificiorum, quod significatur in intinctione auris dextrae; et quod essent solliciti et prompti in executione sacrificiorum, quod significatur in intinctione pedis et manus dextrae. Aspergebantur etiam ipsi, et vestimenta eorum, sanguine animalis immolati, in memoriam sanguinis agni per quem fuerunt liberati in Aegypto. Offerebantur autem in eorum consecratione huiusmodi sacrificia, vitulus pro peccato, in memoriam remissionis peccati Aaron circa conflationem vituli; aries in holocaustum, in memoriam oblationis Abrahae, cuius obedientiam pontifex imitari debebat; aries etiam consecrationis, qui erat quasi hostia pacifica, in memoriam liberationis de Aegypto per sanguinem agni; canistrum panum, in memoriam mannae praestiti populo. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Pertinebat autem ad applicationem ministerii quod imponebantur super manus eorum adeps arietis, et torta panis unius, et armus dexter, ut ostenderetur quod accipiebant potestatem huiusmodi offerendi domino. Levitae vero applicabantur ad ministerium per hoc quod intromittebantur in tabernaculum foederis, quasi ad ministrandum circa vasa sanctuarii. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis vero horum ratio erat quia illi qui sunt consecrandi ad spirituale ministerium Christi, debent primo purificari per aquam Baptismi et lacrymarum in fide passionis Christi, quod est expiativum et purgativum sacrificium. Et debent radere omnes pilos carnis, idest omnes pravas cogitationes. Debent etiam ornari virtutibus; et consecrari oleo spiritus sancti; et aspersione sanguinis Christi. Et sic debent esse intenti ad exequenda spiritualia ministeria. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad decimum dicendum quod, sicut iam dictum est, intentio legis erat inducere ad reverentiam divini cultus. Et hoc dupliciter, uno modo, excludendo a cultu divino omne id quod poterat esse contemptibile; alio modo, apponendo ad cultum divinum omne illud quod videbatur ad honorificentiam pertinere. Et si hoc quidem observabatur in tabernaculo et vasis eius, et animalibus immolandis, multo magis hoc observandum erat in ipsis ministris. Et ideo ad removendum contemptum ministrorum, praeceptum fuit ut non haberent maculam vel defectum corporalem, quia huiusmodi homines solent apud alios in contemptu haberi. Propter quod etiam institutum fuit ut non sparsim ex quolibet genere ad Dei ministerium applicarentur, sed ex certa prosapia secundum generis successionem, ut ex hoc clariores et nobiliores haberentur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad hoc autem quod in reverentia haberentur, adhibebatur eis specialis ornatus vestium, et specialis consecratio. Et haec est in communi causa ornatus vestium. In speciali autem sciendum est quod pontifex habebat octo ornamenta. Primo enim, habebat vestem lineam. Secundo, habebat tunicam hyacinthinam; in cuius extremitate versus pedes, ponebantur per circuitum tintinabula quaedam, et mala Punica facta ex hyacintho et purpura coccoque bis tincto. Tertio, habebat superhumerale, quod tegebat humeros et anteriorem partem usque ad cingulum; quod erat ex auro et hyacintho et purpura, coccoque bis tincto, et bysso retorta. Et super humeros habebat duos onychinos, in quibus erant sculpta nomina filiorum Israel. Quartum erat rationale, ex eadem materia factum; quod erat quadratum, et ponebatur in pectore, et coniungebatur superhumerali. Et in hoc rationali erant duodecim lapides pretiosi distincti per quatuor ordines, in quibus etiam sculpta erant nomina filiorum Israel, quasi ad designandum quod ferret onus totius populi, per hoc quod habebat nomina eorum in humeris; et quod iugiter debebat de eorum salute cogitare, per hoc quod portabat eos in pectore, quasi in corde habens. In quo etiam rationali mandavit dominus poni doctrinam et veritatem, quia quaedam pertinentia ad veritatem iustitiae et doctrinae, scribebantur in illo rationali. Iudaei tamen fabulantur quod in rationali erat lapis qui secundum diversos colores mutabatur, secundum diversa quae debebant accidere filiis Israel, et hoc vocant veritatem et doctrinam. Quintum erat balteus, idest cingulus quidam, factus ex praedictis quatuor coloribus. Sextum erat tiara, idest mitra quaedam, de bysso. Septimum autem erat lamina aurea, pendens in fronte eius, in qua erat nomen domini. Octavum autem erant femoralia linea, ut operirent carnem turpitudinis suae, quando accederent ad sanctuarium vel ad altare. Ex istis autem octo ornamentis minores sacerdotes habebant quatuor, scilicet tunicam lineam, femoralia, balteum et tiaram. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Horum autem ornamentorum quidam rationem litteralem assignant, dicentes quod in istis ornamentis designatur dispositio orbis terrarum, quasi pontifex protestaretur se esse ministrum creatoris mundi, unde etiam Sap. XVIII dicitur quod in veste Aaron erat descriptus orbis terrarum. Nam femoralia linea figurabant terram, ex qua linum nascitur. Baltei circumvolutio significabat Oceanum, qui circumcingit terram. Tunica hyacinthina suo colore significabat aerem, per cuius tintinabula significabantur tonitrua; per mala granata, coruscationes. Superhumerale vero significabat sua varietate caelum sidereum, duo onychini, duo hemisphaeria, vel solem et lunam. Duodecim gemmae in pectore, duodecim signa in zodiaco, quae dicebantur posita in rationali, quia in caelestibus sunt rationes terrenorum, secundum illud Iob XXXVIII, numquid nosti ordinem caeli, et ponis rationem eius in terra? Cidaris autem, vel tiara, significabat caelum Empyreum. Lamina aurea, Deum omnibus praesidentem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis vero ratio manifesta est. Nam maculae vel defectus corporales a quibus debebant sacerdotes esse immunes, significant diversa vitia et peccata quibus debent carere. Prohibetur enim esse caecus, idest, ne sit ignorans. Ne sit claudus, idest instabilis, et ad diversa se inclinans. Ne sit parvo, vel grandi, vel torto naso, idest ne per defectum discretionis, vel in plus vel in minus excedat, aut etiam aliqua prava exerceat; per nasum enim discretio designatur, quia est discretivus odoris. Ne sit fracto pede vel manus, idest ne amittat virtutem bene operandi, vel procedendi in virtutem. Repudiatur etiam si habeat gibbum vel ante vel retro, per quem significatur superfluus amor terrenorum. Si est lippus, idest per carnalem affectum eius ingenium obscuratur, contingit enim lippitudo ex fluxu humoris. Repudiatur etiam si habeat albuginem in oculo, idest praesumptionem candoris iustitiae in sua cogitatione. Repudiatur etiam si habuerit iugem scabiem, idest petulantiam carnis. Et si habuerit impetiginem, quae sine dolore corpus occupat, et membrorum decorem foedat, per quam avaritia designatur. Et etiam si sit herniosus vel ponderosus, qui scilicet gestat pondus turpitudinis in corde, licet non exerceat in opere. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Per ornamenta vero designantur virtutes ministrorum Dei. Sunt autem quatuor quae sunt necessariae omnibus ministris, scilicet castitas, quae significatur per femoralia; puritas vero vitae, quae significatur per lineam tunicam; moderatio discretionis quae significatur per cingulum; rectitudo intentionis, quae significatur per tiaram protegentem caput. Sed prae his pontifices debent quatuor habere. Primo quidem, iugem Dei memoriam in contemplatione, et hoc significat lamina aurea habens nomen Dei, in fronte. Secundo, quod supportent infirmitates populi, quod significat superhumerale. Tertio, quod habeant populum in corde et in visceribus per sollicitudinem caritatis, quod significatur per rationale. Quarto, quod habeant conversationem caelestem per opera perfectionis, quod significatur per tunicam hyacinthinam. Unde et tunicae hyacinthinae adiunguntur in extremitate tintinabula aurea, per quae significatur doctrina divinorum, quae debet coniungi caelesti conversationi pontificis. Adiunguntur autem mala Punica, per quae significatur unitas fidei et concordia in bonis moribus, quia sic coniuncta debet esse eius doctrina, ut per eam fidei et pacis unitas non rumpatur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Articulus 6Utrum observantiarum caeremonialium aliqua fuerit rationabilis causa |
Artikel 6 |
Ad sextum sic proceditur. Videtur quod observantiarum caeremonialium nulla fuerit rationabilis causa. Quia ut apostolus dicit, I ad Tim. IV, omnis creatura Dei est bona, et nihil reiiciendum quod cum gratiarum actione percipitur. Inconvenienter igitur prohibiti sunt ab esu quorundam ciborum tanquam immundorum, ut patet Lev. XI. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, sicut animalia dantur in cibum hominis, ita etiam et herbae, unde dicitur Gen. IX, quasi olera virentia dedi vobis omnem carnem. Sed in herbis lex non distinxit aliquas immundas, cum tamen aliquae illarum sint maxime nocivae, ut puta venenosae. Ergo videtur quod nec de animalibus aliqua debuerint prohiberi tanquam immunda. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, si materia est immunda ex qua aliquid generatur, pari ratione videtur quod id quod generatur ex ea, sit immundum. Sed ex sanguine generatur caro. Cum igitur non omnes carnes prohiberentur tanquam immundae, pari ratione nec sanguis debuit prohiberi quasi immundus; aut adeps, qui ex sanguine generatur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, dominus dicit, Matth. X, eos non esse timendos qui occidunt corpus, quia post mortem non habent quid faciant, quod non esset verum, si in nocumentum homini cederet quid ex eo fieret. Multo igitur minus pertinet ad animal iam occisum qualiter eius carnes decoquantur. Irrationabile igitur videtur esse quod dicitur Exod. XXIII, non coques haedum in lacte matris suae. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, ea quae sunt primitiva in hominibus et animalibus, tanquam perfectiora, praecipiuntur domino offerri. Inconvenienter igitur praecipitur Lev. XIX, quando ingressi fueritis terram, et plantaveritis in ea ligna pomifera, auferetis praeputia eorum, idest prima germina, et immunda erunt vobis, nec edetis ex eis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, vestimentum extra corpus hominis est. Non igitur debuerunt quaedam specialia vestimenta Iudaeis interdici, puta quod dicitur Lev. XIX, vestem quae ex duobus texta est, non indueris; et Deut. XXII, non induetur mulier veste virili, et vir non induetur veste feminea; et infra, non indueris vestimento quod ex lana linoque contextum est. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, memoria mandatorum Dei non pertinet ad corpus, sed ad cor. Inconvenienter igitur praecipitur Deut. VI, quod ligarent praecepta Dei quasi signum in manu sua, et quod scriberentur in limine ostiorum; et quod per angulos palliorum facerent fimbrias, in quibus ponerent vittas hyacinthinas, in memoriam mandatorum Dei, ut habetur Num. XV. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, apostolus dicit, I ad Cor. IX, quod non est cura Deo de bobus, et per consequens neque de aliis animalibus irrationalibus. Inconvenienter igitur praecipitur Deut. XXII, si ambulaveris per viam, et inveneris nidum avis, non tenebis matrem cum filiis; et Deut. XXV, non alligabis os bovis triturantis; et Lev. XIX, iumenta tua non facies coire cum alterius generis animantibus. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, inter plantas non fiebat discretio mundorum ab immundis. Ergo multo minus circa culturam plantarum debuit aliqua discretio adhiberi. Ergo inconvenienter praecipitur Lev. XIX, agrum non seres diverso semine; et Deut. XXII, non seres vineam tuam altero semine; et, non arabis in bove simul et asino. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, ea quae sunt inanimata, maxime videmus hominum potestati esse subiecta. Inconvenienter igitur arcetur homo ab argento et auro ex quibus fabricata sunt idola, et ab aliis quae in idolorum domibus inveniuntur, praecepto legis quod habetur Deut. VII. Ridiculum etiam videtur esse praeceptum quod habetur Deut. XXIII, ut egestiones humo operirent, fodientes in terra. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Praeterea, pietas maxime in sacerdotibus requiritur. Sed ad pietatem pertinere videtur quod aliquis funeribus amicorum intersit, unde etiam de hac Tobias laudatur, ut habetur Tob. I. Similiter etiam quandoque ad pietatem pertinet quod aliquis in uxorem accipiat meretricem, quia per hoc eam a peccato et infamia liberat. Ergo videtur quod haec inconvenienter prohibeantur sacerdotibus, Lev. XXI. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Sed contra est quod dicitur Deut. XVIII, tu autem a domino Deo tuo aliter institutus es, ex quo potest accipi quod huiusmodi observantiae sunt institutae a Deo ad quandam specialem illius populi praerogativam. Non ergo sunt irrationabiles, aut sine causa. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Respondeo dicendum quod populus Iudaeorum, ut supra dictum est, specialiter erat deputatus ad cultum divinum; et inter eos, specialiter sacerdotes. Et sicut aliae res quae applicantur ad cultum divinum, aliquam specialitatem debent habere, quod pertinet ad honorificentiam divini cultus; ita etiam et in conversatione illius populi, et praecipue sacerdotum, debuerunt esse aliqua specialia congruentia ad cultum divinum, vel spiritualem vel corporalem. Cultus autem legis figurabat mysterium Christi, unde omnia eorum gesta figurabant ea quae ad Christum pertinent; secundum illud I Cor. X, omnia in figuram contingebant illis. Et ideo rationes harum observantiarum dupliciter assignari possunt, uno modo, secundum congruentiam ad divinum cultum; alio modo, secundum quod figurant aliquid circa Christianorum vitam. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad primum ergo dicendum quod, sicut supra dictum est, duplex pollutio, vel immunditia, observabatur in lege, una quidem culpae, per quam polluebatur anima; alia autem corruptionis cuiusdam, per quam quodammodo inquinatur corpus. Loquendo igitur de prima immunditia, nulla genera ciborum immunda sunt, vel hominem inquinare possunt, secundum suam naturam, unde dicitur Matth. XV, non quod intrat in os, coinquinat hominem; sed quae procedunt de ore, haec coinquinant hominem; et exponitur hoc de peccatis. Possunt tamen aliqui cibi per accidens inquinare animam, inquantum scilicet contra obedientiam vel votum, vel nimia concupiscentia comeduntur; vel inquantum praebent fomentum luxuriae, propter quod aliqui a vino et carnibus abstinent. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Secundum autem corporalem immunditiam, quae est corruptionis cuiusdam, aliquae animalium carnes immunditiam habent, vel quia ex rebus immundis nutriuntur, sicut porcus; aut immunde conversantur, sicut quaedam animalia sub terra habitantia, sicut talpae et mures et alia huiusmodi, unde etiam quendam fetorem contrahunt; vel quia eorum carnes, propter superfluam umiditatem vel siccitatem, corruptos humores in corporibus humanis generant. Et ideo prohibitae sunt eis carnes animalium habentium soleas, idest ungulam unam non fissam, propter eorum terrestreitatem. Et similiter sunt eis prohibitae carnes animalium habentium multas fissuras in pedibus, quia sunt nimis cholerica et adusta, sicut carnes leonis et huiusmodi. Et eadem ratione prohibitae sunt eis aves quaedam rapaces, quae sunt nimiae siccitatis; et quaedam aves aquaticae, propter excessum humiditatis. Similiter etiam quidam pisces non habentes pinnulas et squamas, ut anguillae et huiusmodi, propter excessum humiditatis. Sunt autem eis concessa ad esum animalia ruminantia et findentia ungulam, quia habent humores bene digestos, et sunt medie complexionata, quia nec sunt nimis humida, quod significant ungulae; neque sunt nimis terrestria, cum non habeant ungulam continuam, sed fissam. In piscibus etiam concessi sunt eis pisces sicciores, quod significatur per hoc quod habent squamas et pinnulas, per hoc enim efficitur temperata complexio humida piscium. In avibus etiam sunt eis concessae magis temperatae, sicut gallinae, perdices, et aliae huiusmodi. Alia ratio fuit in detestationem idololatriae. Nam gentiles, et praecipue Aegyptii, inter quos erant nutriti, huiusmodi animalia prohibita idolis immolabant, vel eis ad maleficia utebantur. Animalia vero quae Iudaeis sunt concessa ad esum non comedebant, sed ea tanquam deos colebant; vel propter aliam causam ab eis abstinebant, ut supra dictum est. Tertia ratio est ad tollendam nimiam diligentiam circa cibaria. Et ideo conceduntur illa animalia quae de facili et in promptu haberi possunt. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Generaliter tamen prohibitus est eis esus sanguinis et adipis cuiuslibet animalis. Sanguinis quidem tum ad vitandam crudelitatem, ut detestarentur humanum sanguinem effundere, sicut supra dictum est. Tum etiam ad vitandum idololatriae ritum, quia eorum consuetudo erat ut circa sanguinem congregatum adunarentur ad comedendum in honorem idolorum, quibus reputabant sanguinem acceptissimum esse. Et ideo dominus mandavit quod sanguis effunderetur, et quod pulvere operiretur. Et propter hoc etiam prohibitum est eis comedere animalia suffocata vel strangulata, quia sanguis eorum non separaretur a carne. Vel quia in tali morte animalia multum affliguntur; et dominus voluit eos a crudelitate prohibere etiam circa animalia bruta, ut per hoc magis recederent a crudelitate hominis, habentes exercitium pietatis etiam circa bestias. Adipis etiam esus prohibitus est eis, tum quia idololatrae comedebant illum in honorem deorum suorum. Tum etiam quia cremabatur in honorem Dei. Tum etiam quia sanguis et adeps non generant bonum nutrimentum, quod pro causa inducit Rabbi Moyses. Causa autem prohibitionis esus nervorum exprimitur Gen. XXXII, ubi dicitur quod non comedunt filii Israel nervum, eo quod tetigerit nervum femoris Iacob, et obstupuerit. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem ratio horum est quia per omnia huiusmodi animalia prohibita designantur aliqua peccata, in quorum figuram illa animalia prohibentur. Unde dicit Augustinus, in libro contra Faustum, si de porco et agno requiratur, utrumque natura mundum est, quia omnis creatura Dei bona est, quadam vero significatione, agnus mundus, porcus immundus est. Tanquam, si stultum et sapientem diceres, utrumque hoc verbum natura vocis et litterarum et syllabarum ex quibus constat, mundum est, significatione autem unum est mundum, et aliud immundum. Animal enim quod ruminat et ungulam findit, mundum est significatione. Quia fissio ungulae significat distinctionem duorum testamentorum; vel patris et filii; vel duarum naturarum in Christo; vel discretionem boni et mali. Ruminatio autem significat meditationem Scripturarum, et sanum intellectum earum. Cuicumque autem horum alterum deest, spiritualiter immundus est. Similiter etiam in piscibus illi qui habent squamas et pinnulas, significatione mundi sunt. Quia per pinnulas significatur vita sublimis, vel contemplatio; per squamas autem significatur aspera vita; quorum utrumque necessarium est ad munditiam spiritualem. In avibus autem specialia quaedam genera prohibentur. In aquila enim, quae alte volat, prohibetur superbia. In gryphe autem, qui equis et hominibus infestus est, crudelitas potentum prohibetur. In haliaeeto autem, qui pascitur minutis avibus, significantur illi qui sunt pauperibus molesti. In milvo autem, qui maxime insidiis utitur, designantur fraudulenti. In vulture autem, qui sequitur exercitum expectans comedere cadavera mortuorum, significantur illi qui mortes et seditiones hominum affectant ut inde lucrentur. Per animalia corvini generis significantur illi qui sunt voluptatibus denigrati, vel qui sunt expertes bonae affectionis, quia corvus, semel emissus ab arca, non est reversus. Per struthionem, qui, cum sit avis, volare non potest, sed semper est circa terram, significantur Deo militantes et se negotiis saecularibus implicantes. Nycticorax, quae in nocte acuti est visus, in die autem non videt, significat eos qui in temporalibus sunt astuti, in spiritualibus hebetes. Larus autem, qui et volat in aere et natat in aqua, significat eos qui et circumcisionem et Baptismum venerantur, vel significat eos qui per contemplationem volare volunt, et tamen vivunt in aquis voluptatum. Accipiter vero, qui deservit hominibus ad praedam, significat eos qui ministrant potentibus ad depraedandum pauperes. Per bubonem, qui in nocte pastum quaerit, de die autem latet, significantur luxuriosi, qui occultari quaerunt in nocturnis operibus quae agunt. Mergulus autem, cuius natura est ut sub undis diutius immoretur, significat gulosos, qui aquis deliciarum se immergunt. Ibis vero avis est in Africa habens longum rostrum, quae serpentibus pascitur, et forte est idem quod ciconia, et significat invidos, qui de malis aliorum, quasi de serpentibus, reficiuntur. Cygnus autem est coloris candidi, et longo collo quod habet, ex profunditate terrae vel aquae cibum trahit, et potest significare homines qui per exteriorem iustitiae candorem lucra terrena quaerunt. Onocrotalus autem avis est in partibus orientis, longo rostro, quae in faucibus habet quosdam folliculos, in quibus primo cibum reponit, et post horam in ventrem mittit, et significat avaros, qui immoderata sollicitudine vitae necessaria congregant. Porphyrio autem, praeter modum aliarum avium, habet unum pedem latum ad natandum, alium fissum ad ambulandum, quia et in aqua natat ut anates, et in terra ambulat ut perdices, solo morsu bibit, omnem cibum aqua tingens, et significat eos qui nihil ad alterius arbitrium facere volunt, sed solum quod fuerit tinctum aqua propriae voluntatis. Per Herodionem qui vulgariter falco dicitur, significantur illi quorum pedes sunt veloces ad effundendum sanguinem. Charadrius autem, quae est avis garrula, significat loquaces. Upupa autem, quae nidificat in stercoribus et fetenti pascitur fimo, et gemitum in cantu simulat, significat tristitiam saeculi, quae in hominibus immundis mortem operatur. Per vespertilionem autem, quae circa terram volitat, significantur illi qui, saeculari scientia praediti, sola terrena sapiunt. Circa volatilia autem et quadrupedia, illa sola conceduntur eis quae posteriora crura habent longiora, ut salire possint. Alia vero, quae terrae magis adhaerent, prohibentur, quia illi qui abutuntur doctrina quatuor Evangelistarum, ut per eam in altum non subleventur, immundi reputantur. In sanguine vero et adipe et nervo, intelligitur prohiberi crudelitas, et voluptas, et fortitudo ad peccandum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad secundum dicendum quod esus plantarum et aliorum terrae nascentium adfuit apud homines etiam ante diluvium, sed esus carnium videtur esse post diluvium introductus; dicitur enim Gen. IX, quasi olera virentia dedi vobis omnem carnem. Et hoc ideo, quia esus terrae nascentium magis pertinet ad quandam simplicitatem vitae; esus autem carnium ad quasdam delicias et curiositatem vivendi. Sponte enim terra herbam germinat, vel cum modico studio huiusmodi terrae nascentia in magna copia procurantur, oportet autem cum magno studio animalia vel nutrire, vel etiam capere. Et ideo volens dominus populum suum reducere ad simpliciorem victum, multa in genere animalium eis prohibuit, non autem in genere terrae nascentium. Vel etiam quia animalia immolabantur idolis, non autem terrae nascentia. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad tertium patet responsio ex dictis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quartum dicendum quod, etsi haedus occisus non sentiat qualiter carnes eius coquantur, tamen in animo decoquentis ad quandam crudelitatem pertinere videtur si lac matris, quod datum est ei pro nutrimento, adhibeatur ad consumptionem carnium ipsius. Vel potest dici quod gentiles in solemnitatibus idolorum taliter carnes haedi coquebant, ad immolandum vel ad comedendum. Et ideo Exod. XXIII, postquam praedictum fuerat de solemnitatibus celebrandis in lege, subditur, non coques haedum in lacte matris suae. Figuralis autem ratio huius prohibitionis est quia praefigurabatur quod Christus, qui est haedus propter similitudinem carnis peccati, non erat a Iudaeis coquendus, idest occidendus, in lacte matris, idest tempore infantiae. Vel significatur quod haedus idest peccator, non est coquendus in lacte matris, idest non est blanditiis deliniendus. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad quintum dicendum quod gentiles fructus primitivos, quos fortunatos aestimabant, diis suis offerebant, vel etiam comburebant eos ad quaedam magica facienda. Et ideo praeceptum est eis ut fructus trium primorum annorum immundos reputarent. In tribus enim annis fere omnes arbores terrae illius fructum producunt, quae scilicet vel seminando, vel inserendo, vel plantando coluntur. Raro autem contingit quod ossa fructuum arboris, vel semina latentia, seminentur, haec enim tardius facerent fructum, sed lex respexit ad id quod frequentius fit. Poma autem quarti anni, tanquam primitiae mundorum fructuum, Deo offerebantur, a quinto autem anno, et deinceps, comedebantur. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem ratio est quia per hoc praefiguratur quod post tres status legis, quorum unus est ab Abraham usque ad David, secundus usque ad transmigrationem Babylonis, tertius usque ad Christum, erat Christus Deo offerendus, qui est fructus legis. Vel quia primordia nostrorum operum debent esse nobis suspecta, propter imperfectionem. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad sextum dicendum quod sicut dicitur Eccli. XIX, amictus corporis enuntiat de homine. Et ideo voluit dominus ut populus eius distingueretur ab aliis populis non solum signo circumcisionis, quod erat in carne, sed etiam certa habitus distinctione. Et ideo prohibitum fuit eis ne induerentur vestimento ex lana et lino contexto, et ne mulier indueretur veste virili, aut e converso, propter duo. Primo quidem, ad vitandum idololatriae cultum. Huiusmodi enim variis vestibus ex diversis confectis gentiles in cultu suorum deorum utebantur. Et etiam in cultu Martis mulieres utebantur armis virorum; in cultu autem Veneris e converso viri utebantur vestibus mulierum. Alia ratio est ad declinandam luxuriam. Nam per commixtiones varias in vestimentis omnis inordinata commixtio coitus excluditur. Quod autem mulier induatur veste virili, aut e converso, incentivum est concupiscentiae, et occasionem libidini praestat. Figuralis autem ratio est quia in vestimento contexto ex lana et lino interdicitur coniunctio simplicitatis innocentiae, quae figuratur per lanam, et subtilitatis malitiae, quae figuratur per linum. Prohibetur etiam quod mulier non usurpet sibi doctrinam, vel alia virorum officia; vel vir declinet ad mollities mulierum. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad septimum dicendum quod, sicut Hieronymus dicit, super Matth., dominus iussit ut in quatuor angulis palliorum hyacinthinas fimbrias facerent, ad populum Israel dignoscendum ab aliis populis. Unde per hoc se esse Iudaeos profitebantur, et ideo per aspectum huius signi inducebantur in memoriam suae legis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Quod autem dicitur, ligabis ea in manu tua, et erunt semper ante oculos tuos, Pharisaei male interpretabantur, scribentes in membranis Decalogum Moysi, et ligabant in fronte, quasi coronam, ut ante oculos moverentur, cum tamen intentio domini mandantis fuerit ut ligarentur in manu, idest in operatione; et essent ante oculos, idest in meditatione. In hyacinthinis etiam vittis, quae palliis inserebantur, significatur caelestis intentio, quae omnibus operibus nostris debet adiungi. Potest tamen dici quod, quia populus ille carnalis erat et durae cervicis, oportuit etiam per huiusmodi sensibilia eos ad legis observantiam excitari. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad octavum dicendum quod affectus hominis est duplex, unus quidem secundum rationem; alius vero secundum passionem. Secundum igitur affectum rationis, non refert quid homo circa bruta animalia agat, quia omnia sunt subiecta eius potestati a Deo, secundum illud Psalmi VIII, omnia subiecisti sub pedibus eius. Et secundum hoc apostolus dicit quod non est cura Deo de bobus, quia Deus non requirit ab homine quid circa boves agat, vel circa alia animalia. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Quantum vero ad affectum passionis, movetur affectus hominis etiam circa alia animalia, quia enim passio misericordiae consurgit ex afflictionibus aliorum, contingit autem etiam bruta animalia poenas sentire, potest in homine consurgere misericordiae affectus etiam circa afflictiones animalium. Proximum autem est ut qui exercetur in affectu misericordiae circa animalia, magis ex hoc disponatur ad affectum misericordiae circa homines, unde dicitur Prov. XII, novit iustus animas iumentorum suorum; viscera autem impiorum crudelia. Et ideo ut dominus populum Iudaicum, ad crudelitatem pronum, ad misericordiam revocaret, voluit eos exerceri ad misericordiam etiam circa bruta animalia, prohibens quaedam circa animalia fieri quae ad crudelitatem quandam pertinere videntur. Et ideo prohibuit ne coqueretur haedus in lacte matris; et quod non alligaretur os bovi trituranti; et quod non occideretur mater cum filiis. Quamvis etiam dici possit quod haec prohibita sunt eis in detestationem idololatriae. Nam Aegyptii nefarium reputabant ut boves triturantes de frugibus comederent. Aliqui etiam malefici utebantur matre avis incubante et pullis eius simul captis, ad fecunditatem et fortunam circa nutritionem filiorum. Et etiam quia in auguriis reputabatur hoc esse fortunatum, quod inveniretur mater incubans filiis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Circa commixtionem vero animalium diversae speciei, ratio litteralis potuit esse triplex. Una quidem, ad detestationem idololatriae Aegyptiorum, qui diversis commixtionibus utebantur in servitium planetarum, qui secundum diversas coniunctiones habent diversos effectus, et super diversas species rerum. Alia ratio est ad excludendum concubitus contra naturam. Tertia ratio est ad tollendam universaliter occasionem concupiscentiae. Animalia enim diversarum specierum non commiscentur de facili ad invicem, nisi hoc per homines procuretur; et in aspectu coitus animalium excitatur homini concupiscentiae motus. Unde etiam in traditionibus Iudaeorum praeceptum invenitur, ut Rabbi Moyses dicit, ut homines avertant oculos ab animalibus coeuntibus. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Figuralis autem horum ratio est quia bovi trituranti, idest praedicatori deferenti segetes doctrinae, non sunt necessaria victus subtrahenda; ut apostolus dicit, I ad Cor. IX. Matrem etiam non simul debemus tenere cum filiis, quia in quibusdam retinendi sunt spirituales sensus, quasi filii, et dimittenda est litteralis observantia, quasi mater; sicut in omnibus caeremoniis legis. Prohibetur etiam quod iumenta, idest populares homines, non faciamus coire, idest coniunctionem habere, cum alterius generis animantibus, idest cum gentilibus vel Iudaeis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad nonum dicendum quod omnes illae commixtiones in agricultura sunt prohibitae, ad litteram, in detestationem idololatriae. Quia Aegyptii, in venerationem stellarum, diversas commixtiones faciebant et in seminibus et in animalibus et in vestibus, repraesentantes diversas coniunctiones stellarum. Vel omnes huiusmodi commixtiones variae prohibentur ad detestationem coitus contra naturam. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Habent tamen figuralem rationem. Quia quod dicitur, non seres vineam tuam altero semine, est spiritualiter intelligendum, quod in Ecclesia, quae est spiritualis vinea, non est seminanda aliena doctrina. Et similiter ager, idest Ecclesia, non est seminandus diverso semine, idest Catholica doctrina et haeretica. Non est etiam simul arandum in bove et asino, quia fatuus sapienti in praedicatione non est sociandus, quia unus impedit alium. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Ad undecimum dicendum quod malefici et sacerdotes idolorum utebantur in suis ritibus ossibus vel carnibus hominum mortuorum. Et ideo, ad extirpandum idololatriae cultum, praecepit dominus ut sacerdotes minores, qui per tempora certa ministrabant in sanctuario, non inquinarentur in mortibus nisi valde propinquorum, scilicet patris et matris et huiusmodi coniunctarum personarum. Pontifex autem semper debebat esse paratus ad ministerium sanctuarii, et ideo totaliter prohibitus erat ei accessus ad mortuos, quantumcumque propinquos. Praeceptum etiam est eis ne ducerent uxorem meretricem ac repudiatam, sed virginem. Tum propter reverentiam sacerdotum, quorum dignitas quodammodo ex tali coniugio diminui videretur. Tum etiam propter filios, quibus esset ad ignominiam turpitudo matris, quod maxime tunc erat vitandum, quando sacerdotii dignitas secundum successionem generis conferebatur. Praeceptum etiam erat eis ut non raderent caput nec barbam, nec in carnibus suis facerent incisuram, ad removendum idololatriae ritum. Nam sacerdotes gentilium radebant caput et barbam, unde dicitur Baruch VI, sacerdotes sedent habentes tunicas scissas, et capita et barbam rasam. Et etiam in cultu idolorum incidebant se cultris et lanceolis, ut dicitur III regum XVIII. Unde contraria praecepta sunt sacerdotibus veteris legis. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Spiritualis autem ratio horum est quia sacerdotes omnino debent esse immunes ab operibus mortuis, quae sunt opera peccati. Et etiam non debent radere caput, idest deponere sapientiam; neque deponere barbam, idest sapientiae perfectionem; neque etiam scindere vestimenta aut incidere carnes, ut scilicet vitium schismatis non incurrant. |
Für diesen Absatz fehlt eine Übersetzung:
Mitwirken?
|
Schnellnavigation
-
A.0
A.1
Utrum sit necessarium, praeter philosophicas disciplinas, aliam doctrinam haberi
A.2
Utrum sacra doctrina sit scientia
A.3
Utrum sacra doctrina sit una scientia
A.4
Utrum sacra doctrina sit scientia practica
A.5
Utrum sacra doctrina sit dignior aliis scientiis
A.6
Utrum haec doctrina sit sapientia
A.7
Utrum Deus sit subiectum huius scientiae
A.8
Utrum haec doctrina sit argumentativa
A.9
Utrum sacra Scriptura debeat uti metaphoris
A.10
Utrum sacra Scriptura sub una littera habeat plures sensus
-
A.0
A.1
Utrum Deus sit corpus
A.2
Utrum in Deo sit compositio formae et materiae
A.3
Utrum sit idem Deus quod sua essentia vel natura
A.4
Utrum in Deo sit idem essentia et esse
A.5
Utrum Deus sit in genere aliquo
A.6
Utrum in Deo sint aliqua accidentia
A.7
Utrum Deus sit omnino simplex
A.8
Utrum Deus in compositionem aliorum veniat
-
A.0
A.1
Utrum bonum differat secundum rem ab ente
A.2
Utrum bonum secundum rationem sit prius quam ens
A.3
Utrum omne ens sit bonum
A.4
Utrum bonum habeat rationem causae finalis, sed magis aliarum
A.5
Utrum ratio boni consistat in modo, specie, et ordine
A.6
Utrum convenienter dividatur bonum per honestum, utile, et delectabile
-
A.0
A.1
Utrum sit conveniens definitio aeternitatis: aeternitas est interminabilis vitae tota simul et perfecta possessio
A.2
Utrum Deus sit aeternus
A.3
Utrum esse aeternum sit soli Deo proprium
A.4
Utrum aeternitas sit aliud a tempore
A.5
Utrum aevum sit aliud a tempore
A.6
Utrum sit tantum unum aevum
-
A.0
A.1
Utrum aliquis intellectus creatus possit Deum per essentiam videre
A.2
Utrum essentia Dei ab intellectu creato per aliquam similitudinem videatur
A.3
Utrum essentia Dei videri possit oculo corporali
A.4
Utrum aliquis intellectus creatus per sua naturalia divinam essentiam videre possit
A.5
Utrum intellectus creatus ad videndum essentiam Dei aliquo lumine creato indigeat
A.6
Utrum videntium essentiam Dei unus alio perfectius videat
A.7
Utrum videntes Deum per essentiam ipsum comprehendant
A.8
Utrum videntes Deum per essentiam omnia in Deo videant
A.9
Utrum ea quae videntur in Deo, a videntibus divinam essentiam per aliquas similitudines videantur
A.10
Utrum videntes Deum per essentiam simul videant omnia quae in ipso vident
A.11
Utrum aliquis in hac vita possit Deum per essentiam videre
A.12
Utrum per naturalem rationem Deum in hac vita cognoscere possimus
A.13
Utrum per gratiam habeatur altior cognitio Dei, quam ea quae habetur per naturalem rationem
-
A.0
A.1
Utrum aliquod nomen Deo conveniat
A.2
Utrum aliquod nomen dicatur de Deo substantialiter
A.3
Utrum aliquod nomen dicatur de Deo proprie
A.4
Utrum ista nomina dicta de Deo, sint nomina synonyma
A.5
Utrum ea quae dicuntur de Deo et creaturis, univoce de ipsis dicantur
A.6
Utrum nomina per prius dicantur de creaturis quam de Deo
A.7
Utrum nomina quae important relationem ad creaturas, dicantur de Deo ex tempore
A.8
Utrum hoc nomen Deus sit nomen naturae
A.9
Utrum hoc nomen Deus sit communicabile
A.10
Utrum hoc nomen Deus univoce dicatur de Deo per naturam, et per participationem, et secundum opinionem
A.11
Utrum hoc nomen qui est sit maxime proprium nomen Dei
A.12
Utrum propositiones affirmativae possunt formari de Deo
-
A.0
A.1
Utrum in Deo sit scientia
A.2
Utrum Deus intelligat se
A.3
Utrum Deus comprehendat seipsum
A.4
Utrum ipsum intelligere Dei sit eius substantia
A.5
Utrum Deus cognoscat alia a se
A.6
Utrum Deus cognoscat alia a se propria cognitione
A.7
Utrum scientia Dei sit discursiva
A.8
Utrum scientia Dei sit causa rerum
A.9
Utrum Deus habeat scientiam non entium
A.10
Utrum Deus cognoscat mala
A.11
Utrum Deus cognoscat singularia
A.12
Utrum Deus possit cognoscere infinita
A.13
Utrum scientia Dei sit futurorum contingentium
A.14
Utrum Deus cognoscat enuntiabilia
A.15
Utrum scientia Dei sit variabilis
A.16
Utrum Deus de rebus habeat scientiam speculativam
-
A.0
A.1
Utrum veritas sit tantum in intellectu
A.2
Utrum veritas sit solum in intellectu componente et dividente
A.3
Utrum verum et ens convertantur
A.4
Utrum bonum secundum rationem sit prius quam verum
A.5
Utrum Deus sit veritas
A.6
Utrum una sola sit veritas, secundum quam omnia sunt vera
A.7
Utrum veritas creata sit aeterna
A.8
Utrum veritas sit immutabilis
-
A.0
A.1
Utrum in Deo sit voluntas
A.2
Utrum Deus velit alia a se
A.3
Utrum quidquid Deus vult, ex necessitate velit
A.4
Utrum voluntas Dei sit causa rerum
A.5
Utrum voluntatis divinae sit assignare aliquam causam
A.6
Utrum voluntas Dei semper impleatur
A.7
Utrum voluntas Dei sit mutabilis
A.8
Utrum voluntas Dei rebus volitis necessitatem imponat
A.9
Utrum voluntas Dei sit malorum
A.10
Utrum Deus habeat liberum arbitrium
A.11
Utrum sit distinguenda in Deo voluntas signi
A.12
Utrum convenienter circa divinam voluntatem ponantur quinque signa
-
A.0
A.1
Utrum homines praedestinentur a Deo
A.2
Utrum praedestinatio ponat aliquid in praedestinato
A.3
Utrum Deus aliquod hominem reprobet
A.4
Utrum praedestinati eligantur a Deo
A.5
Utrum praescientia meritorum sit causa praedestinationis
A.6
Utrum praedestinatio sit certa
A.7
Utrum numerus praedestinatorum sit certus
A.8
Utrum praedestinatio possit iuvari precibus sanctorum
-
A.0
A.1
Utrum incompetens sit definitio personae quam Boetius assignat, quae talis est, persona est rationalis naturae individua substantia
A.2
Utrum persona sit idem quod hypostasis, subsistentia et essentia
A.3
Utrum nomen personae sit ponendum in divinis
A.4
Utrum hoc nomen persona non significet relationem, sed substantiam, in divinis
-
A.0
A.1
Utrum in divinis essentia sit idem quod persona
A.2
Utrum sit dicendum tres personas esse unius essentiae
A.3
Utrum nomina essentialia, ut hoc nomen Deus, non praedicentur singulariter de tribus personis, sed pluraliter
A.4
Utrum nomina essentialia concretiva possunt supponere pro persona
A.5
Utrum nomina essentialia in abstracto significata possint supponere pro persona
A.6
Utrum personae possint praedicari de nominibus essentialibus concretis
A.7
Utrum nomina essentialia sint approprianda personis
A.8
Utrum convenienter a sacris doctoribus sint essentialia personis attributa
-
A.0
A.1
Utrum actus notionales sint personis attribuendi
A.2
Utrum actus notionales sint voluntarii
A.3
Utrum actus notionales sint de aliquo
A.4
Utrum in divinis sit potentia respectu actuum notionalium
A.5
Utrum potentia generandi vel spirandi significet relationem, et non essentiam
A.6
Utrum actus notionalis ad plures personas terminari possit
-
A.0
A.1
Utrum aequalitas competat divinis personis
A.2
Utrum persona procedens sit coaeterna suo principio, ut filius patri
A.3
Utrum in divinis personis sit ordo naturae
A.4
Utrum filius sit aequalis patri in magnitudine
A.5
Utrum filius sit in patre, et e converso
A.6
Utrum filius sit aequalis patri secundum potentiam
-
A.0
A.1
Utrum personae divinae conveniat mitti
A.2
Utrum missio possit esse aeterna
A.3
Utrum missio invisibilis divinae personae sit solum secundum donum gratiae gratum facientis
A.4
Utrum etiam patri conveniat mitti
A.5
Utrum filio conveniat invisibiliter mitti
A.6
Utrum missio invisibilis fiat ad omnes qui sunt participes gratiae
A.7
Utrum spiritui sancto conveniat visibiliter mitti
A.8
Utrum aliqua persona divina mittatur nisi ab ea a qua procedit aeternaliter
-
A.0
A.1
Utrum creare sit ex nihilo aliquid facere
A.2
Utrum Deus possit aliquid creare
A.3
Utrum creatio sit aliquid in creatura
A.4
Utrum creari sit proprium compositorum et subsistentium
A.5
Utrum solius Dei sit creare
A.6
Utrum creare sit proprium alicuius personae
A.7
Utrum in creaturis sit necesse inveniri vestigium Trinitatis
A.8
Utrum creatio admisceatur in operibus naturae et artis
-
A.0
A.1
Utrum intellectus angeli quandoque sit in potentia
A.2
Utrum angelus possit simul multa intelligere
A.3
Utrum angelus cognoscat discurrendo
A.4
Utrum angeli intelligant componendo et dividendo
A.5
Utrum in intellectu angeli possit esse falsitas
A.6
Utrum in angelis sit vespertina neque matutina cognitio
A.7
Utrum una sit cognitio vespertina et matutina
-
A.0
A.1
Utrum in angelis sit amor vel dilectio naturalis
A.2
Utrum in angelis sit dilectio electiva
A.3
Utrum angelus diligat seipsum dilectione naturali et electiva
A.4
Utrum unus angelus diligat naturali dilectione alium sicut seipsum
A.5
Utrum angelus naturali dilectione diligat Deum plus quam seipsum
-
A.0
A.1
Utrum angeli fuerint creati beati
A.2
Utrum angelus indiguerit gratia ad hoc quod converteretur in Deum
A.3
Utrum angeli sint creati in gratia
A.4
Utrum angelus beatus suam beatitudinem meruerit
A.5
Utrum angelus statim post unum actum meritorium beatitudinem habuerit
A.6
Utrum angeli sint consecuti gratiam et gloriam secundum quantitatem suorum naturalium
A.7
Utrum in angelis beatis remaneat cognitio et dilectio naturalis
A.8
Utrum angelus beatus peccare possit
A.9
Utrum angeli beati in beatitudine proficere possint
-
A.0
A.1
Utrum malum culpae in angelis esse possit
A.2
Utrum in angelis possit esse solum peccatum superbiae et invidiae
A.3
Utrum Diabolus appetierit esse ut Deus
A.4
Utrum aliqui daemones sint naturaliter mali
A.5
Utrum diabolus in primo instanti suae creationis fuerit malus per culpam propriae voluntatis
A.6
Utrum aliqua mora fuerit inter creationem et lapsum angeli
A.7
Utrum ille angelus qui fuit supremus inter peccantes, fuerit supremus inter omnes
A.8
Utrum peccatum primi angeli peccantis fuit aliis causa peccandi
A.9
Utrum plures peccaverunt de angelis, quam permanserunt
-
A.0
A.1
Utrum intellectivum principium uniatur corpori ut forma
A.2
Utrum intellectivum principium multiplicetur secundum multiplicationem corporum
A.3
Utrum praeter animam intellectivam sint in homine aliae animae per essentiam differentes, scilicet sensitiva et nutritiva
A.4
Utrum in homine sit alia forma praeter animam intellectivam
A.5
Utrum anima intellectiva convenienter tali corpori uniatur
A.6
Utrum anima intellectiva uniatur corpori mediantibus aliquibus dispositionibus accidentalibus
A.7
Utrum anima uniatur corpori animalis mediante aliquo corpore
A.8
Utrum anima sit tota in qualibet parte corporis
-
A.0
A.1
Utrum ipsa essentia animae sit eius potentia
A.2
Utrum sint plures potentiae animae
A.3
Utrum potentiae distinguantur per actus et obiecta
A.4
Utrum in potentiis animae sit ordo
A.5
Utrum omnes potentiae animae sint in anima sicut in subiecto
A.6
Utrum potentiae animae fluant ab eius essentia
A.7
Utrum una potentia animae oriatur ab alia
A.8
Utrum una potentia animae oriatur ab alia
-
A.0
A.1
Utrum intellectus sit aliqua potentia animae, vel sit ipsa eius essentia
A.2
Utrum intellectus sit potentia passiva
A.3
Utrum sit ponere intellectum agentem
A.4
Utrum intellectus agens sit aliquid animae nostrae
A.5
Utrum intellectus agens sit unus in omnibus
A.6
Utrum memoria sit in parte intellectiva animae
A.7
Utrum alia potentia sit memoria intellectiva, et alia intellectus
A.8
Utrum ratio sit alia potentia ab intellectu
A.9
Utrum ratio superior et inferior sint diversae potentiae
A.10
Utrum intelligentia sit alia potentia ab intellectu
A.11
Utrum intellectus speculativus et practicus sint diversae potentiae
A.12
Utrum synderesis sit quaedam specialis potentia ab aliis distincta
A.13
Utrum conscientia sit quaedam potentia
-
A.0
A.1
Utrum anima cognoscat corpora per intellectum
A.2
Utrum anima per essentiam suam corporalia intelligat
A.3
Utrum anima intelligat omnia per species sibi naturaliter inditas
A.4
Utrum species intelligibiles effluant in animam ab aliquibus formis separatis
A.5
Utrum anima intellectiva cognoscat res materiales in rationibus aeternis
A.6
Utrum intellectiva cognitio accipiatur a rebus sensibilibus
A.7
Utrum intellectus possit actu intelligere per species intelligibiles quas penes se habet, convertendo se ad phantasmata
A.8
Utrum iudicium intellectus impediatur per ligamentum sensus
-
A.0
A.1
Utrum intellectus noster intelligat res corporeas et materiales per abstractionem a phantasmatibus
A.2
Utrum species intelligibiles a phantasmatibus abstractae, se habeant ad intellectum nostrum sicut id quod intelligitur
A.3
Utrum magis universalia sint priora in nostra cognitione intellectuali
A.4
Utrum possimus multa simul intelligere
A.5
Utrum intellectus noster intelligat componendo et dividendo
A.6
Utrum intellectus possit esse falsus
A.7
Utrum unam et eandem rem unus alio melius intelligere possit
A.8
Utrum intellectus noster per prius cognoscat indivisibile quam divisibile
-
A.0
A.1
Utrum anima separata nihil omnino intelligere possit
A.2
Utrum anima separata intelligat substantias separatas
A.3
Utrum anima separata intelligat substantias separatas
A.4
Utrum anima separata cognoscat singularia
A.5
Utrum habitus scientiae hic acquisitae remaneat in anima separata
A.6
Utrum actus scientiae hic acquisitae maneat in anima separata
A.7
Utrum actus scientiae hic acquisitae maneat in anima separata
A.8
Utrum animae separatae cognoscant ea quae hic aguntur
-
A.0
A.1
Utrum imago Dei sit in homine
A.2
Utrum imago Dei inveniatur in irrationalibus creaturis
A.3
Utrum angelus sit magis ad imaginem Dei quam homo
A.4
Utrum imago Dei inveniatur in quolibet homine
A.5
Utrum in homine sit imago Dei quantum ad trinitatem divinarum personarum
A.6
Utrum imago Dei sit in homine solum secundum mentem
A.7
Utrum imago Dei inveniatur in anima secundum actus
A.8
Utrum imago divinae trinitatis sit in anima solum per comparationem ad obiectum quod est Deus
A.9
Utrum similitudo ab imagine convenienter distinguatur
-
A.0
A.1
Utrum mundus gubernetur ab aliquo
A.2
Utrum finis gubernationis mundi sit aliquid extra mundum existens
A.3
Utrum mundus gubernetur ab uno
A.4
Utrum effectus gubernationis mundi sit unus tantum, et plures
A.5
Utrum omnia divinae gubernationi subdantur
A.6
Utrum omnia immediate gubernentur a Deo
A.7
Utrum aliquid praeter ordinem divinae gubernationis contingere possit
A.8
Utrum aliquid possit reniti contra ordinem gubernationis divinae
-
A.0
A.1
Utrum Deus possit immediate movere materiam ad formam
A.2
Utrum Deus possit immediate movere aliquod corpus
A.3
Utrum Deus moveat immediate intellectum creatum
A.4
Utrum Deus possit movere voluntatem creatam
A.5
Utrum Deus operetur in omni operante
A.6
Utrum Deus possit facere aliquid praeter ordinem rebus inditum
A.7
Utrum omnia quae Deus facit praeter ordinem naturalem rerum, sint miracula
A.8
Utrum unum miraculum sit maius alio
-
A.0
A.1
Utrum omnes angeli sint unius hierarchiae
A.2
Utrum in una hierarchia sint plures ordines
A.3
Utrum in uno ordine sint plures angeli
A.4
Utrum distinctio hierarchiarum et ordinum sit a natura in angelis
A.5
Utrum ordines angelorum convenienter nominentur
A.6
Utrum convenienter gradus ordinum assignentur
A.7
Utrum ordines remanebunt post diem iudicii
A.8
Utrum homines assumantur ad ordines angelorum
-
A.0
A.1
Utrum homines custodiantur ab angelis
A.2
Utrum singuli homines a singulis angelis custodiantur
A.3
Utrum custodire homines pertineat solum ad infimum ordinem angelorum
A.4
Utrum omnibus hominibus angeli ad custodiam deputentur
A.5
Utrum angelus deputetur homini ad custodiam a sua nativitate
A.6
Utrum angelus custos quandoque deserat hominem cuius custodiae deputatur
A.7
Utrum angeli doleant de malis eorum quos custodiunt
A.8
Utrum inter angelos possit esse pugna seu discordia
-
A.0
A.1
Utrum aliquod corpus sit activum
A.2
Utrum in materia corporali sint aliquae rationes seminales
A.3
Utrum corpora caelestia sint causa eorum quae hic in inferioribus corporibus fiunt
A.4
Utrum corpora caelestia sint causa humanorum actuum
A.5
Utrum corpora caelestia sint causa humanorum actuum
A.6
Utrum corpora caelestia imponant necessitatem iis quae eorum actioni subduntur
-
A.0
A.1
Utrum homini conveniat agere propter finem
A.2
Utrum agere propter finem sit proprium rationalis naturae
A.3
Utrum actus humani recipiant speciem a fine
A.4
Utrum sit aliquis ultimus finis humanae vitae
A.5
Utrum possibile sit voluntatem unius hominis in plura ferri simul, sicut in ultimos fines
A.6
Utrum omnia quaecumque homo vult, propter ultimum finem velit
A.7
Utrum omnium hominum sit unus finis ultimus
A.8
Utrum in ultimo fine hominis etiam omnia alia conveniant
-
A.0
A.1
Utrum beatitudo hominis in divitiis consistat
A.2
Utrum beatitudo hominis in honoribus consistat
A.3
Utrum beatitudo hominis consistat in gloria
A.4
Utrum beatitudo consistat in potestate
A.5
Utrum beatitudo hominis consistat in bonis corporis
A.6
Utrum beatitudo hominis in voluptate consistat
A.7
Utrum beatitudo consistat in aliquo bono animae
A.8
Utrum beatitudo hominis consistat in aliquo bono creato
-
A.0
A.1
Utrum beatitudo sit aliquid increatum
A.2
Utrum beatitudo sit operatio
A.3
Utrum beatitudo sit operatio
A.4
Utrum beatitudo consistat in actu voluntatis
A.5
Utrum beatitudo consistat in operatione intellectus practici
A.6
Utrum beatitudo hominis consistat in consideratione speculativarum scientiarum
A.7
Utrum beatitudo hominis consistat in cognitione substantiarum separatarum, idest angelorum
A.8
Utrum beatitudo hominis sit in visione ipsius divinae essentiae
-
A.0
A.1
Utrum delectatio requiratur ad beatitudinem
A.2
Utrum delectatio sit principalius in beatitudine quam visio
A.3
Utrum ad beatitudinem requiratur comprehensio
A.4
Utrum rectitudo voluntatis requiratur ad beatitudinem
A.5
Utrum ad beatitudinem requiratur corpus
A.6
Utrum perfectio corporis requiratur ad beatitudinem hominis perfectam
A.7
Utrum ad beatitudinem requirantur exteriora bona
A.8
Utrum amici sint necessarii ad beatitudinem
-
A.0
A.1
Utrum homo beatitudinem adipisci possit
A.2
Utrum unus homo alio possit esse beatior
A.3
Utrum beatitudo possit in hac vita haberi
A.4
Utrum beatitudo possit amitti
A.5
Utrum homo per sua naturalia possit beatitudinem consequi
A.6
Utrum homo possit fieri beatus per actionem alicuius superioris creaturae, scilicet angeli
A.7
Utrum requirantur aliqua opera hominis ad hoc ut beatitudinem consequatur a Deo
A.8
Utrum omnes appetant beatitudinem
-
A.0
A.1
Utrum in humanis actibus inveniatur voluntarium
A.2
Utrum voluntarium sit in brutis animalibus
A.3
Utrum voluntarium possit esse sine actu
A.4
Utrum voluntati possit violentia inferri
A.5
Utrum violentia causet involuntarium
A.6
Utrum metus causet involuntarium simpliciter
A.7
Utrum concupiscentia causet involuntarium
A.8
Utrum ignorantia causet involuntarium
-
A.0
A.1
Utrum voluntas moveatur ab intellectu
A.2
Utrum voluntas ab appetitu sensitivo moveri possit
A.3
Utrum voluntas moveat seipsam
A.4
Utrum voluntas moveatur ab aliquo exteriori
A.5
Utrum voluntas humana a corpore caelesti moveatur
A.6
Utrum voluntas a solo Deo moveatur sicut ab exteriori principio
-
A.0
A.1
Utrum consilium sit inquisitio
A.2
Utrum consilium solum sit de his quae sunt ad finem, sed etiam de fine
A.3
Utrum consilium sit solum de his quae aguntur a nobis
A.4
Utrum consilium sit de omnibus quae sunt per nos agenda
A.5
Utrum consilium procedat modo resolutorio
A.6
Utrum inquisitio consilii procedat in infinitum
-
A.0
A.1
Utrum imperare sit actus rationis aut voluntatis
A.2
Utrum imperare conveniat brutis animalibus
A.3
Utrum usus praecedat imperium
A.4
Utrum actus imperatus sit unus actus cum ipso imperio
A.5
Utrum actus voluntatis sit imperatus
A.6
Utrum actus rationis possit esse imperatus
A.7
Utrum actus sensitivi appetitus sit imperatus
A.8
Utrum actus vegetabilis animae imperio rationis subdantur
A.9
Utrum membra corporis obediant rationi quantum ad actus suos
-
A.0
A.1
Utrum omnis actio hominis sit bona, et aliqua sit mala
A.2
Utrum actio habeat bonitatem vel malitiam ex obiecto
A.3
Utrum actio sit bona vel mala ex circumstantia
A.4
Utrum bonum et malum in actibus humanis sint ex fine
A.5
Utrum actus morales differant specie secundum bonum et malum
A.6
Utrum bonum et malum quod est ex fine, diversificent speciem in actibus
A.7
Utrum species bonitatis quae est ex fine, contineatur sub specie bonitatis quae est ex obiecto, sicut species sub genere
A.8
Utrum sit aliquis actus indifferens secundum suam speciem
A.9
Utrum aliquis actus secundum individuum sit indifferens
A.10
Utrum circumstantia possit constituere aliquam speciem boni vel mali actus
A.11
Utrum omnis circumstantia pertinens ad bonitatem vel malitiam, det speciem actui
-
A.0
A.1
Utrum bonitas voluntatis dependeat ex obiecto
A.2
Utrum bonitas voluntatis dependeat solum ex obiecto
A.3
Utrum bonitas voluntatis dependeat a ratione
A.4
Utrum bonitas voluntatis humanae dependeat a lege aeterna
A.5
Utrum voluntas discordans a ratione errante, sit mala
A.6
Utrum voluntas concordans rationi erranti, sit bona
A.7
Utrum bonitas voluntatis dependeat ex intentione finis
A.8
Utrum quantitas bonitatis in voluntate, dependeat ex quantitate bonitatis in intentione
A.9
Utrum bonitas voluntatis humanae dependeat ex conformitate voluntatis divinae
A.10
Utrum voluntas hominis debeat semper conformari divinae voluntati in volito
-
A.0
A.1
Utrum bonum et malum per prius consistat in actu exteriori quam in actu voluntatis
A.2
Utrum tota bonitas et malitia actus exterioris dependeat ex voluntate
A.3
Utrum eadem sit bonitas vel malitia actus interioris voluntatis, et exterioris actus
A.4
Utrum exterior actus addat in bonitate vel malitia supra actum interiorem
A.5
Utrum eventus sequens addat ad bonitatem vel malitiam actus
A.6
Utrum unus actus possit esse bonus et malus
-
A.0
A.1
Utrum actus humanus, inquantum est bonus vel malus, habeat rationem rectitudinis vel peccati
A.2
Utrum actus humanus, ex hoc quod est bonus vel malus, habeat rationem laudabilis vel culpabilis
A.3
Utrum actus humanus habeat rationem meriti et demeriti, propter suam bonitatem vel malitiam
A.4
Utrum actus hominis bonus vel malus habeat rationem meriti vel demeriti per comparationem ad Deum
-
A.0
A.1
Utrum passiones eaedem sint in irascibili et in concupiscibili
A.2
Utrum contrarietas passionum irascibilis sit nisi secundum contrarietatem boni et mali
A.3
Utrum omnis passio animae habeat aliquid contrarium
A.4
Utrum possint in aliqua potentia esse passiones specie differentes, et non contrariae ad invicem
-
A.0
A.1
Utrum delectatio sit passio
A.2
Utrum delectatio sit in tempore
A.3
Utrum gaudium sit omnino idem quod delectatio
A.4
Utrum delectatio sit in appetitu intellectivo
A.5
Utrum delectationes corporales et sensibiles sint maiores delectationibus spiritualibus intelligibilibus
A.6
Utrum delectationes quae sunt secundum tactum, sint maiores delectationibus quae sunt secundum alios sensus
A.7
Utrum aliqua delectatio sit innaturalis
A.8
Utrum delectationi sit delectatio contraria
-
A.0
A.1
Utrum operatio sit propria et prima causa delectationis
A.2
Utrum motus sit causa delectationis
A.3
Utrum memoria et spes sint causae delectationis
A.4
Utrum tristitia sit causa delectationis
A.5
Utrum actiones aliorum sint nobis delectationis causa
A.6
Utrum benefacere alteri sit delectationis causa
A.7
Utrum similitudo sit causa delectationis
A.8
Utrum admiratio sit causa delectationis
-
A.0
A.1
Utrum dolor sit passio animae
A.2
Utrum tristitia sit dolor
A.3
Utrum dolor delectationi contrarietur
A.4
Utrum omnis tristitia omni delectationi contrarietur
A.5
Utrum delectationi contemplationis sit aliqua tristitia contraria
A.6
Utrum magis sit fugienda tristitia, quam delectatio appetenda
A.7
Utrum dolor exterior sit maior quam dolor cordis interior
A.8
Utrum Damascenus convenienter quatuor tristitiae species assignet, quae sunt acedia, achthos (vel anxietas), misericordia et invidia
-
A.0
A.1
Utrum spes sit idem quod desiderium sive cupiditas
A.2
Utrum spes pertineat ad vim cognitivam aut ad appetitivam virtutem
A.3
Utrum in brutis animalibus sit spes
A.4
Utrum desperatio sit contraria spei
A.5
Utrum experientia sit causa spei
A.6
Utrum iuventus et ebrietas sint causa spei
A.7
Utrum spes sit causa amoris
A.8
Utrum spes adiuvet operationem, sed magis impediat
-
A.0
A.1
Utrum ira sit passio specialis
A.2
Utrum obiectum irae sit bonum aut malum
A.3
Utrum ira sit in concupiscibili
A.4
Utrum ira sit cum ratione
A.5
Utrum ira sit naturalior quam concupiscentia
A.6
Utrum ira sit gravior quam odium
A.7
Utrum ira solum sit ad illos ad quos est iustitia
A.8
Utrum Damascenus convenienter assignet tres species irae, scilicet fel, maniam et furorem
-
A.0
A.1
Utrum in corpore sit aliquis habitus
A.2
Utrum habitus sint in anima secundum essentiam quam secundum potentiam
A.3
Utrum in potentiis sensitivae partis possit esse aliquis habitus
A.4
Utrum in intellectu sint aliqui habitus
A.5
Utrum in voluntate sit aliquis habitus
A.6
Utrum in angelis sint habitus
-
A.0
A.1
Utrum virtus sit in potentia animae sicut in subiecto
A.2
Utrum una virtus possit esse in duabus potentiis
A.3
Utrum intellectus sit subiectum virtutis
A.4
Utrum irascibilis et concupiscibilis possint esse subiectum virtutis
A.5
Utrum irascibilis et concupiscibilis possint esse subiectum virtutis
A.6
Utrum voluntas sit subiectum alicuius virtutis
-
A.0
A.1
Utrum habitus intellectuales speculativi sint virtutes
A.2
Utrum convenienter distinguantur tres virtutes intellectuales speculativae, scilicet sapientia, scientia et intellectus
A.3
Utrum ars sit virtus intellectualis
A.4
Utrum prudentia sit alia virtus ab arte
A.5
Utrum prudentia sit virtus necessaria ad bene vivendum
A.6
Utrum convenienter adiungantur prudentiae eubulia, synesis et gnome
-
A.0
A.1
Utrum sit una tantum moralis virtus
A.2
Utrum virtutes morales distinguantur ab invicem per hoc quod quaedam sunt circa operationes, quaedam circa passiones
A.3
Utrum sit una tantum virtus moralis circa operationes
A.4
Utrum circa diversas passiones sint diversae virtutes morales
A.5
Utrum virtutes morales distinguantur secundum obiecta passionum
-
A.0
A.1
Utrum virtutes morales debeant dici cardinales, seu principales
A.2
Utrum sint quatuor virtutes cardinales
A.3
Utrum aliae virtutes debeant dici magis principales quam istae
A.4
Utrum quatuor praedictae virtutes sint diversae virtutes
A.5
Utrum convenienter huiusmodi quatuor virtutes dividantur in virtutes exemplares, purgati animi, purgatorias, et politicas
-
A.0
A.1
Utrum virtus possit esse maior vel minor
A.2
Utrum omnes virtutes in uno et eodem sint aequaliter intensae
A.3
Utrum virtutes morales praeemineant intellectualibus
A.4
Utrum iustitia sit praecipua inter virtutes morales
A.5
Utrum sapientia sit maxima inter virtutes intellectuales
A.6
Utrum caritas sit maxima inter virtutes theologicas
-
A.0
A.1
Utrum virtutes morales maneant post hanc vitam
A.2
Utrum virtutes intellectuales maneant post hanc vitam
A.3
Utrum fides maneat post hanc vitam
A.4
Utrum spes maneat post mortem in statu gloriae
A.5
Utrum aliquid fidei vel spei remaneat in gloria
A.6
Utrum caritas maneat post hanc vitam in gloria
-
A.0
A.1
Utrum dona distinguantur a virtutibus
A.2
Utrum dona sint necessaria homini ad salutem
A.3
Utrum dona Spiritus Sancti sint habitus
A.4
Utrum convenienter septem dona Spiritus Sancti enumerentur
A.5
Utrum dona Spiritus Sancti sint connexa
A.6
Utrum dona spiritus sancti maneant in patria
A.7
Utrum dignitas donorum attenditur secundum enumerationem qua enumerantur Isaiae XI
A.8
Utrum virtutes sint praeferendae donis
-
A.0
A.1
Utrum vitium contrarietur virtuti
A.2
Utrum vitium sit contra naturam
A.3
Utrum vitium sit peius quam peccatum
A.4
Utrum actus vitiosus, sive peccatum, possit simul esse cum virtute
A.5
Utrum in quolibet peccato sit aliquis actus
A.6
Utrum inconvenienter definiatur peccatum, cum dicitur, peccatum est dictum vel factum vel concupitum contra legem aeternam
-
A.0
A.1
Utrum peccata differant specie secundum obiecta
A.2
Utrum convenienter distinguantur peccata spiritualia a carnalibus
A.3
Utrum peccata distinguantur specie secundum causas
A.4
Utrum convenienter peccatum distinguatur per peccatum quod est in Deum, in proximum, et in seipsum
A.5
Utrum divisio peccatorum quae est secundum reatum, diversificet speciem
A.6
Utrum peccatum commissionis et omissionis specie differant
A.7
Utrum convenienter dividatur peccatum in peccatum cordis, oris, et operis
A.8
Utrum superabundantia et defectus diversificent species peccatorum
A.9
Utrum vitia et peccata diversificentur specie secundum diversas circumstantias
-
A.0
A.1
Utrum omnia peccata sint connexa
A.2
Utrum omnia peccata sint paria
A.3
Utrum peccatorum gravitas varietur secundum obiecta
A.4
Utrum gravitas peccatorum differat secundum dignitatem virtutum quibus peccata opponuntur
A.5
Utrum peccata carnalia sint minoris culpae quam peccata spiritualia
A.6
Utrum gravitas peccatorum attendatur secundum causam peccati
A.7
Utrum circumstantia aggravet peccatum
A.8
Utrum gravitas peccati augeatur secundum maius nocumentum
A.9
Utrum propter conditionem personae in quam peccatur, peccatum aggravetur
A.10
Utrum magnitudo personae peccantis aggravet peccatum
-
A.0
A.1
Utrum voluntas possit esse subiectum peccati
A.2
Utrum sola voluntas sit subiectum peccati
A.3
Utrum in sensualitate possit esse peccatum
A.4
Utrum in sensualitate possit esse peccatum mortale
A.5
Utrum peccatum possit esse in ratione
A.6
Utrum peccatum morosae delectationis sit in ratione
A.7
Utrum peccatum consensus in actum sit in ratione superiori
A.8
Utrum consensus in delectationem sit peccatum mortale
A.9
Utrum in superiori ratione possit esse peccatum veniale, secundum quod est directiva inferiorum virium
A.10
Utrum in superiori ratione possit esse peccatum veniale secundum seipsam
-
A.0
A.1
Utrum voluntas moveatur a passione appetitus sensitivi
A.2
Utrum ratio possit superari a passione contra suam scientiam
A.3
Utrum peccatum quod est ex passione, debeat dici ex infirmitate
A.4
Utrum amor sui sit principium omnis peccati
A.5
Utrum convenienter ponantur causae peccatorum esse concupiscentia carnis, concupiscentia oculorum, et superbia vitae
A.6
Utrum peccatum allevietur propter passionem
A.7
Utrum passio totaliter excuset a peccato
A.8
Utrum peccatum quod est ex passione possit esse mortale
-
A.0
A.1
Utrum primum peccatum primi parentis traducatur ad alios per originem
A.2
Utrum etiam alia peccata vel ipsius primi parentis, vel proximorum parentum, traducantur in posteros
A.3
Utrum peccatum primi parentis transeat per originem in omnes homines
A.4
Utrum si aliquis formaretur ex carne humana miraculose, contraheret originale peccatum
A.5
Utrum si Adam peccasset, Eva peccante, filii originale peccatum contraherent
-
A.0
A.1
Utrum cupiditas sit radix omnium peccatorum
A.2
Utrum superbia sit initium omnis peccati
A.3
Utrum praeter superbiam et avaritiam, sint quaedam alia peccata specialia quae dicantur capitalia
A.4
Utrum sit dicendum septem esse vitia capitalia, quae sunt inanis gloria, invidia, ira, tristitia, avaritia, gula, luxuria
-
A.0
A.1
Utrum peccatum diminuat bonum naturae
A.2
Utrum totum bonum humanae naturae possit per peccatum auferri
A.3
Utrum inconvenienter ponantur vulnera naturae esse, ex peccato consequentia, infirmitas, ignorantia, malitia et concupiscentia
A.4
Utrum privatio modi, speciei et ordinis, sit effectus peccati
A.5
Utrum mors et alii corporales defectus sint effectus peccati
A.6
Utrum mors et huiusmodi defectus sint homini naturales
-
A.0
A.1
Utrum reatus poenae sit effectus peccati
A.2
Utrum peccatum possit esse poena peccati
A.3
Utrum aliquod peccatum inducat reatum aeternae poenae
A.4
Utrum peccato debeatur poena infinita secundum quantitatem
A.5
Utrum omne peccatum inducat reatum poenae aeternae
A.6
Utrum reatus poenae remaneat post peccatum
A.7
Utrum omnis poena sit propter aliquam culpam
A.8
Utrum aliquis puniatur pro peccato alterius
-
A.0
A.1
Utrum veniale peccatum convenienter dividatur contra mortale
A.2
Utrum peccatum veniale et mortale differant genere
A.3
Utrum peccatum veniale sit dispositio ad mortale
A.4
Utrum peccatum veniale possit fieri mortale
A.5
Utrum circumstantia possit de veniali peccato facere mortale
A.6
Utrum peccatum mortale possit fieri veniale
-
A.0
A.1
Utrum peccatum veniale causet maculam in anima
A.2
Utrum inconvenienter peccata venialia per lignum, faenum et stipulam designentur
A.3
Utrum homo in statu innocentiae potuerit peccare venialiter
A.4
Utrum angelus bonus vel malus possit peccare venialiter
A.5
Utrum primi motus sensualitatis in infidelibus sint peccata mortalia
A.6
Utrum peccatum veniale possit esse in aliquo cum solo originali
-
A.0
A.1
Utrum lex aeterna sit ratio summa in Deo existens
A.2
Utrum lex aeterna sit omnibus nota
A.3
Utrum omnis lex a lege aeterna derivetur
A.4
Utrum necessaria et aeterna subiiciantur legi aeternae
A.5
Utrum naturalia contingentia subsint legi aeternae
A.6
Utrum omnes res humanae subiiciantur legi aeternae
-
A.0
A.1
Utrum lex humana debeat poni in communi, sed magis in particulari
A.2
Utrum ad legem humanam pertineat omnia vitia cohibere
A.3
Utrum lex humana praecipiat actus omnium virtutum
A.4
Utrum lex humana imponat homini necessitatem in foro conscientiae
A.5
Utrum omnes legi subiiciantur
A.6
Utrum liceat ei qui subditur legi, praeter verba legis agere
-
A.0
A.1
Utrum lex vetus fuerit bona
A.2
Utrum lex vetus fuerit a Deo
A.3
Utrum lex vetus fuerit data per angelos, sed immediate a Deo
A.4
Utrum lex vetus debuerit dari soli populo Iudaeorum
A.5
Utrum omnes homines obligarentur ad observandam veterem legem
A.6
Utrum lex vetus convenienter fuerit data tempore moysi
-
A.0
A.1
Utrum in lege veteri contineatur nisi unum praeceptum
A.2
Utrum lex vetus contineat praecepta moralia
A.3
Utrum lex vetus contineat praecepta caeremonialia, praeter moralia
A.4
Utrum praeter praecepta moralia et caeremonialia, sint aliqua praecepta iudicialia in veteri lege
A.5
Utrum aliqua alia praecepta contineantur in lege veteri praeter moralia, iudicialia et caeremonialia
A.6
Utrum lex vetus debuerit inducere ad observantiam praeceptorum per temporales promissiones et comminationes
-
A.0
A.1
Utrum omnia praecepta moralia pertineant ad legem naturae
A.2
Utrum praecepta moralia legis sint de omnibus actibus virtutum
A.3
Utrum omnia praecepta moralia veteris legis reducantur ad decem praecepta decalogi
A.4
Utrum inconvenienter praecepta decalogi distinguantur
A.5
Utrum inconvenienter praecepta decalogi enumerentur
A.6
Utrum inconvenienter ordinentur decem praecepta decalogi
A.7
Utrum praecepta decalogi inconvenienter tradantur
A.8
Utrum praecepta decalogi sint dispensabilia
A.9
Utrum modus virtutis cadat sub praecepto legis
A.10
Utrum modus caritatis cadat sub praecepto divinae legis
A.11
Utrum inconvenienter distinguantur alia moralia praecepta legis praeter decalogum
A.12
Utrum praecepta moralia veteris legis iustificarent
-
A.0
A.1
Utrum ratio praeceptorum caeremonialium in hoc consistat quod pertinent ad cultum Dei
A.2
Utrum praecepta caeremonialia sint figuralia
A.3
Utrum debuerint esse multa caeremonialia praecepta
A.4
Utrum caeremoniae veteris legis inconvenienter dividantur in sacrificia, sacra, sacramenta et observantias
-
A.0
A.1
Utrum caeremonialia praecepta habeant causam
A.2
Utrum praecepta caeremonialia habeant causam litteralem, sed figuralem tantum
A.3
Utrum possit conveniens ratio assignari caeremoniarum quae ad sacrificia pertinent
A.4
Utrum caeremoniarum veteris legis quae ad sacra pertinent sufficiens ratio assignari possit
A.5
Utrum sacramentorum veteris legis conveniens causa esse possit
A.6
Utrum observantiarum caeremonialium aliqua fuerit rationabilis causa
-
A.0
A.1
Utrum inconvenienter lex vetus de principibus ordinaverit
A.2
Utrum inconvenienter fuerint tradita praecepta iudicialia quantum ad popularium convictum
A.3
Utrum iudicialia praecepta sint convenienter tradita quantum ad extraneos
A.4
Utrum inconvenienter lex vetus praecepta ediderit circa personas domesticas
-
A.0
A.1
Utrum homo sine gratia aliquod verum cognoscere possit
A.2
Utrum homo possit velle et facere bonum absque gratia
A.3
Utrum homo possit diligere Deum super omnia ex solis naturalibus sine gratia
A.4
Utrum homo sine gratia per sua naturalia possit praecepta legis implere
A.5
Utrum homo possit mereri vitam aeternam sine gratia
A.6
Utrum homo possit seipsum ad gratiam praeparare per seipsum, absque exteriori auxilio gratiae
A.7
Utrum homo possit resurgere a peccato sine auxilio gratiae
A.8
Utrum homo sine gratia possit non peccare
A.9
Utrum ille qui iam consecutus est gratiam, per seipsum possit operari bonum et vitare peccatum, absque alio auxilio gratiae
A.10
Utrum homo in gratia constitutus indigeat auxilio gratiae ad perseverandum
-
A.0
A.1
Utrum gratia convenienter dividatur per gratiam gratum facientem et gratiam gratis datam
A.2
Utrum gratia convenienter dividatur per operantem et cooperantem
A.3
Utrum gratia convenienter dividatur in praevenientem et subsequentem
A.4
Utrum gratia gratis data inconvenienter ab apostolo distinguatur
A.5
Utrum gratia gratis data sit dignior quam gratia gratum faciens
-
A.0
A.1
Utrum solus Deus sit causa gratiae
A.2
Utrum requiratur aliqua praeparatio sive dispositio ad gratiam ex parte hominis
A.3
Utrum ex necessitate detur gratia se praeparanti ad gratiam, vel facienti quod in se est
A.4
Utrum gratia sit maior in uno quam in alio
A.5
Utrum homo possit scire se habere gratiam
-
A.0
A.1
Utrum iustificatio impii sit remissio peccatorum
A.2
Utrum ad remissionem culpae, quae est iustificatio impii, requiratur gratiae infusio
A.3
Utrum ad iustificationem impii requiratur motus liberi arbitrii
A.4
Utrum ad iustificationem impii requiratur motus fidei
A.5
Utrum ad iustificationem impii requiratur motus liberi arbitrii in peccatum
A.6
Utrum remissio peccatorum debeat numerari inter ea quae requiruntur ad iustificationem impii
A.7
Utrum iustificatio impii fiat in instanti, sed successive
A.8
Utrum gratiae infusio sit prima ordine naturae inter ea quae requiruntur ad iustificationem impii
A.9
Utrum iustificatio impii sit maximum opus Dei
A.10
Utrum iustificatio impii sit opus miraculosum
-
A.0
A.1
Utrum homo possit aliquid mereri a Deo
A.2
Utrum aliquis sine gratia possit mereri vitam aeternam
A.3
Utrum homo in gratia constitutus possit mereri vitam aeternam ex condigno
A.4
Utrum gratia sit principium meriti principalius per caritatem quam per alias virtutes
A.5
Utrum homo possit sibi mereri primam gratiam
A.6
Utrum homo possit alteri mereri primam gratiam
A.7
Utrum aliquis possit mereri sibi ipsi reparationem post lapsum
A.8
Utrum homo possit mereri augmentum gratiae vel caritatis
A.9
Utrum aliquis possit perseverantiam mereri
A.10
Utrum temporalia bona cadant sub merito
-
A.0
A.1
Utrum obiectum fidei sit veritas prima
A.2
Utrum obiectum fidei sit aliquid complexum per modum enuntiabilis
A.3
Utrum fidei possit subesse falsum
A.4
Utrum obiectum fidei sit aliquid visum
A.5
Utrum ea quae sunt fidei possint esse scita
A.6
Utrum credibilia sint per certos articulos distinguenda
A.7
Utrum articuli fidei creverint secundum temporum successionem
A.8
Utrum inconvenienter articuli fidei enumerentur
A.9
Utrum inconvenienter articuli fidei in symbolo ponantur
A.10
Utrum pertineat ad summum pontificem fidei symbolum ordinare
-
A.0
A.1
Utrum credere sit cum assensione cogitare
A.2
Utrum inconvenienter distinguatur actus fidei per hoc quod est credere Deo, credere Deum et credere in Deum
A.3
Utrum credere sit necessarium ad salutem
A.4
Utrum ea quae ratione naturali probari possunt sit necessarium credere
A.5
Utrum teneatur homo ad credendum aliquid explicite
A.6
Utrum aequaliter omnes teneantur ad habendum fidem explicitam
A.7
Utrum credere explicite mysterium Christi sit de necessitate salutis apud omnes
A.8
Utrum credere Trinitatem explicite fuerit de necessitate salutis
A.9
Utrum credere sit meritorium
A.10
Utrum ratio inducta ad ea quae sunt fidei diminuat meritum fidei
-
A.0
A.1
Utrum haec sit competen fidei definitio: fides est substantia sperandarum rerum, argumentum non apparentium
A.2
Utrum fides sit in intellectu sicut in subiecto
A.3
Utrum caritas sit forma fidei
A.4
Utrum fides informis fiat formata, aut e converso
A.5
Utrum fides sit virtus
A.6
Utrum sit una fides
A.7
Utrum fides sit prima inter virtutes
A.8
Utrum fides sit certior scientia et aliis virtutibus intellectualibus
-
A.0
A.1
Utrum intellectus sit donum Spiritus Sancti
A.2
Utrum donum intellectus simul habeatur cum fide
A.3
Utrum intellectus qui ponitur donum Spiritus Sancti sit practicus, sed speculativus tantum
A.4
Utrum donum intellectus insit omnibus hominibus habentibus gratiam
A.5
Utrum intellectus donum inveniatur etiam in habentibus gratiam gratum facientem
A.6
Utrum donum intellectus distinguatur ab aliis donis
A.7
Utrum dono intellectus respondeat beatitudo sexta, scilicet, beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt
A.8
Utrum in fructibus fides respondeat dono intellectus
-
A.0
A.1
Utrum infidelitas sit peccatum
A.2
Utrum infidelitas sit in intellectu sicut in subiecto
A.3
Utrum infidelitas sit maximum peccatorum
A.4
Utrum quaelibet actio infidelis sit peccatum
A.5
Utrum sint plures infidelitatis species
A.6
Utrum infidelitas gentilium sive paganorum sit gravior ceteris
A.7
Utrum sit cum infidelibus publice disputandum
A.8
Utrum infideles compellendi sint ad fidem
A.9
Utrum cum infidelibus possit communicari
A.10
Utrum infideles possint habere praelationem vel dominium supra fideles
A.11
Utrum ritus infidelium sint tolerandi
A.12
Utrum pueri iudaeorum et aliorum infidelium sint baptizandi parentibus invitis
-
A.0
A.1
Utrum peccatum in spiritum sanctum sit idem quod peccatum ex certa malitia
A.2
Utrum inconvenienter assignentur sex species peccati in Spiritum Sanctum
A.3
Utrum peccatum in Spiritum Sanctum sit irremissibile
A.4
Utrum homo possit primo peccare in spiritum sanctum non praesuppositis aliis peccatis
-
A.0
A.1
Utrum spes sit virtus
A.2
Utrum obiectum proprium spei sit beatitudo aeterna
A.3
Utrum unus homo possit sperare beatitudinem alterius
A.4
Utrum aliquis possit licite sperare in homine
A.5
Utrum spes sit virtus theologica
A.6
Utrum spes sit virtus distincta ab aliis virtutibus theologicis
A.7
Utrum spes praecedat fidem
A.8
Utrum caritas sit prior spe
-
A.0
A.1
Utrum Deus timeri possit
A.2
Utrum timor convenienter dividatur in filialem, initialem, servilem et mundanum
A.3
Utrum timor mundanus sit semper malus
A.4
Utrum timor servilis sit bonus
A.5
Utrum timor servilis sit idem in substantia cum timore filiali
A.6
Utrum timor servilis remaneat cum caritate
A.7
Utrum timor sit initium sapientiae
A.8
Utrum timor initialis differat secundam substantiam a timore filiali
A.9
Utrum timor sit donum Spiritus Sancti
A.10
Utrum crescente aritate diminuatur timor
A.11
Utrum timor remaneat in patria
A.12
Utrum paupertas spiritus sit beaitudo respondens dono timoris
-
A.0
A.1
Utrum caritas sit amicitia
A.2
Utrum caritas sit aliquid creatum in anima
A.3
Utrum caritas sit virtus
A.4
Utrum caritas sit virtus specialis
A.5
Utrum caritas sit una virtus
A.6
Utrum caritas sit excellentissima virtutum
A.7
Utrum sine caritate possit esse aliqua vera virtus
A.8
Utrum caritas sit forma virtutum
-
A.0
A.1
Utrum voluntas sit subiectum caritatis
A.2
Utrum caritas causetur in nobis ex infusione
A.3
Utrum caritas infundatur secundum quantitatem naturalium
A.4
Utrum caritas augeri possit
A.5
Utrum caritas augeatur per additionem
A.6
Utrum quolibet actu caritatis caritas augeatur
A.7
Utrum caritas augeatur in infinitum
A.8
Utrum caritas in hac vita possit esse perfecta
A.9
Utrum convenienter distinguantur tres gradus caritatis: incipiens, proficiens, et perfecta
A.10
Utrum caritas possit diminui
A.11
Utrum caritas semel habita possit amitti
A.12
Utrum caritas amittatur per unum actum peccati mortalis
-
A.0
A.1
Utrum dilectio caritatis sistat in Deo, an se extendat etiam ad proximum
A.2
Utrum caritas sit ex caritate diligenda
A.3
Utrum etiam creaturae irrationales sint ex caritate diligendae
A.4
Utrum homo debeat seipsum ex caritate diligere
A.5
Utrum homo debeat corpus suum ex caritate diligere
A.6
Utrum peccatores sint ex caritate diligendi
A.7
Utrum peccatores diligant seipsos
A.8
Utrum sit de necessitate caritatis ut inimici diligantur
A.9
Utrum sit de necessitate caritatis quod aliquis signa et effectus dilectionis inimico exhibeat
A.10
Utrum debeamus angelos ex caritate diligere
A.11
Utrum debeamus daemones ex caritate diligere
A.12
Utrum convenienter enumerentur quatuor ex caritate diligenda: scilicet Deus, proximus, corpus nostrum, et nos ipsi?
-
A.0
A.1
Utrum in caritate sit ordo
A.2
Utrum Deus sit magis diligendus quam proximus
A.3
Utrum homo debeat ex caritate plus Deum diligere quam seipsum
A.4
Utrum homo ex caritate magis debeat diligere seipsum quam proximum
A.5
Utrum homo magis debeat diligere proximum quam corpus proprium
A.6
Utrum unus proximus sit magis diligendus quam alius
A.7
Utrum magis debeamus diligere meliores quam nobis coniunctiores
A.8
Utrum sit maxime diligendus ille qui est nobis coniunctus secundum carnalem originem
A.9
Utrum homo ex caritate magis debeat diligere filium quam patrem
A.10
Utrum homo magis debeat diligere matrem quam patrem
A.11
Utrum homo plus debeat diligere uxorem quam patrem et matrem
A.12
Utrum homo magis debeat diligere benefactorem quam beneficiatum
A.13
Utrum ordo caritatis remaneat in patria
-
A.0
A.1
Utrum caritatis magis sit proprium amari quam amare
A.2
Utrum amare, secundum quod est actus caritatis, nihil sit aliud quam benevolentia
A.3
Utrum Deus propter seipsum, sed propter aliud, diligatur ex caritate
A.4
Utrum Deus in hac vita possit immediate amari
A.5
Utrum Deus possit totaliter amari
A.6
Utrum divinae dilectionis sit aliquis modus habendus
A.7
Utrum sit magis meritorium diligere inimicum quam amicum
A.8
Utrum sit magis meritorium diligere proximum quam diligere Deum
-
A.0
A.1
Utrum dare eleemosynam sit actus caritatis
A.2
Utrum inconvenienter eleemosynarum genera distinguantur
A.3
Utrum eleemosynae corporales sint potiores quam spirituales
A.4
Utrum eleemosynae corporales habeant effectum spiritualem
A.5
Utrum dare eleemosynam sit in praecepto
A.6
Utrum aliquis debeat eleemosynam dare de necessario
A.7
Utrum possit eleemosyna fieri de illicite acquisitis
A.8
Utrum ille qui est in potestate alterius constitutus possit eleemosynam facere
A.9
Utrum sit magis propinquioribus eleemosyna facienda
A.10
Utrum eleemosyna sit abundanter facienda
-
A.0
A.1
Utrum fraterna correctio sit actus caritatis
A.2
Utrum correctio fraterna sit in praecepto
A.3
Utrum correctio fraterna pertineat nisi ad praelatos
A.4
Utrum aliquis teneatur corrigere praelatum suum
A.5
Utrum peccator corrigere debeat delinquentem
A.6
Utrum aliquis debeat a correctione cessare propter timorem ne ille fiat deterior
A.7
Utrum in correctione fraterna debeat, ex necessitate praecepti, admonitio secreta praecedere denuntiationem
A.8
Utrum testium inductio debeat praecedere publicam denuntiationem
-
A.0
A.1
Utrum scandalum convenienter definiatur esse dictum vel factum minus rectum praebens occasionem ruinae
A.2
Utrum scandalum sit peccatum
A.3
Utrum scandalum sit speciale peccatum
A.4
Utrum scandalum sit peccatum mortale
A.5
Utrum scandalum passivum possit etiam in perfectos cadere
A.6
Utrum scandalum activum possit inveniri in viris perfectis
A.7
Utrum bona spiritualia sint propter scandalum dimittenda
A.8
Utrum temporalia sint dimittenda propter scandalum
-
A.0
A.1
Utrum de caritate debeat dari aliquod praeceptum
A.2
Utrum de caritate fuerint danda duo praecepta
A.3
Utrum sufficiant duo praecepta caritatis
A.4
Utrum convenienter mandetur quod Deus diligatur ex toto corde
A.5
Utrum super hoc, diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, convenientur addatur, et ex tota anima tua et ex tota fortitudine tua
A.6
Utrum hoc praeceptum de dilectione Dei possit servari in via
A.7
Utrum convenienter detur praeceptum de dilectione proximi
A.8
Utrum ordo caritatis cadat sub praecepto
-
A.0
A.1
Utrum sapientia debeat inter dona Spiritus Sancti computari
A.2
Utrum sapientia sit in intellectu sicut in subiecto
A.3
Utrum sapientia sit practica, sed speculativa tantum
A.4
Utrum sapientia possit esse sine gratia, cum peccato mortali
A.5
Utrum sapientia sit in omnibus habentibus gratiam
A.6
Utrum septima beatitudo respondeat dono sapientiae
-
A.0
A.1
Utrum prudentia sit in vi cognoscitiva, an in appetitiva
A.2
Utrum prudentia solum pertineat ad rationem practicam, an etiam ad speculativam
A.3
Utrum prudentia sit cognoscitiva singularium
A.4
Utrum prudentia sit virtus
A.5
Utrum prudentia sit specialis virtus
A.6
Utrum prudentia praestituat finem virtutibus moralibus
A.7
Utrum ad prudentiam pertineat invenire medium in virtutibus moralibus
A.8
Utrum praecipere sit principalis actus prudentiae
A.9
Utrum sollicitudo pertineat ad prudentiam
A.10
Utrum prudentia se extendat ad regimen multitudinis
A.11
Utrum prudentia quae est respectu boni proprii sit eadem specie cum ea quae se extendit ad bonum commune
A.12
Utrum prudentia sit in subditis, sed solum in principibus
A.13
Utrum prudentia possit esse in peccatoribus
A.14
Utrum prudentia sit in omnibus habentibus gratiam
A.15
Utrum prudentia insit nobis a natura
A.16
Utrum prudentia possit amitti per oblivionem
-
A.0
A.1
Utrum memoria sit pars prudentiae
A.2
Utrum intellectus sit pars prudentiae
A.3
Utrum docilitas debeat poni pars prudentiae
A.4
Utrum solertia sit pars prudentiae
A.5
Utrum ratio debeat poni pars prudentiae
A.6
Utrum providentia debeat poni pars prudentiae
A.7
Utrum circumspectio possit esse pars prudentiae
A.8
Utrum cautio debeat poni pars prudentiae
-
A.0
A.1
Utrum imprudentia sit peccatum
A.2
Utrum imprudentia sit speciale peccatum
A.3
Utrum praecipitatio sit peccatum sub imprudentia contentum
A.4
Utrum inconsideratio sit speciale peccatum sub imprudentia contentum
A.5
Utrum inconstantia sit vitium sub imprudentia contentum
A.6
Utrum praedicta vitia oriantur ex luxuria
-
A.0
A.1
Utrum prudentia carnis sit peccatum
A.2
Utrum prudentia carnis sit peccatum mortale
A.3
Utrum astutia sit speciale peccatum
A.4
Utrum dolus sit peccatum ad astutiam pertinens
A.5
Utrum fraus ad astutiam pertineat
A.6
Utrum licitum sit sollicitudinem habere de temporalibus rebus
A.7
Utrum aliquis debeat esse sollicitus in futurum
A.8
Utrum huiusmodi vitia oriantur ex avaritia
-
A.0
A.1
Utrum convenienter definiatur quod iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum unicuique tribuens
A.2
Utrum iustitia semper sit ad alterum
A.3
Utrum iustitia sit virtus
A.4
Utrum iustitia sit in voluntate sicut in subiecto
A.5
Utrum iustitia sit virtus generalis
A.6
Utrum iustitia, secundum quod est generalis, sit idem per essentiam cum omni virtute
A.7
Utrum sit aliqua iustitia particularis praeter iustitiam generalem
A.8
Utrum iustitia particularis habeat materiam specialem
A.9
Utrum iustitia sit circa passiones
A.10
Utrum medium iustitiae sit medium rei
A.11
Utrum actus iustitiae sit reddere unicuique quod suum est
A.12
Utrum iustitia praeemineat inter omnes virtutes morales
-
A.0
A.1
Utrum aliquis dicatur iniustus ex hoc quod facit iniustum
A.2
Utrum restitutio sit actus iustitiae commutativae
A.3
Utrum sufficiat restituere simplum quod iniuste ablatum est
A.4
Utrum aliquis debeat restituere quod non abstulit
A.5
Utrum oporteat restitutionem facere semper ei a quo acceptum est aliquid
A.6
Utrum teneatur semper restituere ille qui accepit
A.7
Utrum illi qui acceperumt non teneantur restituere
A.8
Utrum teneatur aliquis statim restituere, an licite possit restitutionem differre
-
A.0
A.1
Utrum occidere quaecumque viventia sit illicitum
A.2
Utrum sit licitum occidere homines peccatores
A.3
Utrum occidere hominem peccatorum liceat privatae personae
A.4
Utrum occidere malefactores liceat clericis
A.5
Utrum alicui liceat seipsum occidere
A.6
Utrum liceat in aliquo casu interficere innocentum
A.7
Utrum alicui liceat occidere aliquem se defendendo
A.8
Utrum aliquis casualiter occidens hominem incurrat homicidii reatum
-
A.0
A.1
Utrum naturalis sit homini possessio exteriorum rerum
A.2
Utrum liceat alicui rem aliquam quasi propriam possidere
A.3
Utrum sit de ratione furti occulte accipere rem alienam
A.4
Utrum furtum et rapina sint peccata differentia specie
A.5
Utrum furtum semper sit peccatum
A.6
Utrum furtum sit peccatum mortale
A.7
Utrum liceat alicui furari propter necessitatem
A.8
Utrum rapina possit fieri sine peccato
A.9
Utrum furtum sit gravina peccatum quam rapina
-
A.0
A.1
Utrum religio ordinet hominem solum ad Deum
A.2
Utrum religio sit virtus
A.3
Utrum religio sit una virtus
A.4
Utrum religio sit specialis virtus ab aliis distincta
A.5
Utrum religio sit virtus theologica
A.6
Utrum religio sit praeferenda aliis virtutibus moralibus
A.7
Utrum latria habeat aliquem exteriorem actum
A.8
Utrum religio sit idem sanctitati
-
A.0
A.1
Utrum oratio sit actus appetitivae virtutis
A.2
Utrum sit conveniens orare
A.3
Utrum oratio sit actus religionis
A.4
Utrum solus Deus debeat orari
A.5
Utrum in oratione nihil determinate a Deo petere debeamus
A.6
Utrum homo debeat temporalia petere a Deo orando
A.7
Utrum debeamus pro aliis orare
A.8
Utrum debeamus pro inimicis orare
A.9
Utrum convenienter septem petitiones Orationis Dominicae assignentur
A.10
Utrum orare sit proprium rationalis creaturae
A.11
Utrum sancti qui sunt in patria orent pro nobis
A.12
Utrum oratio debeat esse vocalis
A.13
Utrum de necessitate orationis sit quod sit attenta
A.14
Utrum oratio debeat esse diuturna
A.15
Utrum oratio sit meritoria
A.16
Utrum peccatores orando impetrent aliquid a Deo
A.17
Utrum convenienter dicantur esse orationis partes obsecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones
-
A.0
A.1
Utrum votum consistat in solo proposito voluntatis
A.2
Utrum votum semper debeat fieri de meliori bono
A.3
Utrum omne votum obliget ad sui observationem
A.4
Utrum expediat aliquid vovere
A.5
Utrum votum sit actus latriae sive religionis
A.6
Utrum magis sit laudabile et meritorium facere aliquid sine voto quam ex voto
A.7
Utrum votum solemnizetur per susceptionem sacri ordinis, et per professionem ad certam regulam
A.8
Utrum illi qui sunt alterius potestati subiecti impediantur a vovendo
A.9
Utrum pueri possint voto se obligare ad religionis ingressum
A.10
Utrum in voto dispensari possit
A.11
Utrum in voto solemni continentiae possit fieri dispensatio
A.12
Utrum ad commutationem vel dispensationem voti requiratur praelati auctoritas
-
A.0
A.1
Utrum iurare sit testem Deum invocare
A.2
Utrum sit licitum iurare
A.3
Utrum convenienter ponantur tres comites iuramenti iustitia, iudicium et veritas
A.4
Utrum iurare sit actus religionis sive latriae
A.5
Utrum iuramentum sit appetendum et frequentandum, tanquam utile et bonum
A.6
Utrum liceat per creaturas iurare
A.7
Utrum iuramentum habeat vim obligandi
A.8
Utrum maior sit obligatio iuramenti quam voti
A.9
Utrum aliquis possit dispensare in iuramento
A.10
Utrum iuramentum impediatur per aliquam conditionem personae vel temporis
-
A.0
A.1
Utrum divinatio sit peccatum
A.2
Utrum divinatio sit species superstitionis
A.3
Utrum sit determinare plures divinationis species
A.4
Utrum divinatio quae fit per invocationes Daemonum sit illicita
A.5
Utrum divinatio quae fit per astra sit illicita
A.6
Utrum divinatio quae fit per somnia sit illicita
A.7
Utrum divinatio quae est per auguria et omina et alias huiusmodi observationes exteriorum rerum, sit illicita
A.8
Utrum divinatio sortium sit illicita
-
A.0
A.1
Utrum uti observantiis artis notoriae sit illicitum
A.2
Utrum observationes ordinatae ad corporum immutationem, puta ad sanitatem vel ad aliquid huiusmodi, sint licitae
A.3
Utrum observationes quae ordinantur ad praecognoscenda aliqua fortunia sunt illicita
A.4
Utrum suspendere divina verba ad collum sit illicitum
-
A.0
A.1
Utrum simonia sit studiosa voluntas emendi et vendendi aliquid spirituale vel spirituali annexum
A.2
Utrum semper sit illicitum pro sacramentis pecuniam dare
A.3
Utrum licitum sit dare et accipere pecuniam pro spiritualibus actibus
A.4
Utrum licitum sit pecuniam accipere pro his quae sunt spiritualibus annexa
A.5
Utrum liceat spiritualia dare pro munere quod est ab obsequio vel a lingua
A.6
Utrum sit conveniens simoniaci poena ut privetur eo quod per simoniam acquisivit
-
A.0
A.1
Utrum gratia sit virtus specialis ab aliis distincta
A.2
Utrum magis teneatur ad gratias reddendas Deo innocens quam poenitens
A.3
Utrum homo teneatur ad gratiarum actiones omni homini benefacienti
A.4
Utrum homo debeat statim beneficium recompensare
A.5
Utrum beneficiorum recompensatio sit attendenda secundum affectum beneficiantis sive secundum effectum
A.6
Utrum oporteat aliquem plus exhibere in recompensatione quam susceperit in beneficio
-
A.0
A.1
Utrum avaritia sit peccatum
A.2
Utrum avaritia sit speciale peccatum
A.3
Utrum avaritia opponatur liberalitati
A.4
Utrum avaritia semper sit peccatum mortale
A.5
Utrum avaritia sit maximum peccatorum
A.6
Utrum avaritia sit peccatum spirituale
A.7
Utrum avaritia sit vitium capitale
A.8
Utrum sint avaritiae filiae proditio, fraus, fallacia, periuria, inquietudo, violentiae, et contra misericordiam obduratio
-
A.0
A.1
Utrum praecepta decalogi sint praecepta iustitiae
A.2
Utrum primum praeceptum decalogi convenienter tradatur
A.3
Utrum secundum praeceptum decalogi convenienter tradatur
A.4
Utrum convenienter tertium praeceptum decalogi tradatur, scilicet de sanctificatione sabbati
A.5
Utrum convenienter tradatur quartum praeceptum, de honoratione parentum
A.6
Utrum alia sex praecepta decalogi convenienter tradantur
-
A.0
A.1
Utrum fortitudo sit virtus
A.2
Utrum fortitudo sit specialis virtus
A.3
Utrum fortitudo sit circa timores et audacias
A.4
Utrum fortitudo solum sit circa pericula mortis
A.5
Utrum fortitudo consistat proprie circa pericula mortis quae sunt in bello
A.6
Utrum sustinere sit principalis actus fortitudinis
A.7
Utrum fortis operetur propter bonum proprii habitus
A.8
Utrum fortis delectetur in suo actu
A.9
Utrum fortitudo maxime consistat in repentinis
A.10
Utrum fortis utatur ira in suo actu
A.11
Utrum fortitudo sit virtus cardinalis
A.12
Utrum fortitudo praecellat inter omnes virtutes
-
A.0
A.1
Utrum magnanimitas sit circa honores
A.2
Utrum magnanimitas de sui ratione habeat quod sit circa magnum honorem
A.3
Utrum magnanimitas sit virtus
A.4
Utrum magnanimitas sit specialis virtus
A.5
Utrum magnanimitas sit pars fortitudinis
A.6
Utrum fiducia pertineat ad magnanimitatem
A.7
Utrum securitas ad magnanimitatem pertineat
A.8
Utrum bona fortunae conferant ad magnanimitatem
-
A.0
A.1
Utrum appetitus gloriae sit peccatum
A.2
Utrum inanis gloria magnanimitati opponatur
A.3
Utrum inanis gloria sit peccatum mortale
A.4
Utrum inanis gloria sit vitium capitale
A.5
Utrum convenienter dicantur filiae inanis gloriae esse inobedientia, iactantia, hypocrisis, contentio, pertinacia, discordia, novitatum praesumptio
-
A.0
A.1
Utrum temperantia sit virtus
A.2
Utrum temperantia sit specialis virtus
A.3
Utrum temperantia sit solum circa concupiscentias et delectationes
A.4
Utrum temperantia solum sit circa concupiscentias et delectationes tactus
A.5
Utrum circa proprias delectationes gustus sit temperantia
A.6
Utrum regula temperantiae sit sumenda secundum necessitatem praesentis vitae
A.7
Utrum temperantia sit virtus cardinalis
A.8
Utrum temperantia sit maxima virtutum
-
A.0
A.1
Utrum ieiunium sit actus virtutis
A.2
Utrum ieiunium sit actus abstinentiae
A.3
Utrum ieiunium sit in praecepto
A.4
Utrum omnes ad ieiunia Ecclesiae teneantur
A.5
Utrum determinentur convenienter tempora ieiunii Ecclesiastici
A.6
Utrum requiratur ad ieiunium quod homo semel tantum comedat
A.7
Utrum hora nona convenienter taxetur ad comedendum his qui ieiunant
A.8
Utrum convenienter ieiunantibus indicatur abstinentia a carnibus et ovis et lacticiniis
-
A.0
A.1
Utrum materia luxuriae sit solum concupiscentiae et delectationes venereae
A.2
Utrum nullus actus venereus possit esse sine peccato
A.3
Utrum luxuria quae est circa actus venereos possit esse aliquod peccatum
A.4
Utrum luxuria sit vitium capitale
A.5
Utrum convenienter dicantur esse filiae luxuriae
-
A.0
A.1
Utrum convenienter assignentur sex species luxuriae
A.2
Utrum fornicatio simplex sit peccatum mortale
A.3
Utrum fornicatio sit gravissimum peccatum
A.4
Utrum in tactibus et osculis consistat peccatum mortale
A.5
Utrum nocturna pollutio sit peccatum
A.6
Utrum stuprum debeat poni una species luxuriae
A.7
Utrum raptus sit species luxuriae distincta a stupro
A.8
Utrum adulterium sit determinata species luxuriae ab aliis distincta
A.9
Utrum incestus sit species determinata luxuriae
A.10
Utrum sacrilegium possit esse species luxuriae
A.11
Utrum vitium contra naturam sit species luxuriae
A.12
Utrum vitium contra naturam sit maximum peccatum inter species luxuriae
-
A.0
A.1
Utrum irasci possit esse licitum
A.2
Utrum ira sit peccatum
A.3
Utrum omnis ira sit peccatum mortale
A.4
Utrum ira sit gravissimum peccatum
A.5
Utrum convenienter determinentur species iracundiae a Philosopho
A.6
Utrum ira debeat poni inter vitia capitalia
A.7
Utrum convenienter assignentur sex filiae irae
A.8
Utrum sit aliquod vitium oppositum iracundiae, proveniens ex defectu irae
-
A.0
A.1
Utrum humilitas sit virtus
A.2
Utrum humilitas consistat circa appetitum
A.3
Utrum homo debeat se omnibus per humilitatem subiicere
A.4
Utrum humilitas sit pars modestiae vel temperantiae
A.5
Utrum humilitas sit potissima virtutum
A.6
Utrum convenienter distinguantur duodecim gradus humilitatis qui in regula beati Benedicti ponuntur
-
A.0
A.1
Utrum superbia sit peccatum
A.2
Utrum superbia sit speciale peccatum
A.3
Utrum superbia sit in irascibili sicut in subiecto
A.4
Utrum convenienter assignentur quatuor superbiae species quas Gregorius assignat
A.5
Utrum superbia sit peccatum mortale
A.6
Utrum superbia sit gravissimum peccatorum
A.7
Utrum superbia sit primum omnium peccatorum
A.8
Utrum superbia debeat poni vitium capitale
-
A.0
A.1
Utrum prophetia pertineat ad cognitionem
A.2
Utrum prophetia sit habitus
A.3
Utrum prophetia sit solum futurorum contingentium
A.4
Utrum propheta per divinam inspirationem cognoscat omnia quae possunt prophetice cognosci
A.5
Utrum propheta discernat semper quid dicat per spiritum proprium, et quid per spiritum prophetiae
A.6
Utrum ea quae prophetice cognoscuntur vel annuntiantur, possint esse falsa
-
A.0
A.1
Utrum convenienter dividatur prophetia in praedestinationem Dei, praescientiam Dei, et comminationem
A.2
Utrum excellentior sit prophetia quae habet visionem intellectualem et imaginariam, quam ea quae habet visionem intellectualem tantum
A.3
Utrum gradus prophetiae possint distingui secundum visionem imaginariam
A.4
Utrum Moyses fuerit excellentior omnibus prophetis
A.5
Utrum aliquis gradus prophetiae est in beatis
A.6
Utrum gradus prophetiae varientur secundum temporis processum
-
A.0
A.1
Utrum anima hominis rapiatur ad divina
A.2
Utrum raptus magis pertineat ad cognoscitivam quam ad vim appetitivam
A.3
Utrum Paulus in raptu non viderit Dei essentiam
A.4
Utrum Paulus in raptu non fuerit alienatus a sensibus
A.5
Utrum anima Pauli in statu illo fuerit totaliter a corpore separata
A.6
Utrum Paulus ignoraverit an eius anima fuerit a corpore separata
-
A.0
A.1
Utrum vita contemplativa nihil habeat in affectu, sed totum in intellectu
A.2
Utrum virtutes morales pertineant ad vitam contemplativam
A.3
Utrum ad vitam contemplativam pertineant diversi actus
A.4
Utrum vita contemplativa solum consistat in contemplatione Dei, aut etiam in consideratione cuiuscumque veritatis
A.5
Utrum vita contemplativa, secundum statum huius vitae, possit pertingere ad visionem divinae essentiae
A.6
Utrum convenienter operatio contemplationis distinguatur per tres motus, circularem rectum et obliquum
A.7
Utrum contemplatio delectationem habeat
A.8
Utrum vita contemplativa sit diuturna
-
A.0
A.1
Utrum perfectio Christianae vitae attendatur specialiter secundum caritatem
A.2
Utrum aliqui in hac vita possit esse perfectus
A.3
Utrum perfectio viae consistit in praeceptis aut in consiliis
A.4
Utrum quicumque est perfectus, sit in statu perfectionis
A.5
Utrum praelati et religiosi sint in statu perfectionis
A.6
Utrum omnes praelati ecclesiastici sint in statu perfectionis
A.7
Utrum status religiosorum sit perfectior quam status praelatorum
A.8
Utrum presbyteri curati et archidiaconi sint maioris perfectionis quam religiosi
-
A.0
A.1
Utrum liceat episcopatum appetere
A.2
Utrum liceat episcopatum iniunctum omnino recusare
A.3
Utrum oporteat eum qui ad episcopatum assumitur, esse ceteris meliorem
A.4
Utrum episcopus possit licite curam episcopalem deserere, ut ad religionem se transferat
A.5
Utrum liceat episcopo, propter aliquam persecutionem, corporaliter deserere gregem sibi commissum
A.6
Utrum episcopo liceat aliquid proprium possidere
A.7
Utrum episcopi mortaliter peccent si bona ecclesiastica quae procurant, pauperibus largiantur
A.8
Utrum religiosi qui promoventur in episcopos, teneantur ad observantias regulares
-
A.0
A.1
Utrum religio importet statum perfectionis
A.2
Utrum quilibet religiosus teneatur ad omnia consilia
A.3
Utrum paupertas requiratur ad perfectionem religionis
A.4
Utrum perpetua continentia requiratur ad perfectionem religionis
A.5
Utrum obedientia pertineat ad perfectionem religionis
A.6
Utrum requiratur ad perfectionem religionis quod paupertas, continentia et obedientia cadant sub voto
A.7
Utrum convenienter dicatur in his tribus votis consistere religionis perfectionem
A.8
Utrum votum obedientiae sit potissimum inter tria vota religionis
A.9
Utrum religiosus semper peccet mortaliter transgrediendo ea quae sunt in regula
A.10
Utrum religiosus eodem genere peccati gravius peccet quam saecularis
-
A.0
A.1
Utrum religiosis liceat docere, praedicare, et alia huiusmodi facere
A.2
Utrum religiosis liceat saecularia negotia tractare
A.3
Utrum religiosi manibus operari teneantur
A.4
Utrum religiosis liceat de eleemosynis vivere
A.5
Utrum religiosis liceat mendicare
A.6
Utrum liceat religiosis vilioribus vestibus uti quam ceteris
-
A.0
A.1
Utrum sit nisi una tantum religio
A.2
Utrum aliqua religio institui debeat ad opera activae vitae
A.3
Utrum aliqua religio ordinari possit ad militandum
A.4
Utrum aliqua religio possit institui ad praedicandum vel confessiones audiendum
A.5
Utrum sit instituenda aliqua religio ad studendum
A.6
Utrum religio quae vacat vitae contemplativae, sit potior ea quae vacat operationibus vitae activae
A.7
Utrum habere aliquid in communi diminuat perfectionem religionis
A.8
Utrum perfectior sit religio in societate viventium quam agentium solitariam vitam
-
A.0
A.1
Utrum debeant religionem ingredi nisi qui sunt in praeceptis exercitati
A.2
Utrum debeant aliqui voto obligari ad religionis ingressum
A.3
Utrum ille qui obligatus est voto ad religionis ingressum, teneatur intrare
A.4
Utrum ille qui vovet religionem ingredi, teneatur perpetuo in religione permanere
A.5
Utrum pueri sint recipiendi in religione
A.6
Utrum propter obsequium parentum debeant aliqui retrahi ab ingressu religionis
A.7
Utrum presbyteri curati possunt licite religionem ingredi
A.8
Utrum liceat de una religione transire ad aliam, etiam arctiorem
A.9
Utrum aliquis debeat alios inducere ad religionem intrandum
A.10
Utrum sit laudabile quod aliquis religionem ingrediatur absque multorum consilio, et diuturna deliberatione praecedente
-
A.0
A.1
Utrum fuerit conveniens Deum incarnari
A.2
Utrum fuerit necessarium ad reparationem humani generis verbum Dei incarnari
A.3
Utrum si homo peccasset, nihilominus Deus incarnatus fuisset
A.4
Utrum Deus principalius incarnatus fuerit in remedium actualium peccatorum quam in remedium originalis peccati
A.5
Utrum conveniens fuisset Deum incarnari a principio humani generis
A.6
Utrum incarnationis opus differri debuerit usque in finem mundi
-
A.0
A.1
Utrum unio verbi incarnati sit facta in una natura
A.2
Utrum unio verbi incarnati sit facta in persona
A.3
Utrum unio verbi incarnati sit facta in supposito, sive in hypostasi
A.4
Utrum persona Christi sit composita
A.5
Utrum in Christo fuerit unio animae et corporis
A.6
Utrum humana natura fuerit unita verbo Dei accidentaliter
A.7
Utrum unio divinae et humanae naturae sit aliquid creatum
A.8
Utrum idem sit unio quod assumptio
A.9
Utrum unio duarum naturarum sit maxima unionum
A.10
Utrum unio incarnationis sit per gratiam
A.11
Utrum unio incarnationis fuerit aliqua merita subsecuta
A.12
Utrum gratia unionis fuerit Christo homini naturalis
-
A.0
A.1
Utrum personae divinae conveniat assumere naturam creatam
A.2
Utrum naturae divinae conveniat assumere
A.3
Utrum abstracta personalitate per intellectum, natura possit assumere
A.4
Utrum una persona possit assumere naturam creatam, alia assumente
A.5
Utrum aliqua alia persona divina potuit humanam naturam assumere, praeter personam filii
A.6
Utrum duae personae divinae possunt assumere unam et eandem numero naturam
A.7
Utrum una persona divina possit assumere duas naturas humanas
A.8
Utrum fuerit magis conveniens Filium Dei incarnari quam Patrem vel Spiritum Sanctum
-
A.0
A.1
Utrum humana natura fuerit magis assumptibilis a filio Dei quam quaelibet alia natura
A.2
Whether the Son of God assumed a person?
A.3
Utrum persona divina assumpserit hominem
A.4
Whether the Son of God ought to have assumed human nature abstracted from all individuals?
A.5
Utrum filius Dei humanam naturam assumere debuit in omnibus individuis
A.6
Utrum fuerit conveniens ut filius Dei humanam naturam assumeret ex stirpe Adae
-
A.0
A.1
Utrum filius Dei assumpserit carnem mediante anima
A.2
Utrum filius Dei assumpsit animam mediante spiritu
A.3
Utrum anima Christi fuerit prius assumpta a verbo quam caro
A.4
Utrum caro Christi fuit primo a verbo assumpta quam animae unita
A.5
Utrum filius Dei assumpserit totam naturam humanam mediantibus partibus
A.6
Whether the Son of God assumed human nature through the medium of grace?
-
A.0
A.1
Utrum in anima assumpta a verbo fuerit gratia habitualis
A.2
Utrum in Christo fuerint virtutes
A.3
Utrum in Christo fuerit fides
A.4
Utrum in Christo fuerit spes
A.5
Utrum in Christo fuerint dona
A.6
Utrum in Christo fuit donum timoris
A.7
Utrum in Christo fuerint gratiae gratis datae
A.8
Utrum in Christo fuerit prophetia
A.9
Utrum fuerit in Christo gratiae plenitudo
A.10
Utrum plenitudo gratiae sit propria Christi
A.11
Utrum gratia Christi sit infinita
A.12
Utrum gratia Christi potuerit augeri
A.13
Utrum gratia habitualis in Christo subsequatur unionem
-
A.0
A.1
Utrum Christo, secundum quod est homo, competat esse caput ecclesiae
A.2
Utrum Christus sit caput hominum quantum ad corpora
A.3
Utrum Christus sit caput omnium hominum
A.4
Utrum Christus, secundum quod homo, sit caput angelorum
A.5
Utrum sit eadem gratia qua Christus est caput ecclesiae, cum gratia singulari illius hominis
A.6
Utrum sit eadem gratia qua Christus est caput ecclesiae, cum gratia singulari illius hominis
A.7
Utrum diabolus sit caput malorum
A.8
Utrum antichristus sit caput malorum
-
A.0
A.1
Utrum secundum hanc scientiam Christus cognoverit omnia
A.2
Utrum anima Christi potuerit intelligere secundum hanc scientiam nisi convertendo se ad phantasmata
A.3
Utrum anima Christi habuit hanc scientiam per modum collationis
A.4
Utrum in Christo huiusmodi scientia fuerit maior quam in angelis
A.5
Utrum in Christo fuerit habitualis scientia
A.6
Utrum in anima Christi fuerit nisi unus habitus scientiae
-
A.0
A.1
Utrum Christus omnes defectus corporales hominum assumere debuit
A.2
Utrum in Christo fuerit fomes peccati
A.3
Utrum in Christo fuerit ignorantia
A.4
Utrum anima Christi fuerit passibilis
A.5
Utrum in Christo fuerit verus dolor sensibilis
A.6
Utrum in Christo fuerit tristitia
A.7
Utrum in Christo fuerit timor
A.8
Utrum in Christo fuerit admiratio
A.9
Utrum in Christo fuerit ira
A.10
Utrum Christus fuerit simul viator et comprehensor
-
A.0
A.1
Utrum haec sit vera, ‘Deus est homo’
A.2
Utrum haec sit vera, ‘homo est Deus’
A.3
Utrum Christus possit dici homo dominicus
A.4
Utrum in Christo fuerit timor
A.5
Utrum ea quae sunt humanae naturae, possint dici de natura divina
A.6
Utrum haec sit vera, ‘Deus factus est homo’
A.7
Utrum haec sit vera, ‘homo factus est Deus’
A.8
Utrum haec sit vera, ‘Christus est creatura’
A.9
Utrum ille homo, demonstrato Christo, incoeperit esse
A.10
Utrum haec sit vera, ‘Christus, secundum quod homo, est creatura’
A.11
Utrum Christus, secundum quod homo, sit Deus
A.12
Utrum Christus, secundum quod homo, sit hypostasis vel persona
-
A.0
A.1
Utrum in Christo sint duae voluntates, una divina et alia humana
A.2
Utrum in Christo fuerit aliqua voluntas sensualitatis, praeter rationis voluntatem
A.3
Utrum in Christo fuerunt duae voluntates quantum ad rationem
A.4
Utrum in Christo fuerit liberum arbitrium
A.5
Utrum voluntas humana in Christo voluerit aliud quam quod Deus vult
A.6
Utrum in Christo fuerit contrarietas voluntatum
-
A.0
A.1
Utrum Christo conveniat esse sacerdotem
A.2
Utrum ipse Christus fuit simul sacerdos et hostia
A.3
Utrum effectus sacerdotii Christi sit expiatio peccatorum
A.4
Utrum effectus sacerdotii Christi solum pertinuerit ad alios, aut etiam ad ipsum
A.5
Utrum sacerdotium Christi permaneat in aeternum
A.6
Utrum sacerdotium Christi fuerit secundum ordinem Melchisedech
-
A.0
A.1
Utrum eadem adoratione adoranda sit humanitas Christi et eius divinitas
A.2
Utrum humanitas Christi sit adoranda adoratione latriae
A.3
Utrum imago Christi sit adoranda adoratione latriae
A.4
Utrum crux Christi sit adoranda adoratione latriae
A.5
Utrum mater Dei sit adoranda adoratione latriae
A.6
Utrum sanctorum reliquiae sint adorandae
-
A.0
A.1
Utrum Beata Virgo fuerit sanctificata ante nativitatem ex utero
A.2
Utrum Beata Virgo sanctificata fuit ante animationem
A.3
Utrum Beata Virgo fuerit emundata ab infectione fomitis
A.4
Utrum per sanctificationem in utero fuerit Beata Virgo praeservata ab omni peccato actuali
A.5
Utrum Beata Virgo per sanctificationem in utero obtinuerit gratiae plenitudinem, sive perfectionem
A.6
Utrum sanctificari in utero, post Christum, proprium fuerit beatae virginis
-
A.0
A.1
Utrum caro Christi fuerit sumpta ex adam
A.2
Utrum Christus sumpserit carnem de semine David
A.3
Utrum genealogia Christi convenienter ab evangelistis texatur
A.4
Utrum materia corporis Christi debuit esse assumpta de femina
A.5
Utrum caro Christi fuerit concepta ex purissimis sanguinibus virginis
A.6
Utrum corpus Christi fuerit secundum aliquid signatum in Adam et in aliis patribus
A.7
Utrum caro Christi in antiquis patribus peccato infecta fuerit
A.8
Utrum Christus fuerit in lumbis Abrahae decimatus
-
A.0
A.1
Utrum Christus fuerit sanctificatus in primo instanti suae conceptionis
A.2
Utrum Christus, secundum hominem, habuerit usum liberi arbitrii in primo instanti suae conceptionis
A.3
Utrum Christus in primo instanti suae conceptionis mereri potuerit
A.4
Utrum Christus fuerit perfectus comprehensor in primo instanti suae conceptionis
-
A.0
A.1
Utrum nativitas naturae conveniat magis quam personae
A.2
Utrum Christo sit attribuenda aliqua nativitas temporalis
A.3
Utrum secundum temporalem nativitatem Christi Beata Virgo possit dici mater eius
A.4
Utrum Beata Virgo debeat dici mater Dei
A.5
Utrum in Christo sint duae filiationes
A.6
Utrum Christus fuerit natus sine dolore matris
A.7
Utrum Christus debuit in Bethlehem nasci
A.8
Utrum Christus fuerit congruo tempore natus
-
A.0
A.1
Utrum Christi nativitas debuerit omnibus esse manifesta
A.2
Utrum nativitas Christi aliqui debuerit manifestari
A.3
Utrum sunt convenienter electi illi quibus est Christi nativitas manifestata
A.4
Utrum Christus per seipsum suam nativitatem manifestare debuerit
A.5
Utrum debuerit manifestari per angelos et stellam Christi nativitas
A.6
Utrum convenienti ordine Christi nativitas fuit manifestata
A.7
Utrum stella quae magis apparuit, fuerit una de caelestibus stellis
A.8
Utrum magi convenienter venerunt ad Christum adorandum et venerandum
-
A.0
A.1
Utrum fuerit conveniens Ioannem baptizare
A.2
Utrum baptismus Ioannis fuit a Deo
A.3
Utrum in baptismo Ioannis gratia daretur
A.4
Utrum baptismo Ioannis solus Christus debebat baptizari
A.5
Utrum baptismus Ioannis cessare debuerit postquam Christus est baptizatus
A.6
Utrum baptizati baptismo Ioannis fuerint baptizandi baptismo Christi
-
A.0
A.1
Utrum fuerit conveniens Christum baptizari
A.2
Utrum Christum decuerit baptizari baptismo Ioannis
A.3
Utrum convenienti tempore Christus fuerit baptizatus
A.4
Utrum Christus debuerit baptizari in Iordane
A.5
Utrum Christo baptizato debuerunt caeli aperiri
A.6
Utrum convenienter Spiritus Sanctus super Christum baptizatum dicatur in specie columbae descendisse
A.7
Utrum illa columba in qua Spiritus Sanctus apparuit, fuerit verum animal
A.8
Utrum convenienter, Christo baptizato, fuit vox Patris audita Filium protestantis
-
A.0
A.1
Utrum miracula quae Christus fecit circa spirituales substantias, fuerint convenientia
A.2
Utrum convenienter fuerint a Christo facta miracula circa caelestia corpora
A.3
Utrum convenienter circa homines Christus miracula fecit
A.4
Utrum convenienter fecerit Christus miracula circa creaturas irrationales
-
A.0
A.1
Utrum fuerit necessarium Christum pati pro humani generis liberatione
A.2
Utrum fuit possibilis alius modus liberationis humanae naturae quam per passionem Christi
A.3
Utrum alius modus convenientior fuisset liberationis humanae quam per passionem Christi
A.4
Utrum Christus debuerit pati in cruce
A.5
Utrum Christus omnes passiones sustinuerit
A.6
Utrum dolor passionis Christi fuerit maior omnibus aliis doloribus
A.7
Utrum Christus fuerit passus secundum totam animam
A.8
Utrum anima Christi, in articulo illius passionis, tota frueretur fruitione beata
A.9
Utrum Christus fuerit convenienti tempore passus
A.10
Utrum convenienti loco Christus passus fuerit
A.11
Utrum fuerit conveniens Christum cum latronibus crucifigi
A.12
Utrum passio Christi sit eius divinitati attribuenda
-
A.0
A.1
Utrum Christus fuerit ab alio occisus, sed a seipso
A.2
Utrum Christus fuerit ex obedientia mortuus
A.3
Utrum Deus Pater tradiderit Christum Passioni
A.4
Utrum fuerit conveniens Christum pati a gentilibus
A.5
Utrum persecutores Christi eum cognoverunt
A.6
Utrum peccatum crucifigentium Christum fuerit gravissimum
-
A.0
A.1
Utrum passio Christi causaverit nostram salutem per modum meriti
A.2
Utrum passio Christi causaverit nostram salutem per modum satisfactionis
A.3
Utrum passio Christi fuerit operata per modum sacrificii
A.4
Utrum passio Christi fuerit operata nostram salutem per modum redemptionis
A.5
Utrum esse redemptorem sit proprium Christi
A.6
Utrum passio Christi fuerit operata nostram salutem per modum efficientiae
-
A.0
A.1
Utrum per passionem Christi simus liberati a peccato
A.2
Utrum per passionem Christi simus liberati a potestate diaboli
A.3
Utrum per passionem Christi fuerunt homines liberati a poena peccati
A.4
Utrum per passionem Christi simus Deo reconciliati
A.5
Utrum Christus sua passione aperuerit nobis ianuam caeli
A.6
Utrum Christus per suam passionem meruit exaltari
-
A.0
A.1
Utrum fuerit conveniens Christum mori
A.2
Utrum in morte Christi fuerit separata divinitas a carne
A.3
Utrum in morte Christi fuerit separatio divinitatis ab anima
A.4
Utrum Christus in triduo mortis fuerit homo
A.5
Utrum fuit idem numero corpus Christi viventis et mortui
A.6
Utrum mors Christi nihil operata fuerit ad nostram salutem
-
A.0
A.1
Utrum fuerit conveniens Christum ad infernum descendere
A.2
Utrum Christus descenderit ad infernum damnatorum
A.3
Utrum Christus fuit totus in inferno
A.4
Utrum Christus aliquam moram contraxit in inferno
A.5
Utrum Christus, descendens ad inferos, sanctos Patres inde liberaverit
A.6
Utrum Christus aliquos damnatos ab inferno liberavit
A.7
Utrum pueri qui cum originali peccato decesserant, fuerint per descensum Christi liberati
A.8
Utrum Christus suo descensu ad inferos liberaverit animas a purgatorio
-
A.0
A.1
Utrum resurrectio Christi debuerit omnibus manifestari
A.2
Utrum conveniens fuerit quod discipuli viderent Christus resurgere
A.3
Utrum Christus post resurrectionem debuerit continue cum discipulis conversari
A.4
Utrum Christus debuerit discipulis in alia effigie apparere
A.5
Utrum Christus veritatem resurrectionis debuerit argumentis declarare
A.6
Utrum argumenta quae Christus induxit, sufficienter manifestaverunt veritatem resurrectionis eius
-
A.0
A.1
Utrum fuerit conveniens Christum ascendere
A.2
Utrum ascendere in caelum conveniat Christo secundum naturam divinam
A.3
Utrum Christus ascenderit propria virtute
A.4
Utrum Christus ascenderit super omnes caelos
A.5
Utrum corpus Christi ascenderit super omnem creaturam spiritualem
A.6
Utrum ascensio Christi sit causa nostrae salutis
-
A.0
A.1
Utrum iudiciaria potestas sit specialiter attribuenda Christo
A.2
Utrum iudiciaria potestas conveniat Christo secundum quod est homo
A.3
Utrum Christus ex meritis fuerit adeptus iudiciariam potestatem
A.4
Utrum ad Christum pertineat iudiciaria potestas quantum ad omnes res humanas
A.5
Utrum post iudicium quod in praesenti tempore agitur, restat aliud iudicium generale
A.6
Utrum potestas Christi iudiciaria se extendat ad angelos
-
A.0
A.1
Utrum sacramentum sit in genere signi
A.2
Utrum omne signum rei sacrae sit sacramentum
A.3
Utrum sacramentum sit signum nisi unius rei
A.4
Utrum sacramentum semper sit aliqua res sensibilis
A.5
Utrum requirantur determinatae res ad sacramenta
A.6
Utrum in significatione sacramentorum requirantur verba
A.7
Utrum requirantur determinata verba in sacramentis
A.8
Utrum liceat addere verbis in quibus consistit forma sacramentorum
-
A.0
A.1
Utrum sacramenta sint causa gratiae
A.2
Utrum gratia sacramentalis addat aliquid supra gratiam virtutum et donorum
A.3
Utrum sacramenta novae legis contineant gratiam
A.4
Utrum in sacramentis sit aliqua virtus gratiae causativa
A.5
Utrum sacramenta novae legis habeant virtutem ex passione Christi
A.6
Utrum sacramenta veteris legis gratiam causarent
-
A.0
A.1
Utrum sacramentum imprimat aliquem characterem in anima
A.2
Utrum character sit spiritualis potestas
A.3
Utrum character sacramentalis sit character Christi
A.4
Utrum character sit in potentiis animae sicut in subiecto
A.5
Utrum character insit animae indelebiliter
A.6
Utrum per omnia sacramenta novae legis imprimatur character
-
A.0
A.1
Utrum solus Deus, sed etiam minister, interius operetur ad effectum sacramenti
A.2
Utrum sacramenta sint solum ex institutione divina
A.3
Utrum Christus, secundum quod homo, habuit potestatem operandi interiorem effectum sacramentorum
A.4
Utrum Christus potestatem suam quam habuit in sacramentis, potuerit ministris communicare
A.5
Utrum per malos ministros sacramenta conferri possint
A.6
Utrum mali ministrantes sacramenta peccent
A.7
Utrum angeli possent sacramenta ministrare
A.8
Utrum intentio ministri requiratur ad perfectionem sacramenti
A.9
Utrum fides ministri sit de necessitate sacramenti
A.10
Utrum intentio recta ministri requiratur ad perfectionem sacramenti
-
A.0
A.1
Utrum Baptismus sit ipsa ablutio
A.2
Utrum Baptismus fuerit institutus post Christi passionem
A.3
Utrum aqua sit propria materia Baptismi
A.4
Utrum ad Baptismum requiratur aqua simplex
A.5
Utrum haec sit conveniens forma Baptismi, ‘ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti’
A.6
Utrum in nomine Christi possit dari Baptismus
A.7
Utrum immersio in aqua sit de necessitate Baptismi
A.8
Utrum trina immersio sit de necessitate Baptismi
A.9
Utrum Baptismus possit iterari
A.10
Utrum sit conveniens ritus quo ecclesia utitur in baptizando
A.11
Utrum convenienter describantur tria Baptismata, scilicet aquae, sanguinis et flaminis, scilicet spiritus sancti
A.12
Utrum Baptismus sanguinis sit potissimus inter tria Baptismata
-
A.0
A.1
Utrum ad officium diaconi pertineat baptizare
A.2
Utrum baptizare pertineat ad officium presbyterorum, sed solum episcoporum
A.3
Utrum laicus baptizare possit
A.4
Utrum mulier possit baptizare
A.5
Utrum ille qui est baptizatus, possit sacramentum Baptismi conferre
A.6
Utrum plures possint simul baptizare
A.7
Utrum in Baptismo requiratur aliquis qui baptizatum de sacro fonte levet
A.8
Utrum ille qui suscipit aliquem de sacro fonte, obligetur ad eius instructionem
-
A.0
A.1
Utrum teneantur omnes ad susceptionem Baptismi
A.2
Utrum sine Baptismo aliquis possit salvari
A.3
Utrum Baptismus sit differendus
A.4
Utrum peccatores sint baptizandi
A.5
Utrum peccatoribus baptizatis sint opera satisfactoria imponenda
A.6
Utrum peccatores ad Baptismum accedentes teneantur sua peccata confiteri
A.7
Utrum ex parte baptizati requiratur intentio suscipiendi sacramentum Baptismi
A.8
Utrum fides requiratur ex parte baptizati
A.9
Utrum pueri sint baptizandi
A.10
Utrum pueri Iudaeorum vel aliorum infidelium sint baptizandi, etiam invitis parentibus
A.11
Utrum in maternis uteris existentes possint baptizari
A.12
Utrum furiosi et amentes debeant baptizari
-
A.0
A.1
Utrum per Baptismum tollantur omnia peccata
A.2
Utrum per Baptismum liberetur homo ab omni reatu peccati
A.3
Utrum per Baptismum debeant auferri poenalitates praesentis vitae
A.4
Utrum per Baptismum conferantur homini gratia et virtutes
A.5
Utrum convenienter attribuantur Baptismo pro effectibus quidam actus virtutum, scilicet, incorporatio ad Christum, illuminatio, fecundatio
A.6
Utrum pueri in Baptismo consequantur gratiam et virtutes
A.7
Utrum effectus Baptismi sit apertio ianuae regni caelestis
A.8
Utrum Baptismus habeat in omnibus aequalem effectum
A.9
Utrum fictio impediat effectum Baptismi
A.10
Utrum fictione recedente, Baptismus suum effectum consequatur
-
A.0
A.1
Utrum confirmatio sit sacramentum
A.2
Utrum chrisma sit conveniens materia huius sacramenti
A.3
Utrum sit de necessitate huius sacramenti quod chrisma, quod est materia huius sacramenti, fuerit prius per episcopum consecratum
A.4
Utrum haec sit conveniens forma huius sacramenti, ‘consigno te signo crucis,’ etc.
A.5
Utrum sacramentum confirmationis imprimat characterem
A.6
Utrum character confirmationis praesupponat ex necessitate characterem baptismalem
A.7
Utrum per hoc sacramentum gratia gratum faciens conferatur
A.8
Utrum hoc sacramentum sit omnibus exhibendum
A.9
Utrum hoc sacramentum sit conferendum homini in fronte
A.10
Utrum ille qui confirmatur debet ab alio teneri ad confirmationem
A.11
Utrum solus episcopus hoc sacramentum conferre possit
A.12
Utrum ritus huius sacramenti sit conveniens
-
A.0
A.1
Utrum eucharistia sit sacramentum
A.2
Utrum eucharistia sit unum sacramentum, sed plura
A.3
Utrum hoc sacramentum sit de necessitate salutis
A.4
Utrum convenienter hoc sacramentum pluribus nominibus nominetur
A.5
Utrum fuerit conveniens institutio istius sacramenti
A.6
Utrum agnus paschalis fuerit praecipua figura huius sacramenti
-
A.0
A.1
Utrum materia huius sacramenti sit panis et vinum
A.2
Utrum requiratur determinata quantitas panis et vini ad materiam huius sacramenti
A.3
Utrum requiratur ad materiam huius sacramenti quod sit panis triticeus
A.4
Utrum hoc sacramentum debeat confici ex pane azymo
A.5
Utrum sit propria materia huius sacramenti vinum vitis
A.6
Utrum aqua sit vino permiscenda
A.7
Utrum permixtio aquae sit de necessitate huius sacramenti
A.8
Utrum debeat aqua in magna quantitate apponi
-
A.0
A.1
Utrum in hoc sacramento sit corpus Christi secundum veritatem, sed solum secundum figuram, vel sicut in signo
A.2
Utrum in hoc sacramento remaneat substantia panis et vini post consecrationem
A.3
Utrum substantia panis, post consecrationem huius sacramenti, annihiletur, aut in pristinam materiam resolvatur
A.4
Utrum panis possit converti in corpus Christi
A.5
Utrum in hoc sacramento remaneant accidentia panis et vini
A.6
Utrum facta consecratione, remaneat in hoc sacramento forma substantialis panis
A.7
Utrum ista conversio fiat in istanti, aut fiat successive
A.8
Utrum haec sit falsa, ‘ex pane fit corpus Christi’
-
A.0
A.1
Utrum totus Christus contineatur sub hoc sacramento
A.2
Utrum sub utraque specie huius sacramenti totus Christus contineatur
A.3
Utrum sit totus Christus sub qualibet parte specierum panis vel vini
A.4
Utrum tota quantitas dimensiva corporis Christi sit in hoc sacramento
A.5
Utrum corpus Christi sit in hoc sacramento sicut in loco
A.6
Utrum corpus Christi sit mobiliter in hoc sacramento
A.7
Utrum corpus Christi prout est in hoc sacramento, possit videri ab aliquo oculo, saltem glorificato
A.8
Utrum quando in hoc sacramento miraculose apparet vel caro vel puer, quod sit ibi vere corpus Christi
-
A.0
A.1
Utrum accidentia remaneant in hoc sacramento sine subiecto
A.2
Utrum in hoc sacramento quantitas dimensiva panis vel vini sit aliorum accidentium subiectum
A.3
Utrum species quae remanent in hoc sacramento, possint immutare aliquod extrinsecum
A.4
Utrum species sacramentales corrumpi possunt
A.5
Utrum ex speciebus sacramentalibus aliquid possit generari
A.6
Utrum species sacramentales possint nutrire
A.7
Utrum species sacramentales frangantur in hoc sacramento
A.8
Utrum vino consecrato possit aliquis liquor misceri
-
A.0
A.1
Utrum haec sit forma huius sacramenti, ‘hoc est corpus meum,’ et, ‘hic est calix sanguinis mei’
A.2
Utrum haec sit conveniens forma consecrationis panis, ‘hoc est corpus meum’
A.3
Utrum haec sit conveniens forma consecrationis vini, ‘hic est calix sanguinis mei,’ etc.
A.4
Utrum praedictis verbis formarum insit aliqua vis creata effectiva consecrationis
A.5
Utrum praedictae locutiones sunt verae
A.6
Utrum forma consecrationis panis consequatur effectum suum quousque perficiatur forma consecrationis vini
-
A.0
A.1
Utrum per hoc sacramentum conferatur gratia
A.2
Utrum effectus huius sacramenti sit adeptio gloriae
A.3
Utrum effectus huius sacramenti sit remissio peccati mortalis
A.4
Utrum per hoc sacramentum remittantur peccata venialia
A.5
Utrum per hoc sacramentum tota poena peccati remittatur
A.6
Utrum per hoc sacramentum praeservetur homo a peccatis futuris
A.7
Utrum hoc sacramentum prosit nisi sumenti
A.8
Utrum per veniale peccatum impediatur effectus huius sacramenti
-
A.0
A.1
Utrum debeant distingui duo modi manducandi corpus Christi, scilicet spiritualiter et sacramentaliter
A.2
Utrum solius hominis sit hoc sacramentum sumere spiritualiter, sed etiam angelorum
A.3
Utrum aliquis possit manducare Christum sacramentaliter nisi homo iustus
A.4
Utrum peccator sumens corpus Christi sacramentaliter peccet
A.5
Utrum accedere ad hoc sacramentum cum conscientia peccati sit gravissimum omnium peccatorum
A.6
Utrum sacerdos debeat denegare corpus Christi peccatori petenti
A.7
Utrum nocturna pollutio impediat aliquem a sumptione corporis Christi
A.8
Utrum cibus vel potus praeassumptus impediat sumptionem huius sacramenti
A.9
Utrum habentes usum rationis debeant hoc sacramentum accipere
A.10
Utrum liceat quotidie hoc sacramentum suscipere
A.11
Utrum liceat cessare omnino a communione
A.12
Utrum liceat sumere corpus Domini sine sanguine
-
A.0
A.1
Utrum Christus sumpserit corpus suum et sanguinem
A.2
Utrum Christus Iudae dederit corpus suum
A.3
Utrum Christus sumpserit et dederit corpus suum discipulis impassibile
A.4
Utrum si hoc sacramentum tempore mortis Christi fuisset servatum in pyxide, vel ab aliquo apostolorum consecratum, ibi moreretur
-
A.0
A.1
Utrum consecratio huius sacramenti proprie sit sacerdotis
A.2
Utrum plures sacerdotes possunt unam et eandem hostiam consecrare
A.3
Utrum pertineat solum ad sacerdotem dispensatio huius sacramenti
A.4
Utrum sacerdos consecrans teneatur sumere hoc sacramentum
A.5
Utrum malus sacerdos Eucharistiam consecrare possit
A.6
Utrum missa sacerdotis mali minus valeat quam missa sacerdotis boni
A.7
Utrum haeretici et schismatici et excommunicati consecrare possunt
A.8
Utrum sacerdos degradatus possit hoc sacramentum conficere
A.9
Utrum aliquis licite possit communionem recipere a sacerdotibus haereticis vel excommunicatis, vel etiam peccatoribus, et ab eis missam audire
A.10
Utrum liceat sacerdoti omnino a consecratione Eucharistiae abstinere
-
A.0
A.1
Utrum in celebratione huius sacramenti Christus immoletur
A.2
Utrum convenienter sit determinatum tempus celebrationis huius mysterii
A.3
Utrum oporteat hoc sacramentum celebrare in domo et vasis sacris
A.4
Utrum convenienter ordinentur ea quae circa hoc sacramentum dicuntur
A.5
Utrum ea quae in celebratione huius sacramenti aguntur, sunt convenientia
A.6
Utrum possit sufficienter occurri defectibus qui circa celebrationem huius sacramenti occurrunt, statuta ecclesiae observando
-
A.0
A.1
Utrum poenitentia sit sacramentum
A.2
Utrum peccata sint propria materia huius sacramenti
A.3
Utrum haec sit forma huius sacramenti, ‘ego te absolvo’
A.4
Utrum impositio manuum sacerdotis requiratur ad hoc sacramentum
A.5
Utrum hoc sacramentum sit de necessitate salutis
A.6
Utrum poenitentia sit secunda tabula post naufragium
A.7
Utrum hoc sacramentum fuerit convenienter institutum in Nova Lege
A.8
Utrum poenitentia debeat durare usque ad finem vitae
A.9
Utrum poenitentia possit esse continua
A.10
Utrum sacramentum poenitentiae debeat iterari
-
A.0
A.1
Utrum per poenitentiam removeantur omnia peccata
A.2
Utrum sine poenitentia peccatum remitti possit
A.3
Utrum possit per poenitentiam unum peccatum sine alio remitti
A.4
Utrum remissa culpa per poenitentiam, remaneat reatus poenae
A.5
Utrum remissa culpa mortali, tollantur omnes reliquiae peccati
A.6
Utrum remissio culpae sit effectus poenitentiae secundum quod est virtus
-
A.0
A.1
Utrum veniale peccatum possit remitti sine poenitentia
A.2
Utrum ad remissionem venialium peccatorum requiratur gratiae infusio
A.3
Utrum peccata venialia remittantur per aspersionem aquae benedictae, et episcopalem benedictionem, et alia huiusmodi
A.4
Utrum veniale peccatum possit remitti sine mortali
-
A.0
A.1
Utrum peccata dimissa redeant per sequens peccatum
A.2
Utrum peccata dimissa redeant per ingratitudinem quae specialiter est secundum quatuor genera peccatorum
A.3
Utrum per ingratitudinem peccati sequentis consurgat tantus reatus quantus fuerat peccatorum prius dimissorum
A.4
Utrum ingratitudo ratione cuius sequens peccatum facit redire peccata prius dimissa, sit speciale peccatum
-
A.0
A.1
Utrum per poenitentiam virtutes restituantur
A.2
Utrum post poenitentiam resurgat homo in aequali virtute
A.3
Utrum per poenitentiam restituatur homo in pristinam dignitatem
A.4
Utrum opera virtutum in caritate facta mortificari possunt
A.5
Utrum opera mortificata per peccatum per poenitentiam reviviscant
A.6
Utrum per poenitentiam subsequentem etiam opera mortua, quae scilicet non sunt in caritate facta, vivificentur
-
A.0
A.1
Utrum poenitentiae debent partes assignari
A.2
Utrum convenienter assignentur partes poenitentiae contritio, confessio et satisfactio
A.3
Utrum praedicta tria sint partes integrales poenitentiae
A.4
Utrum convenienter dividatur poenitentia in poenitentiam ante Baptismum, et poenitentiam mortalium, et poenitentiam venialium